Timeline: Euskera

100

Lehenbiziko lekukotasuna

Euskararen historia
Julio Cesar erromatar konkistatzailea ospetzuak aipatu zuen lehen aldiz: akitanian izan zen lehen lekukotasuna.

Dec 13, 1100

Gonzalo de Berceo

Euskararen historia
Zenbait hitz aurkitzen ditugu bere testuetan, testu hauetan euskararen garrantzia eta zabalera ikusi daiteke.
Adibidez zatico hitza agertzen da bere testuetan.

Dec 12, 1300

Hiztegi txikiak

Euskararen historia
Santiagoko bidean jende ilustratuak bitxikeriak eta gertakizunak jaso, eta askotan tokiko hizkuntzen datuak jaso.

Dec 13, 1300

Testu gehiago agertzen dira

Euskararen historia
Gonzalo de Berceoren bi mende ostean testu gehiago agertzen dira

Dec 13, 1500

Berpizkunde garaia

Bizimodu berri bat, bizitza ulertzeko modu berri bat, zabaldu zen.
Erdi arotik ---> errenaziomentura
Jainkoa munduaren zentroa ---> gizakia munduaren zentroa
Inprentaren sorrera
Martin Luterok elizaren erreforma bultzatu, Idatziak latinetik beste hizkuntza batzuetara pasatu.
Trentoko kontzilioa

Dec 16, 1506

Joannes Leizarraga

1506 jaio Beskoitzen.
1601 hil Bastidan.
Apaiz katolikoa izan zen, baina Joana II. Albretekoa erregina protestantea bihurtzean, berarekin eraman zituen hainbat eta hainbat kristau, eta Leizarraga higanot bihurtu zen (1559. urtean). Pabeko kontzilioan erreginak Itun Berriaren itzulpena egitea eskatu zion Leizarragari, dotria zabaldu ahal izateko (1564.urtean).
Hiru lan itzulitu:
-Jesus Christ Gure Jaunaren Testamentu Berria.
-Kalendrera.
-ABC edo Christinoen Instructionea.
1571urtean argitaratar

Dec 9, 1545

Euskeraren lehenbiziko idatziak

Euskararen historia
Euskal literaturaren egiazko hastapena.Bernat Etxaparek Lingue Vasconum Etxaparek argitaratu zuen.

Dec 16, 1548

Joan perez de Lazarraga

1548 Larrean jaio.
1604 hil.
Lana: Dianea eta Koplak, artzain lan bat da, 1567 idatzi zuen, 102 orrialde ditu eta 45 koplek osatzen dute lan hau.

Dec 16, 1596

Errefrau bildumak

-Refranes y sentencias
1596 urtean argitaratutako liburu bat da, Pedro Porralis Amberesekoaren inprentan,
Autore ezezaguna du
64 orrialde ditu eta 539 errefrau.
Ezagutzen den ale bakarra Van Eys-ek aurkitu zuen 1894

Dec 13, 1700

Nafarroako foruak

Euskararen historia
Foruaren hizkuntza nafar-erromanikoa zen. Gizarteko talde jasoek, latina uztean, zeregin berrietako erromanikoa hobetsi zuten Nafarroan; baina, arauak gizarte euskaldu bati eman behar zizkioten

Mar 2, 2022