-
Constantijn
tolerantie -
Theodosius de Grote
heidense culten verboden, straf majesteitsschennis
financiële steun van keizerlijke administratie -
patrologie / patristiek
geven juiste leer aan
antieke kennis bewaard (en verchristelijkt)
laatste: Isidorus van Sevilla
belangrijkste: Augustinus -
Aurelius Augustinus (kerkvader)
ideale samenleving God
wereldlijke vorsten proberen
regeren gratie Gods en rekenschap afleggen -
- organisatie
- kanselarij
- terminologie
-
paus Gelasius I
brief aan keizer ORR Anastasius
onderscheid kerkelijke en wereldlijke zaken moet keizer potestas in wereldlijke zaken
bisschoppen auctoritas in religie -
niet staatskerk
intellectuele elite, bezittende klasse
monopolie geschrift
samenwerking kerk en staat: fysieke bescherming
wereldlijke straffen voor religieuze voorschriften -
Frankische koning
kerkelijk recht officieel afkondigen
voorbeid door experten -
Karel de Grote
kerkelijke tienden = belastingen
sterke band kerk en staat –> christelijke middeleeuwen / continuatie Latijns-Romeinse cultuur
sacralisering koningsambt (legitimatie)
meeste bronnen zijn kerkelijk -
alleen paus kan abten en bisschoppen aanstellen, niet keizer (Hendrik IV op boetetocht)
tweezwaardenleer: paus spiritualia, keizer temporalia
theorie Gelasius I -
kerkelijke vrijheid / libertas ecclesiae
bevrijden van wereldlijke
tegen feodale kerkambten van adel
reactie op immorele kerkfuncionarissen
geen inmenging overheid
paus Gregorius VII -
faculteiten kerkelijk recht eerste in Bologna
over heel Europa
band met Kerk
- pauselijke privileges
- studenten en docenten onder kerkelijk rechtspraak
- lesgevers betaald door kerkelijke beneficia
- beroepskansen voor afgestudeerden -
Corpus Iuris Civilis van Justinianus herontdekt
Irnerius van Bologna Decretum Gratiani van Gratianus
ontwikkeling canonistiek recht -
Investituurstrijd definitief beslecht
tweezwaardenleer staatsrechtelijk vastgelefd -
systematisch overzicht kerkelijke regels
Bolognese monnik Gratianus -
aanvulling Decretum Gratiani
decretalen van Gregorius IX -
inquisitoire procedure: overheid kan vervolgen als algemeen belang, klacht niet nodig
openbaar ministerie burgerlijke procedure gebaseerd op kerkelijke rechtbanken -
fout = zonde (moedwillig)
biechtboeken ipv boeteboeken: helpen priester ware aard persoon te vinden straf moet tot inkeer en beterschap leiden
strafbedevaarten, gevangenis
pas na einde AR fout en straf persoonlijk, niet familie -
eerste (katholieke) universiteit in Z-Nederlanden
-
alle verzamelingen / geheel kerkelijk recht
- kerkelijke aangelegenheden (geloofsriten)
- kerkelijke privileges (asiel)
- personen- en familierecht (huwelijk) + patrimoniale gevolgen (testament)
-
scheiding Kerk en Staat
-
Pius VII
Kerk weer maatschappelijke rol
geldt nog in België -
2 petities van 1/3 stemgerechtigden
katholieken en liberalen samen
- vrijheid drukpers, onderwijs, taal
- onafhankelijke rechterlijke macht + jury
- minder belastingen
- gelijke verdeling ambten N en Z
- ministeriële verantwoording aan parlement -
art. 19 - 21: bescherming godsdienstvrijheid + bedienaren erediensten door overheid betaald + financiële ondersteuning wereldlijke middelen Kerk
-
vrijheid onderwijs