-
150 BCE
De eerste bewoners
De eerste mensen gaan op heuvels naast de Schelde wonen. De grond is vruchtbaar en droog, en de heuvels zijn hoog genoeg om zodat vijanden van ver te zien zijn. De mensen zaaien graan, houden vee en vangen vis in de rivier. -
57 BCE
Kelten tegen Romeinen
Er wonen Kelten in Antwerpen. Ze worden samen met andere stammen in onze streek verslagen door Julius Ceasar. De Romeinen worden baas. De Romeinen brengen ook de eerste Joden mee naar Antwerpen.
De stripreeks Asterix gaat over de strijd van de Kelten tegen de Romeinen.
Kelten tegen Romeinen -
400
de Franken nemen het over
De Franken, een volk dat uit veel verschillende stammen bestaat komt in onze streek wonen. Dat gaat zonder veel ruzie of oorlog te maken. Ze settelen zich aan de grote rivieren.
We weten niet of de Franken ook op de Antwerpse heuvels wonen, maar ze zijn wél zeker in de buurt: Merksem, Berchem, Mortsel, Hemiksem, Hoboken, ... zijn Frankische namen.
De Romeinen trekken terug naar Rome om met elkaar te gaan vechten, de Franken nemen de macht over en ze zullen voor lange tijd de baas blijven. -
Period: 500 to Jan 31, 1500
middeleeuwen
-
Jan 1, 650
eerste kerk
Antwerpen is een belangrijk centrum in Vlaanderen. Twee monniken (Amandus en Eligius) bouwen een eerste kerk. Ze schrijven voor het eerst over Antwerpen in hun brieven. Powerpoint over kerstening -
Jan 17, 836
Vikingen
Noormannen vallen de Nederlanden aan. Ze branden Antwerpen plat en daarna ook Deurne, Lier en Mechelen. Ze blijven hier zo'n 60 jaar de baas.
Tip: Bekijk de reeks Vikings om te weten hoe het er aan toe ging.
Vikings klaar voor aanval
Vikings seizoen 4 trailer -
Jan 17, 950
stad wordt beschermd
De keizer laat eerst een burcht en daarna een muur rond de stad bouwen. Zo kan de stad beter verdedigd worden. De graaf woont in de burcht, de handelaars en ambachtslui wonen errond. Vissers en schippers wonen buiten de muur, op Caloes (later: het Kiel).
De keizer heft ook tol op de Schelde: wie spullen vervoert om ze te verkopen moet belastingen betalen. -
Jan 17, 1008
eerste stadszegel
Antwerpen krijgt een eerste stadszegel en is nu ook officieel een stad. (Een stadszegel is een soort stempel waarmee officiële documenten getekend kunnen worden.)
Stad in de middeleeuwen -
Jan 23, 1070
Antwerpen wordt ruienstad
Rond de burcht gaan mensen zich beschermen met een watersingel. De ring van riviertjes dienen vooral om veedieven buiten te houden. Het water komt van de Schijn.
Je kan deze ruien vandaag nog steeds bezoeken. Je kan er dan bovengronds op wandelen (Kaasrui, Suikerrui, ...) of ondergronds op varen.
Wandel door de ruien -
Jan 30, 1100
hebban olla vogola
De oudste zin in het Nederlands die men teruggevonden heeft. De zin gaat nog wat verder en letterlijk staat er: Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij; wat wachten we nu, oftewel: 'Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve jij en ik; waar wachten we nog op?' Het zijn waarschijnlijk twee regels uit een liefdesliedje; de oudste Nederlandstalige lovesong, zou je kunnen zeggen. -
Feb 20, 1232
Terzieken wordt opgericht (Harmoniepark)
In 1232 wordt de leprozerij Ter Zieken opgericht. Hier worden mensen met lepra (of andere besmettelijke, dodelijke ziekten) opgevangen tot ze (soms) genezen of (vaker) sterven).
foto: Haronie 1829
geschiedenis Harmonie (en Albertpark) -
Jan 17, 1250
Druon Antigoon
Niemand weet nog waar de naam Antwerpen vandaan komt. De legende van dappere Brabo en reus Antigon ontstaat om de naam te verklaren.
Legende van Brabo en Antigoon - Lego -
Feb 3, 1261
hertog Hendrik III verjaagt de Joden
Hendrik wil dat de Joden zich bekeren tot het christendom.
Toen de Pest uitbrak werden de Joden minder vaak ziek dan de christenen omdat de Joden toen al properder waren dan de gewone Vlamingen. Omdat bacteriën nog niet ontdekt waren vertelde mensen dat de Joden de waterbronnen vergiftigd hadden. Ze kregen de schuld en werden vaak vermoord.
Joden vandaag -
Jan 23, 1263
eerste kraan op de Werf
De eerste kraan staat op de Werf. Er zijn 4 arbeiders nodig om de kraan te bedienen. Nu kunnen schepen sneller (en veiliger) geladen en gelost worden. Ook vandaag staat de haven nog vol kranen.
Omdat de handel nu nog sneller gaat wordt er een paar jaar later zelfs een speciaal lakenhuis gebouwd, waar handelaars hun laken (=textiel, stof om bv. kleding mee te maken) kunnen verkopen. -
Jan 17, 1352
bouw kathedraal
Jan Appelmans en zijn zoon Pieter beginnen met de bouw van de kathedraal. Het wordt de grootste kerk van zijn soort in Europa. Het geld ervan komt uit de verkoop van Engels wol en laken aan Duitsers en Italianen.
Kathedraal van Antwerpen in beeld
Kathedraalbouw in de middeleeuwen -
Jan 23, 1400
Galgeveld en Terzieken
Misdadigers werden gestraft en opgehangen op het Galgeveld, gelegen buiten de stad in wat nu het Koning Albertpark is. Het Galgeveld zal dienen tot 1703.
extra info Harmoniepark
ook extra info Harmoniepark
extra info galgenveld
retroscoop over de parkjes -
Period: Jan 31, 1450 to Jan 31, 1550
Gouden Eeuw van Antwerpen
Antwerpen bloeit als nooit eerder. De stad groeit snel, er wordt veel geld verdiend en alles gaat goed. -
Jan 27, 1492
Amerika
Columbus ontdekt Amerika. Tomaten, aardappelen, chocolade, suiker, tabak, maïs en véél goud en zilver komen naar Europa. -
Jan 17, 1500
hoogtepunt als handelsstad
In Antwerpen werden Engels laken, Duits metaal en Portugese specerijen verkocht. Er wonen nu 40 000 mensen in de stad, maar er komen steeds meer mensen bij.
Antwerpen is op dit moment een mengelmoes van culturen. Ook de Joden zijn terug welkom.
Leven in een middeleeuwse stadOp straat in de middeleeuwen -
Jan 17, 1555
drukkerij Plantijn
De Fransman Plantijn komt naar Antwerpen om hier zijn drukkerij te beginnen. Hij werd de grootste drukker van de wereld en drukte bv. de Bijbel in 5 talen. Na zijn dood nam zijn schoonzoon Jan Moretus de drukkerij over. Je kan de drukkerij nog steeds bezoeken, het is nu een museum.
Museum Plantin Moretus
Drukken zoals Plantijn 1
Drukken zoals Plantijn 2 -
Jan 18, 1555
Spaanse vesten
Antwerpen groeide en trok meer mensen aan. De verdediging was ook niet goed genoeg meer. Daarom werden de Spaanse vesten gebouwd. Het waren hoge muren afgewisseld met torens en poorten, met een gracht errond als extra bescherming. In 1555 waren de Spaanse vesten klaar.
Tip: Te zien op niveau -3 van parking 'Nationale Bank'
Spaanse vesten op foto
Vest onder Operaplein
Vest in de parking -
Jan 17, 1561
stadhuis en schilderkunst
Het stadhuis wordt gebouwd.
De stad groeit door de handel. Met de centjes komen ook de schilders, zoals Brueghel, Quinten Matsijs, en vele anderen.
Rond 1600 is Nicolaas Rockox burgemeester van Antwerpen. Hij verzamelde schilderijen, die ook nu nog in zijn huis te bekijken zijn.
Binnenkijken in Stadhuis
Nicholaas Rockox - animatie
Het Gulden Kabinet van Nicholaas Rockox -
Jan 17, 1566
godsdienstenoorlog
Ongeveer de helft van de bevolking in Antwerpen is Rooms-katholiek en luistert naar de paus. De andere helft is protestants. De 2 stromingen komen niet overeen en maken vaak ruzie. De koning (van Spanje, die toen de baas was) was zelf katholiek, dus de protestanten werden vaak slecht behandeld.
De boel ontplofte met de beeldenstorm.
filmpje Beeldenstorm -
Jan 17, 1567
citadel = dwangburcht
Na de beeldenstorm was de Spaanse katholieke koning boos op de stoute Antwerpenaren. Hij stuurde de Hertog van Alva. Die begon direct met de bouw van een citadel. Dat is een versterkt kasteel vlak buiten de stad. De kanonnen van de citadel wijzen naar de stad, klaar om te vuren als de inwoners zich niet gedragen.
Hertog van Alva
Waarom Alva naar de Nederlanden?
Hoe ziet een citadel eruit? -
Jan 17, 1576
Spaanse furie
Spaanse soldaten plunderen de stad en vermoorden 8000 burgers. Ze staken de stad ook in brand. Ze waren kwaad omdat de Spaanse koning hen al jaren niet betaalde.
Nu was het helemaal ruzie tussen Antwerpen en Spanje. Antwerpen leidt nu de opstand tegen Spanje. -
Period: to
Schelde afgesloten, rustige jaren
Alexander Farnese, een boze Spanjaard sloot de Schelde voor verkeer. Handelsboten konden niet door -
val van Antwerpen
De Spaanse koning straft Antwerpen. Hij laat de monding van de Schelde blokkeren (kaart 1624). Ook de dorpen rondom Antwerpen laat hij innemen. Zo kan er niets meer in of uit de stad, ook geen voedsel. Hij wil de stad uithongeren tot ze toegeeft. Dit lukt ook, en na meer dan een jaar protest moeten de Antwerpenaren opgeven. Antwerpen valt, de koning is terug baas.
Veel mensen zijn bang van de koning en vertrekken naar Nederland. De stad valt stil. Dit zal 200 jaar duren. -
Oostenrijk baas, joden welkom
Keizer Jozef II, die op dat moment baas was van half Europa was een verdraagzaam man. Hij gaf Joden het recht om handel te drijven, ambachten uit te oefenen, grond te bezitten en hun eigen begraafplaatsen in te richten. Ook in de volgende jaren zal het leven van de Joden beteren. -
Schelde weer open
In Frankrijk is er een revolutie aan de gang. Het Franse leger verovert ook Antwerpen en heropent de Schelde. Er zijn nog veel oorlogen aan de gang, maar de stad herleeft. Tegen het einde van de eeuw zal ze uitgroeien tot dé Europese haven.
Over de Franse revolutie -
Period: to
Industriële revolutie
De eerste machines en fabrieken worden gebouwd. Vanaf nu wordt de meeste dingen niet meer met de hand maar machinaal gemaakt. Hierdoor worden veel zaken goedkoper en begint de massaproductie. -
Period: to
Antwerpen wordt wereldhaven
Een nieuwe groeiperiode. -
België onafhankelijk
Na de oorlogen tussen Frankrijk, Duitsland en Engeland kwamen deze landen overeen dat Frankrijk de Belgische gebieden aan Nederland zou geven. Zo werd Nederland sterker en kon het als buffer dienen tussen de ruziënde landen. De Belgen vonden het maar niets dat ze hier niets in te zeggen hadden en kwamen in opstand tegen de Nederlandse koning. Ze riepen België uit tot een onafhankelijke staat. De joodse godsdienst wordt direct mee erkent. -
Brouwerij de Konink
Joseph Henricus De Koninck koopt de afspanning ‘De Plaisante Hof’ op de grens tussen Antwerpen en Berchem. Zes jaar later hertrouwt zijn weduwe met Johannes Vervliet, die begint met het brouwen van zijn eigen bier, De Koninck.
Vandaag wordt hetzelfde bier nog steeds gebrouwen op dezelfde plaats.
website van afspanning De Hand -
Antwerpse dierentuin
De Antwerpse burgemeester bezoekt dierentuin Artis in Amsterdam. De man is meteen enthousiast en start met de bouw van een Antwerpse dierentuin. -
aanleg Lamorinièrestraat
Omdat de stad snel groeit zijn er nieuwe wegen nodig. Zo werd ook de Lamorinièrestraat aangelegd. Samen met de Provinciestraat verbond deze straat Borgerhout met Berchem. Tot 1911 noemde onze straat dan ook Provinciestraat-Zuid.
De straat werd snel volgebouwd door rijke stedelingen, in de zijstraatjes was er plaats voor arbeiderswoningen (bv. in de Maanstraat).
Later kreeg de straat de naam van de schilder die in de straat woonde op nummer 133. -
de stad groeit uit haar vesten
De stad groeit zo hard dat de Spaanse vesten te klein worden. Daarom worden ze afgebroken, een werk van 10 jaar.
Er komen zo grote stukken bouwgrond vrij.
De Meir kan nu doorgetrokken worden tot aan het Centraal Station. De Opera, Nationale bank en het gerechtsgebouw worden gebouwd. De straat wordt aangelegd als een brede boulevard met dubbele bomenrijen: de Leien.
Buiten het centrum worden nieuwe straten en zelfs hele wijken aangelegd. -
bouw Brialmontvesting
De stad groeide uit de Spaanse vesten. Daarom werd de Brialmontvesting gebouwd om de stad te verdedigen. Verder buiten de stad werd een fortengordel gebouwd. Honderd jaar later wordt de Brialmontomwalling al terug gesloopt om de Kleine Ring aan te leggen.
Stukken van de Brialmontomwalling zijn nog steeds te zien in het stadsbeeld. Soms zorgen ze zelfs voor natuurgebieden in de stad zoals de Wolvenberg en Brilschans (foto).
[slideshow Brialmontvesting](https://www.youtube.com/watch?v=Yhn8Er-n504 -
Period: to
Technologische revolutie
De wetenschap zorgt voor veel nieuwe uitvindingen die snel populair worden: elektriciteit, de olie-industrie, verbrandingsmotoren (auto's!), de radio, staal (spoorwegen!), ... veranderen de wereld. -
station Antwerpen-Berchem
Al snel wordt er ook in Berchem een station gebouwd.
foto: het oude stationsgebouw van Berchem
station Berchem op Wikipedia
geschiedenis van Berchem op Wikipedia
artikel over fietsbrug aan Antwerpen-Berchem -
aanleg Stadspark
In 1865 werden de oude Spaanse stadsvesten afgebroken. Meteen maakte men plannen om een park aan te leggen. Wat vroeger landbouwgronden van het Nonneveld waren werd heraangelegd tot stadspark. De nonnen en hun klooster waren eerder in 1542 al verdwenen.
op website van 't Stad
op erfgoed.be
Wikipedia -
-
afbraak citadel, aanleg nieuwe wijk Zuid
Tijdens de Belgische Revolutie in 1830 werd de citadel nog gebruikt om de Sint-Andrieswijk te beschieten. Na de revolutie werd de citadel snel afgebroken. De ruimte die hiermee vrijkwam werd in de volgende jaren snel volgebouwd. -
rechttrekking van de Schelde
De Schelde wordt breder gemaakt om meer en grotere boten door te laten. Daarbij wordt een groot deel van het oorspronkelijke stadscentrum (de Antwerpse burcht) wordt gesloopt. Alleen Het Steen blijft nog over.
De ruien zijn ondertussen verdwenen, ze zorgden voor teveel stank en ziektes. In 1880 werd de laatste rui overkapt.
De Zuiderdokken en het Kattendijkdok zijn ook in deze periode gebouwd.
foto's van voor en na de rechttrekking van de Schelde -
Good Engels: weeshuis, kinderziekenhuis, kasteelpark
-
wereldtentoonstelling op het Antwerpse Zuid
De eerste wereldtentoonstelling in België valt samen met de oprichting van Congo Vrijstaat en de viering van 20 jaar koning Leopold. Deze tentoonstelling werd georganiseerd op een leeg stuk grond op het Zuid. Je kon er voor het eerst een Congolees dorp gaan bekijken. Ook de diamantairs waren erbij met zo'n 23 miljoen Belgische franken aan steentjes. Er kwamen in totaal zo'n 1,5 miljoen bezoekers, waaronder verschillende koningen, prinsen en de Sjah van Perzië. -
Daens richt zijn partij op.
Daens komt op voor de rechten van de arbeiders.
We bekijken de film.
presentatie over arbeidersproblemen
werkstuk over het leven van arbeiders rond 1900
uitleg over het waarom van arbeiderswoningen -
eerste auto's op rubberbanden
Karl Benz bouwde in 1885 de eerste auto met (toen nog volle) rubberbanden. In 1888 kwam iemand op het idee om de rubberbanden opblaasbaar te maken. In 1895 werden de eerste auto's in België verkocht. De auto werd snel populair bij de rijken. Koning Leopold II zal veel geld verdienen met de verkoop van rubber.
Over de eerste auto's -
schepen naar Congo en Amerika
Koning Leopold 2 begon een lijnvaart tussen Antwerpen en kolonie Congo. Hij bracht veel rubber en ivoor naar Europa om hier te verkopen. Het rubber diende om de eerste autobanden te maken en er werd veel geld aan verdiend.
Met de Red Star Line was Antwerpen ook de belangrijkste haven voor Duitsers en Oost-Europeanen die naar Amerika vertrokken.
Antwerpen bloeide weer! -
station Antwerpen-Centraal
Leopold bouwt het station Antwerpen-Centraal met geld dat hij verdiende in Congo.
brochure over verleden en toekomst van het stationsgebouw
op Wikipedia
op Erfgoed Vlaanderen -
Militair Hospitaal
In 1899 werd gebouwd op een oud fort. Het domein was verboden toegang voor gewone stadsbewoners, enkel soldaten mochten er komen. Er was een ziekenhuis met operatiekwartier, een opslagplaats voor wapens, een klooster met kapel (de nonnen werkten als verpleegsters), woonpaviljoenen, ....
geschiedenis Militair Hospitaal
militaire geschiedenis Fort 4 Berchem - Engels -
Cogels-Osylei
De bekende Cogels-Osylei wordt volgebouwd. Cogels en Osy zijn de mannen die de gronden gekocht, bebouwd en verkocht hebben. Ze willen een chique straat bouwen, voor rijke mensen. De hele straat ziet er nu nog net zo uit als toen, op 3 huizen na.
Wikipedia over Cogels-Osy -
Stedelijk onderwijsgesticht voor meisjes 3
Onze school begint als een lagere meisjesschool met een vierde graad (dus voor meisjes tot 14 jaar). Omdat het gebouw zelf er nog niet staat start de school in een huurhuis op de Belgiëlei. Ondertussen bouwt de stad een nieuw schoolgebouw in de Lamorinièrestraat. -
Hotel Bamdas - Tolkowsky -- Salons De laet
Het diamantairspaar bouwt het hotel in 1911. Meneer Bamdas is een succesvol Joods-Russische zakenman, die bv. ook de Joodse 'Centrale' opgericht heeft. Na dienst te doen als hotel, deed het hotel later ook dienst als woning en als traiteurszaak/feestzaal.
geschiedenis van het gebouw1
geschiedenis van het gebouw2
Tolkowski diamant -
Eerste Wereldoorlog - Antwerpen valt
Met een zeppelinaanval in augustus begon voor Antwerpen de Eerste Wereldoorlog. In oktober viel de stad in handen van de Duitsers. 1 miljoen Belgen, waaronder ook veel joden vluchten naar Nederland. Na de oorlog keren ze terug naar Antwerpen.
Vlucht naar Nederland
Antwerpse vluchtelingen -
interbellum - tussen de Wereldoorlogen
In 1920 kwamen de Olympische Spelen naar Antwerpen. Het Olympisch stadion werd gebouwd (nu gebruikt door voetbalploeg Beerschot). De zwemwedstrijden gingen door in openlucht in de vest bij de Wezenberg (waar later ook het Wezenbergzwembad gebouwd zal worden).
Een paar jaar later wordt de Boerentoren gebouwd, toen een van de éérste en hoogste wolkenkrabbers van Europa. -
schoolgebouw klaar
Onze school verhuist eindelijk naar de Lamorinièrestraat. Door de Eerste Wereldoorlog heeft de bouw van de school vertraging opgelopen. -
Het arabierke - Confiserie Roodthoodt
Louis Roodthooft bedenkt een nieuw snoepje. Zijn snoepje kent succes, en wordt vandaag nog altijd gemaakt in hetzelfde fabrieksgebouw in de Lange Leemstraat.
artikel over -
Tweede Wereldoorlog
De Duitsers bombardeerden de Antwerpse stad en haven omdat de Engelsen de haven gebruikten om materiaal in te voeren. Cinema Rex op de Keyserlei werd compleet vernield toen er tijdens de vertoning een V2-bom op viel. 566 mensen stierven. Later werd op precies delfde plaats de UGC-cinema gebouwd.
Hitler was tegen Joden. Er waren voor de oorlog 75 000 Joden in België (waarvan 35 000 in Antwerpen), maar tijdens de oorlog werden 25 000 van hen vermoord. -
start beroepsschool voor meisjes
Na de lagere school en de eerste graad werd ook een beroepsopleiding op onze school gestart. Meisjes werden opgeleid tot leerling verpleegster, winkelpersoneel of huishoudster. -
Hongaarse Joden naar Antwerpen
De Hongaren komen in opstand tegen Stalin en zijn communisme. Bang van de oorlog komen veel Joden naar Antwerpen. -
SITO 7
De opleiding tot kinderverzorgster kwam naar onze school en de naam veranderde naar Stedelijk instituut voor technisch onderwijs 7, of kortweg Sito7. -
Electrabeltoren
De Electrabeltoren was de tweede kantoortoren in Antwerpen (na de Belltoren). In de volgende jaren worden ook de toren van de Waterwerken en de toren aan de Oudaan gebouwd.
Electrabel is ondertussen naar Brussel verhuisd en de toren wordt nu omgebouwd tot bedrijvencentrum Watt (zie 2017).
uitleg over het gebouw
Elektrabel verhuist -
aanleg Ring en Kennedytunnel
Er waren steeds meer auto's in en rond de stad. Om al dat verkeer van de kleine wegen te halen werd besloten tot de aanleg van een ring (=snelweg) en singel (= lokale weg) rond de stad. Ook de Kennedytunnel onder de Schelde hoorde bij deze werken.
In 1969 waren de werken klaar en werden de nieuwe ring en singel feestelijk ingewandeld door de Antwerpenaren. Aanleg van de ring in beeld -
chemie komt erbij
De afdeling chemie (gelegen in de Lamorinièrestraat 16) komt bij onze school. Twee jaar later verhuist de afdeling Hotel naar de Lamorinièrestraat nr 76. -
Stedelijk Lyceum
Om te laten zien dat we als stedelijke scholen samen één team vormen, krijgen we ook één naam: het Stedelijk Lyceum.
Vanaf nu zijn we het Stedelijk Lyceum Lamorinière. -
