Εκχριστιανισμός των Σλάβων, by Vasiliki Darra

Ο εκχριστιανισμός των Καραντανών

740

Η Καραντανία το 740 δέχτηκε επίθεση από τους Αβάρους. Ο ηγεμόνας Boruth αναγκάστηκε να προσφύγει για βοήθεια στους Βαυαρούς και ζήτησε εκχριστιανισμό του λαού του, ενώ ο ίδιος δεν ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Ως αντάλλαγμα η Καραντανία κατέστη προτεκτοράτο των Βαυαρών. Ιδιαίτερο ζήλο για τον εκχριστιανισμό επέδειξε ο ανιψιός του Boruth, ο Hotimir. Μέχρι τον 8ο αιώνα η Καραντανία είχε εκχριστιανιστεί.

Συνθήκη του Βερντέν

843

Με τη συνθήκη του Βερντέν το 843 μ.χ., το αχανές Φραγκικό κράτος διαιρείται σε τρία τμήματα από τους διαδόχους του Μεγάλου Καρόλου. Με τη συνθήκη αυτή η Μοραβία, η οποία αποτελεί το ανατολικό τμήμα της Τσεχίας, βρέθηκε κάτω από την επικυριαρχία του ανατολικού τμήματος του Φραγκικού κράτους με δεσπόζουσα τη φυλή των Γερμανών, γεγονός που δεν άφηνε ικανοποιημένο τον ηγεμόνα των Μοραβών, Πρίγκιπα Ραστισλάβο, ο οποίος ήθελε πολιτική και εκκλησιαστική ανεξαρτησία.

Βοημοί Δούκες

845

Σύμφωνα με το χρονικό <Annales Fuldenses>, στην αρχή του έτους 845, δεκατέσσερις Βοημοί Δούκες επισκέφτηκαν τον Λουδοβίκο Γερμανό ζητώντας να βαπτιστούν Χριστιανοί. Η βάπτιση έγινε μία εβδομάδα μετά τα Θεοφάνεια.

Εδραίωση κυριαρχίας Ραστισλάβου

Period: 846 to 870

Ξεκίνησε τη βασιλεία του ως υποτελής του Λουδοβίκου του Γερμανού, βασιλιά της Ανατολικής Γαλλίας, αλλά εδραίωσε την κυριαρχία του σε βαθμό που μετά το 855 ήταν σε θέση να αποκρούσει μια σειρά από επιθέσεις των Φράγκων.Προκειμένου να αυξηθεί η ευελιξία του προσπάθησε να περιορίσει τις δραστηριότητες των Φράγκων ιεραποστόλων στο βασίλειό του.

Πρόσκληση Ραστισλάβου για εκχριστιανισμό της Μοραβίας

862

Ο ηγεμόνας της Μεγάλης Μοραβίας, Πρίγκιπας Ραστισλάβος, το 862 μ.χ., μέσω απεσταλμένων του, ζήτησε τη συνεργασία του Βυζαντίου ώστε να σταλούν ιεραπόστολοι για να μεταδώσουν το Ευαγγέλιο στους Σλάβους υπηκόους του και να εκχριστιανιστεί ο λαός του, με απώτερο σκοπό να αποφύγει την εξάρτηση από τους Γερμανούς και την επιρροή του Πάπα στην περιοχή αυτή. Τα κίνητρα του εκχριστιανισμού ήταν ίσως περισσότερο πολιτικά παρά θρησκευτικά.

Αποστολή των αδερφών Κωνσταντίνου-Κυρίλλου και Μεθοδίου στη Μοραβία

863

Το θέρος του 863 μ.χ. οι δύο αδερφοί από τη Θεσσαλονίκη, Κωνσταντίνος (που αργότερα πήρε το μοναστικό όνομα Κύριλλος) και Μεθόδιος, φτάνουν στη Μοραβία επικεφαλής ιεραποστολικής ομάδας για να εκχριστιανίσουν τους Μοραβούς σύμφωνα με τα ελληνορθόδοξα πρότυπα, με εντολή του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄(του Μέθυσου) και του Πατριάρχη Φώτιου. Λόγοι που υπαγόρευσαν την επιλογή τους:
1. Ήταν έμπειροι διπλωμάτες και γνωστοί λόγιοι
2. Γνώριζαν άριστα τη σλαβική και άλλες γλώσσες.

Μετάφραση της Αγίας Γραφής

863

Το 863,οι αδερφοί Κύριλλος και Μεθόδιος, ξεκίνησαν την αποστολή τους με τη μετάφραση της Αγίας Γραφής στη γλώσσα που είναι σήμερα γνωστή ως Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική.Ο Κωνσταντίνος επινόησε το Γλαγολιτικό αλφάβητο, το πρώτο αλφάβητο που χρησιμοποιήθηκε για Σλαβονικά χειρόγραφα,το οποίο απέδιδε τις φωνητικές ιδιαιτερότητες της σλαβικής γλώσσας. Απέδωσε επίσης τη Θεία Λειτουργία στα σλαβικά. Η γραφή η προερχόμενη από αυτό, η Κυριλλική, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από πολλές γλώσσες σήμερα.

Οργάνωση της σλαβικής εκκλησίας

Period: 863 to 866

Οι δύο αδελφοί Κωνσταντίνος - Κύριλλος και Μεθόδιος οργάνωσαν τη σλαβική εκκλησία.
Αποτελέσματα:
1. Μύησαν τους Σλάβους στο πολιτιστικό σύστημα των Ελλήνων και του Χριστιανισμού.
2.Ο εκχριστιανισμός συντέλεσε επίσης στην ενότητα των Σλάβων, καθώς ενίσχυσε την κοινότητα της φυλής με την κοινότητα της πίστης.

Ο εκχριστιανισμός των Βουλγάρων

864

Στο ζήτημα του εκχριστιανισμού των Βουλγάρων η βυζαντινή εκκλησία συγκρούστηκε με τον πάπα, ο οποίος επιδίωκε την επέκταση της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας στην άμεση γειτονιά του Βυζαντίου.
Ο βυζαντινός στρατός υποχρέωσε το Βούλγαρο ηγεμόνα Βόρη να δεχτεί τον Χριστιανισμό από την Κωνσταντινούπολη και να βαπτιστεί μάλιστα ο ίδιος με ανάδοχο τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ'.

Οργάνωση της βουλγαρικής εκκλησίας -Επέμβαση της Ρώμης

Period: 864 to 867

Μετά το βάπτισμα του Βόρη ο ελληνικός κλήρος οργάνωσε την βουλγαρική εκκλησία. Όμως, ο Βόρης απογοητεύτηκε από το ότι η διοίκησή της ανατέθηκε σε Έλληνα επίσκοπο. Στράφηκε στον πάπα που επενέβη στα ζητήματα της βουλγαρικής εκκλησίας.
Ο πατριάρχης Φώτιος, υπερασπιζόμενος την ανεξαρτησία της βυζαντινής εκκλησίας και τα συμφέροντα του Βυζαντινού Κράτους, κατήγγειλε την επέμβαση της Ρώμης στη Βουλγαρία και κατηγόρησε τη ρωμαϊκή εκκλησία για λειτουργικά και δογματικά λάθη.

Σύνοδος του 867

867

Η σύνοδος του έτους 867:
1. Αναθεμάτισε τον πάπα
2. Απέρριψε το δόγμα περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού (filioque)
3. Καταδίκασε την επέμβαση της Ρώμης στη Βουλγαρία.

Σύνοδος του 870

870

Με απόφαση της συνόδου του 870 η εκκλησία της Βουλγαρίας υπάχθηκε οριστικά στη δικαιοδοσία του πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.

Ανατροπή Ραστισλάβου από τον Σβιατοπλούκ και θανάτωσή του

870

Στη Μοραβία την εξουσία έχει ο Σβιατοπλούκ, οποίος νωρίτερα ανέτρεψε το θείο και ευεργέτη του ηγεμόνα Ραστισλάβο και τον παρέδωσε στους Γερμανοφράγκους, στα χέρια των οποίων μαρτύρησε το 870.

Φυλάκιση Μεθοδίου

870

Σε Σύνοδο που έγινε στο Ρέγκενσμπουργκ το 870, οι Γερμανοφράγκοι αποφάσισαν να φυλακίσουν τον Μεθόδιο σε μια μονή-φυλακή στη Σουαβία της ΝΔ Βαυαρίας, με την κατηγορία ότι δίδασκε σε περιοχή δικής τους δικαιοδοσίας. Παρέμεινε φυλακισμένος για 2,5 χρόνια και απελευθερώθηκε με παρέμβαση του Πάπα Ιωάννη Η΄.

Θάνατος Πάπα Ιωάννη Η΄

882

Μετά τον θάνατο του Πάπα Ιωάννη Η΄ η σλαβική λειτουργία απαγορεύτηκε και τα βιβλία που ήταν γραμμένα στην παλαιοσλαβική κάηκαν.

Βάπτιση Μπόζιβοϊ Α΄ (Bořivoj I)

883

Ο ηγεμόνας Μπόζιβοϊ Α΄ της Βοημίας (τσεχικά Bořivoj I) από τον Οίκο των Πρεμυσλιδών βαπτίστηκε από τον Σβιατοπλούκ και τον Μεθόδιο.

Ο εκχριστιανισμός της Σερβίας

Period: 900 to 1000

Τον 10ο αιώνα οι Σέρβοι ζήτησαν από τον Βασίλειο Α΄ (σύμφωνα με τον Πορφυρογέννητο) να τους στείλει ιεραποστόλους για να βαπτιστούν.Ο πρώτος αρχιεπίσκοπος της αυτοκέφαλης εκκλησίας της Σερβίας ήταν ο Ράστιο Νέμανιτς.

Επίσκεψη της ηγεμονίδας του Κιέβου Όλγας και βάπτισή της στην Κωνσταντινούπολη

957

Με την επίσκεψη της ηγεμονίδας του Κιέβου Όλγας στην Κωνσταντινούπολη τέθηκαν οι βάσεις του οριστικού εκχριστιανισμού των Ρώσων. Η Όλγα, βαπτίσθηκε στην Κωνσταντινούπολη το έτος 957 μ.Χ. ή σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή το 955 μ.Χ. Ανάδοχός της ήταν ο Κωνσταντίνος ο Ζ΄και έλαβε το χριστιανικό όνομα Ελένη από τη νονά της Ελένη Λεκαπηνή, σύζυγο του αυτοκράτορα. Ήταν ο πρώτος ηγέτης των Ρως που εγκατέλειψε τον παγανισμό για το χριστιανισμό, αλλά δεν ανάγκασε και τον λαό της να βαφτιστεί.

Εκχριστιανισμός Πολωνίας-Βάπτιση Μιέτσκο της Πολωνίας

966

To Βάπτισμα της Πολωνίας (πολ. Chrzest Polski) ήταν ένα γεγονός του 966 μ.Χ. που σημάδεψε την αρχή του εκχριστιανισμού της Πολωνίας. Πρώτος βαπτίστηκε ο Μιέσκο Α΄,από τον Οίκο των Πιάστ, ο πρώτος ηγέτης του Πολωνικού κράτους. Το επόμενο βήμα για τον εκχριστιανισμό της Πολωνίας ήταν το κτίσιμο καθεδρικών ναών και ο διορισμός κληρικών, στο διάστημα μεταξύ 10ου και 11ου αιώνα.Οι διάδοχοί του ενθάρρυναν την εξάπλωση του Χριστιανισμού.

Συνέπειες του εκχριστιανισμού των Ρώσων

988

Με τον εκχριστιανισμό των Ρώσων:
1. Μια τεράστια έκταση εντάχθηκε στη σφαίρα επιρροής της Ορθοδοξίας και του βυζαντινού πολιτισμού.
2. Η μεταβολή αυτή επηρέασε καθοριστικά τη νοοτροπία και τον πνευματικό και υλικό πολιτισμό των Ρώσων.
3. Οι εμπορικές ανταλλαγές με το Βυζάντιο εντατικοποιήθηκαν.
4. Αυξήθηκε κατά πολύ ο αριθμός των Βαράγγων και Ρώσων μισθοφόρων που υπηρετούσαν στην αυτοκρατορική φρουρά και το βυζαντινό στρατό.

Ο ηγεμόνας του Κιέβου Βλαντιμίρ αποδέχεται την Ορθοδοξία

988

Το 988 ο ηγεμόνας του Κιέβου Βλαντιμίρ αποφάσισε να αποδεχτεί την Ορθοδοξία.Το 988 θεωρείται το χρονικό σημείο έναρξης του εκχριστιανισμού των Ρώσων.

Εκχριστιανισμός των Ρώσων - Κατάληψη της Χερσώνας από το Ρώσο ηγεμόνα Βλαδίμηρο

988

Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β', ζήτησε τη βοήθεια του Ρώσου ηγεμόνα Βλαδιμήρου για να αντιμετωπίσει την εξέγερση της μικρασιατικης αριστοκρατίας και του υποσχέθηκε να τον παντρέψει με την αδελφή του, Άννα. Αυτός ανταποκρίθηκε, αλλά ο Βασίλειος "ξέχασε" την υπόσχεσή του. Τότε ο Βλαδίμηρος κατέλαβε τη Χερσώνα και ο αυτοκράτορας συναίνεσε στο γάμο, με την προϋπόθεση ότι ο Ρώσος θα βαπτιζόταν χριστιανός. Στη Χερσώνα, έγιναν η βάπτιση του Βλαδιμήρου, ο γάμος και η ομαδική βάπτιση των Ρώσων στο Δνείπερο.

Μπρετίσλαβ Β΄

1096

Ο ηγεμόνας της Βοημίας Μπρετίσλαβ Β΄ εκδίωξε τους μοναχούς από την Μονή Σαζάβα και έκαψε τα σλαβικά λειτουργικά βιβλία.

Ο εκχριστιανισμός της Πομερανίας

Period: 1100 to 1200

Έγινε στη διάρκεια της ηγεμονίας του Βάρτισλαβ Α΄, ο οποίος είχε βαπτιστεί χριστιανός όταν ήταν αιχμάλωτος των Σαξόνων. Μετά την ήττα στη μάχη του Νάκλο, υποχρεώθηκε από τον Μπόλεσλαφ Γ΄, δούκα της Πολωνίας να του πληρώνει φόρο υποτέλειας και να εκχριστιανίσει τους Πομερανούς. Οι δύο ηγεμόνες υποστήριξαν τον Όθωνα επίσκοπο τού Μπάμπερκ για τον εκχριστιανισμό της Πομερανίας.