Ιστορία του Βυζαντίου 330 - 1453 μ.Χ

Βασιλεία του Μεγάλου Κωνσταντίνου

Period: 306 to 337

Ως αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος θέσπισε πληθώρα διοικητικών, οικονομικών, κοινωνικών και στρατιωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της αυτοκρατορίας. Λίγο πριν τον θάνατό του, βαπτίστηκε χριστιανός και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο Διάταγμα των Μεδιολάνων το 313, σύμφωνα με το οποίο οι Χριστιανοί και οι πιστοί άλλων θρησκειών είχαν την ελευθερία να τελούν τις θρησκευτικές τους δοξασίες.Επίσης, συνεκάλεσε την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο κατά την οποία θεσπίστηκε το Σύμβολο της Πίστεως.

Τα εγκαίνια της νέας πόλης

330

Η πρωτεύουσα της αυτοκρατοριας μεταφέρεται από τη Ρώμη στο Βυζάντιο μετά από απόφαση του Μέγα Κωνσταντίνου

Νέος αυτοκράτορας ανακηρύσσεται ο Ιουλιανός

361

Ο νέος αυτοκράτορας χαρακτηρίζεται από τη προσπάθεια να αναστηλώσει την αρχαία θρησκεία

Εμφάνιση βαρβαρικών φύλων στα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας

363

Νέος αυτοκράτορας ανακηρύσσεται ο Θεοδόσιος Α΄

379

Ο Θεοδόσιος Α΄ γνωστός και ως Μέγας Θεοδόσιος, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 379 έως το 395, ως ο τελευταίος αυτοκράτορας τόσο στο ανατολικό όσο και στο δυτικό ήμισυ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αφού αποδέχθηκε το θρόνο, αγωνίστηκε εναντίον των Γότθων και άλλων βαρβάρων που εισέβαλαν στην αυτοκρατορία.Σήμερα πιστεύεται ότι δεν εξέδωσε διάταγμα επι των ημερών του, για παύση των Ολυμπιακών αγώνων, όπως πολλοί του αποδίδουν.

Β' Οικουμενική Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης κατά του Αρειανισμού.

381

Η Πρώτη σύνοδος της Κωνσταντινούπολης, γνωστή ως Β΄ Οικουμενική Σύνοδος, ήταν η Εκκλησιαστική Σύνοδος που διενεργήθηκε το 381 μ.Χ. και συγκλήθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Στόχος της ήταν η εκκλησιαστική ειρήνευση και η καταδίκη του αρειανισμού.

Χωρισμός αυτοκρατορίας σε δυτικό και ανατολικό τμήμα

395

Στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Θεοδοσίου μετακινούμενοι λαοί, Γότθοι, Ούννοι και Βάνδαλοι απειλούσαν την αυτοκρατορία στα βόρεια σύνορά της. Ο Θεοδόσιος λίγο πριν το θάνατό του και για να διοικείται καλύτερα το κράτος, μοίρασε την αυτοκρατορία του στους δυο γιους του: στον Αρκάδιο (18 ετών) έδωσε το Ανατολικό τμήμα και στον Ονώριο (11 ετών!!) το Δυτικό. Και οι δυο βέβαια επιτροπεύονταν από άλλους μέχρι να ενηλικιωθούν.Η βυζαντινή αυτοκρατορία μένει ενωμένη έως τα τέλη του 4ου μ.Χ. Αιώνα.

Γ' Οικουμενική Σύνοδος κατά του Νεστοριανισμού.

431

Η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος συνήλθε στην Έφεσο, το 431 από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’. Συμμετείχαν 200 επίσκοποι, ανάμεσα στους οποίους ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας ως προεδρεύων. Καταδίκασε τον νεστοριανισμο, ο οποίος υπερτόνιζε την ανθρώπινη φύση του Ιησού έναντι της θείας, Παρόλο αυτά η σύνοδος διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, με πλήρη ένωση των δύο φύσεων και απέδωσε επίσημα στην Παρθένο Μαρία τον τίτλο «Θεοτόκος».

Κτίσιμο του Αγίου Δημητρίου στην Θεσσαλονίκη.

450

Ο πρώτος ναός ήταν ένα μικρό προσευχητάριο που ιδρύθηκε μετά το 313 μ.Χ. (Διάταγμα των Μεδιολάνων περί ανεξιθρησκίας) στον τόπο μαρτυρίου του Αγίου Δημητρίου. Το 412-413 μ.Χ., ο έπαρχος Ιλλυρικού Λεόντιος ίδρυσε στον ίδιο χώρο μια μεγάλη τρίκλιτη βασιλική, κάτω από το ιερό βήμα της οποίας διατήρησε τμήμα των θερμών όπου μαρτύρησε ο Άγιος Δημήτριος.

Δ' Οικουμενική Σύνοδος

451

Η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος συγκλήθηκε από τον Αυτοκράτορα Μαρκιανό και την Αυγούστα Πουλχερία στις 8 Οκτωβρίου 451 στη Χαλκηδόνα. Καταπολέμησε τη διδασκαλία του Μονοφυσιτισμού, η οποία δίδασκε ότι η θεία φύση του Χριστού απορρόφησε πλήρως την ανθρώπινη. Το μεγαλύτερο μέρος των πιστών υιοθέτησε τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου και αποδοκίμασε τις απόψεις του Μονοφυσιτισμού. Οι οπαδοί του Μονοφυσιτισμού, δεν αναγνώρισαν αυτές τις αποφάσεις και αποκόπηκαν από την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Τέλος της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Period: 455 to 476

Η Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επίσημα έληξε με την παραίτηση του Ρωμύλου Αυγουστύλου υπό την πίεση του Οδόακρου το 476, και ανεπίσημα με τον θάνατο του Ιούλιου Νέπωτος το 480.Η Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε πέσει σε παρακμή με αποτέλεσμα μια νέα εποχή να ξεκίνησει στην δυτικοευρωπαϊκή ιστορία: ο Μεσαίωνας.

Ο Ιουστινιανός Α' γίνεται αυτοκράτορας

527

Ο νέος αυτοκράτορας χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη μιας οικουμενικής χριστιανικής αυτοκρατορίας. Στην ιστορία επίσης μένει γνωστός και για τη φρικτή αντιμετώπιση του έναντι στη Στάση του Νίκα. Βασίλευσε μαζί με την αυτοκράτειρα Θεοδώρα.

H Στάση του Νίκα

532

Η Στάση του Νίκα ήταν εξέγερση που έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη . Η εξέγερση αυτή είχε διάρκεια μίας εβδομάδας με τη μισή σχεδόν πόλη να καίγεται και με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να σκοτώνονται.Η Βυζαντινή αυτοκρατορία είχαν αναπτύξει οργανώσεις του ιπποδρόμου, Υπήρχαν τέσσερις κύριοι σύνδεσμοι. Αυτοί ήταν οι Βένετοι (Γαλάζιοι), οι Κόκκινοι, οι Πράσινοι και οι Λευκοί. Ο Ιουστινιανός ήταν υποστηρικτής των Βένετων.Πολλοί είδαν τη στάση σαν ευκαιρία να ανατρέψουν τον Ιουστινιανό.

Κτίσιμο της εκκλησίας της Αγίας Σοφίας

Period: 532 to 537

Η Αγία Σοφία ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας, με πρωτοποριακό σχεδιασμο και αρχιτεκτονια.Υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Ξεκίνησε να ανεγείρεται το 532 και εγκαινιάσθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 537, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α΄.Κατασκευάστηκε από τους μηχανικούς τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο από τη Μίλητο.Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλική με τρούλο.

O Ηράκλειος Α' γίνεται αυτοκράτορας

610

Συναντώντας παντού θερμή υποδοχή, και ενισχύοντας το ήδη σημαντικό στράτευμά του, ο Ηράκλειος φτάνει πρώτος στη Βασιλεύουσα το 610. Στις 5 Οκτωβρίου 610 ο Ηράκλειος παντρεύεται την Ευδοκία η οποία στέφθηκε αυγούστα και την ίδια μέρα στέφθηκε και αυτοκράτορας.

Η Κωνσταντινούπολη πολιορκείται από τους Πέρσες και τους Αβαρο-Σλαβους

626

Ολονυχτία ψάλλοντας τον Ακάθιστο Ύμνο. Η Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης το 626 από τους Πέρσες και τους Αβάρους, κατέληξε σε μια στρατηγική νίκη για τους Βυζαντινούς. Η αποτυχία της πολιορκίας έσωσε την αυτοκρατορία από την κατάρρευση, και το 627, το Βυζάντιο κατάφερε να επανακτήσει τα εδάφη του και με τον τερματισμο των Βυζαντινοπερσικών πολέμων να επιβάλλει ευνοϊκή συνθήκη με σταθερά σύνορα.

Δυναστεία των Ισαύρων

Period: 717 to 802

Η Δυναστεία των Ισαύρων κυβέρνησε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία για 85 χρόνια (717-802). Ιδρυτής της ήταν ο αυτοκράτορας Λέων Γ'. Αυτοκράτορες που ανήκαν σε αυτή τη δυναστεία ήταν οι: Λέων Γ' ο Ίσαυρος (717-741)
Κωνσταντίνος Ε' (741-775)
Αρτάβασδος (741-743)
Λέων Δ' (775-780)
Ειρήνη η Αθηναία, συμβασίλισσα (780-790) με τον υιό της
Κωνσταντίνος ΣΤ' (780-797)
Ειρήνη η Αθηναία μονοκράτορας (797-802)

Αρχή της Εικονομαχίας.

726

Η εικονομαχία ξεκίνησε με την εχθρική στάση του Λέοντος του Γ’ εναντίον της λατρείας των εικόνων το 726.Αφορμή στάθηκε ένας ισχυρός σεισμός στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ της Θήρας και της Θηρασιάς.Ο σεισμός ερμηνεύτηκε ως εκδήλωση της θείας οργής εναντίον της λατρείας των εικόνων.Ο Λέων διέταξε τότε να απομακρύνουν την εικόνα του Χριστού, που ήταν αναρτημένη στη Χαλκή πύλη των ανακτόρων.Έτσι,προκλήθηκε έκρηξη της λαϊκής οργής και το εξαγριωμένο πλήθος σκότωσε τον αυτοκρατορικό απεσταλμένο επί τόπου

Ο στρατός των Φράγκων σταματά τους 'Aραβες στο Πουατιέ της Γαλλίας

732

Τη σημαδιακή εκείνη ημέρα, η αραβική εξάπλωση στην Ευρώπη αναχαιτίστηκε οριστικά στη νότια Γαλλία.

Η Ζ΄ οικουμενική σύνοδος

787

Η Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος συγκλήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 787 στην Νίκαια της Βιθυνίας με πρωτοβουλία της Ειρήνης της Αθηναίας για να αποκαταστήσει την Εικονολατρία.Η σύνοδος όρισε ότι πρέπει να υπάρχουν μέσα στις εκκλησίες οι εικόνες των αγίων, με τη διαφορά ότι οι χριστιανοί δεν πρέπει να τις λατρεύουν, αλλά απλώς να τις προσκυνούν «τιμής ένεκεν», γιατί εικονίζουν αγία πρόσωπα.Η σύνοδος απέκρουσε έντονα την κατηγορία και την ταύτιση της εικονολατρίας με την ειδωλολατρεία.

Ο Καρλομάγνος στέφεται αυτοκράτορας

800

Στης 25 Δεκεμβρίου 800 μΧ, όταν ο Καρλομάγνος γονάτισε στην αγία τράπεζα να προσευχηθεί, ο Πάπας τον έστεψε Αυτοκράτορα των Ρωμαίων, στην τότε Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Με την πράξη του αυτή ο Πάπας ουσιαστικά ακύρωνε τη νομιμότητα της Αυτοκράτειρας Ειρήνης της Κωνσταντινούπολης.Η στέψη του Καρλομάγνου ως Αυτοκράτορα, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δύο ξεχωριστών (και συχνά αντιτιθέμενων) αυτοκρατοριών.

Αναστήλωση των εικόνων.

842

Η οριστική αναστήλωση των ιερών και σεπτών εικόνων έγινε στη Βασιλεύουσα από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 842.Ετσι, έπαψε ο μακροχρόνιος σάλος που είχε δημιουργηθεί εκ του ζητήματος των εικόνων. Στην Κωνσταντινούπολη, η αναστήλωση των εικόνων εορτάσθηκε με λαμπρό πανηγυρισμό και λιτανεία με μεγάλη πομπή και αναθεματίστηκαν οι εικονομάχοι, συλλήβδην οι αιρετικοί και όλοι οι αναθεματισθέντες από τις Οικουμενικές Συνόδους.

Εκχριστιανισμός των Βουλγάρων από τον Κύριλλο και το Μεθόδιο

864

Οι δύο αδελφοί γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Ο Άγιος Κύριλλος και ο Άγιος Μεθόδιος ήταν αδέλφια, Βυζαντινοί Χριστιανοί θεολόγοι και ιεραπόστολοι. Μέσω του έργου τους επηρέασαν την πολιτιστική ανάπτυξη όλων των Σλάβων, για αυτό πήραν τον τίτλο Απόστολοι των Σλάβων. Πιστώνονται με την επινόηση του Γλαγολιτικού αλφάβητου, του πρώτου αλφάβητου που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταγραφή της Παλαιάς Εκκλησιαστικής Σλαβονικής γλώσσας.

Σχίσμα μεταξύ της ανατολικής ορθόδοξης και της δυτικής καθολικής Εκκλησίας.

1054

Για το Σχίσμα μεγάλες ευθύνες πρέπει να δοθούν στον πατριάρχη Φώτιο και στον καρδιναάλιο Ουμβέρτο .Οι ιεράρχεςς εξώθησαν τα πράγματα στα άκρα .Η κοσμοιστορικη σημασία του σχίσματος γίνεται αντιληπτή στις παραμονές της άλωσης της Πόλης από τους Οθωμανούς. Το χάσμα μεταξύ τους διευρυνόταν σε επίπεδο δογματικό, λειτουργικό και διοικητικό.

Πρώτη Σταυροφορία

Period: 1096 to 1099

Η πρώτη σταυροφορία περιλάμβανε πολλές και διαφορετικές στρατιές .Στην αρχή ξεκίνησε μια ανοργάνωτη λαϊκή τάξη και αργότερα οι φεουδάρχες που έφτασαν σε βυζαντινό έδαφος και υποσχέθηκαν πίστη στον Αλέξιο .Νίκησαν τους Τούρκους στο Δορύλαιο και κατέλαβαν του Αγίους Τόπους

Β' σταυροφορία

1147

Η Δεύτερη Σταυροφορία ήταν μία προσπάθεια της Δύσης να αντεπιτεθεί στην όλο και αυξανόμενη πίεση των Τούρκων. Ξεκίνησε το 1147 και τερματίστηκε το 1149 πετυχαίνοντας να χειροτερέψει την κατάσταση για τα σταυροφορικά κράτη, αλλά και να μεγαλώσει το χάσμα μεταξύ της δυτικής Χριστιανοσύνης και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Γ' Σταυροφορία

Period: 1189 to 1191

Κανένας από τους στόχους των προηγούμενων σταυροφοριών δεν επιτεύχθηκε .Η Τρίτη Σταυροφορία γνωστή και ως Σταυροφορία των Βασιλέων, ήταν μία προσπάθεια των Ευρωπαίων ηγετών να ανακαταλάβουν τους Αγίους Τόπους από τον Σαλαντίν. Ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένη αλλά δεν πέτυχε τον απώτερο σκοπό της, που ήταν η επανάκτηση της Ιερουσαλήμ.

Δ΄ Σταυροφορία

1202

Η Δ' Σταυροφορία είχε σκοπό και στόχο την κατάληψη της Ιερουσαλήμ , αλλά παρέκλινε από τον στόχο της και οι Σταυροφόροι κατέλαβαν τελικά την Κωνσταντινούπολη, καταλύοντας τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ιδρύοντας τη Λατινική Αυτοκρατορία. Η Δ' Σταυροφορία αποτέλεσε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ιστορικό φαινόμενο, το οποίο υπήρξε αποτέλεσμα διάφορων συμφερόντων και συναισθημάτων: θρησκευτικά αισθήματα και επιθυμία για κέρδη .

Άλωση από τους Λατίνους

1204

Φαινόταν πιθανό ότι η οχυρωμένη βυζαντινή πρωτεύουσα θα μπορούσε να αντισταθεί με επιτυχία στους Σταυροφόρους, των οποίων ο αριθμός δεν ήταν τόσο μεγάλος. Οι τελευταίοι, όμως, αποβιβάστηκαν στην ευρωπαϊκή ακτή και κατέλαβαν τον Γαλατά, έσπασαν την αλυσίδα που έκλεινε τον Κεράτιο κόλπο και εισχώρησαν σε αυτόν πυρπολώντας τα πλοία που βρίσκονταν εκεί. Ταυτόχρονα οι ιππότες επιτέθηκαν κατά της πόλης, που παρά την απεγνωσμένη αντίστασ καταλήφθηκε τον Ιούλιο του 1204 από τους Σταυροφόρους.

Κατάληψη φρουρίου Καλλίπολης από Οθωμανούς

1354

Η Καλλίπολη ήταν κτήση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά από πολλές ήττες που υπέστη τον τελευταίο μισό αιώνα, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε χάσει σχεδόν όλες τις κτήσεις της στην Ανατολή. Η έξοδος στο Αιγαίο και στη Θάλασσα του Μαρμαρά επέτρεπε στους Οθωμανούς να καταλάβουν τις νότιες περιοχές των Βαλκανίων και να επεκταθούν στη Σερβία και στην Ουγγαρία. Επισης, έφερε ορδές φανατικών μουσουλμάνων πολεμιστών στην Ευρώπη που σταδιακά κύκλωσαν εδαφικά το Βυζάντιο.

Κατάληψη Ανδριανουπολης

1365

Η Κατάληψη της Αδριανούπολης από τους Οθωμανούς είναι από τα πιο σημαντικά γεγονότα των πολυετών συγκρούσεων μεταξύ των Βυζαντινών και των Οθωμανών . Η Αδριανούπολη ήταν η τρίτη πιο σημαντική βυζαντινή πόλη. Μετά την κατάληψη της μετονομάστηκε σε Εντιρνέ και έγινε πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μέχρι την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.

Ο Ιωάννης Η' ανακηρύσσεται αυτοκράτορας

1425

Ο Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας που βασίλεψε από το 1425 μέχρι το θάνατό του το 1448, αν και συμμετείχε ενεργά στη διακυβέρνηση από το 1422, μετά από την επιδείνωση της υγείας του πατέρα του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου.

κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς

1430

Η πολιορκία της Θεσσαλονίκης μεταξύ του 1422 και του 1430 ήταν επιτυχημένη στρατιωτική απόπειρα της οθωμανικής αυτοκρατορίας υπό την ηγεσία του Μουράτ Β' να καταλάβουν την βυζαντινή πόλη της Θεσσαλονίκης. Το 1423,οι Βυζαντινοί πούλησαν την πόλη στην Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, που ανέλαβε το βάρος της υπεράσπισης της.
https://youtu.be/bRD0gcsl3vg

Η σύγκληση της Συνόδου της Φερράρας-Φλωρεντίας

Period: 1438 to 1439

Ο Ιωάννης Η' ο Παλαιολόγος έκανε ακόμα μια προσπάθεια να εξασφαλίσει τη βοήθεια από τη Δύση. Στη σύνοδο δέχτηκε την Υποταγή της Ορθόδοξης στη Καθολική Εκκλησιά κάτι που δεν έγινε δεκτό από τον λαό.

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς

1453

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της πρωτεύουσας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, από τον οθωμανικό στρατό με επικεφαλής τον Μωάμεθ Β΄.Η πολιορκία διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως την Τρίτη, 29 Μαΐου 1453. Οι συγκρούσεις ήταν ιδιαίτερα άνισες υπέρ των Τούρκων, όμως γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον ηρωισμό των πολιορκημένων και ιδιαίτερα του Αυτοκράτορα. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης, σήμανε και το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.