Εκχριστιανισμός Σλάβων

Κροατία-Δαλματία

600

Οι Κροάτες εμφανίστηκαν αρχές 7ου αιώνα στην περιοχή που κατέχουν και σήμερα. τους. Ο Ηράκλειτος ζήτησε από τον Πάπα να φροντίσει για τον εκχριστιανισμό τους. Οι Κροάτες ανέπτυξαν δύο κρατικές υποστάσεις: την Παννονική Κροατία και την Δαλματική Κροατία.

Σερβία

600

Οι Σέρβοι εγκαταστάθηκαν δυτικά της Βουλγαρίας από τον Αυτοκράτορα Ηράκλειο, ο οποίος τους είχε καλέσει για την στήριξη του αγώνα εναντίον των Αβάρων.

Καραντανία

Period: 600 to 700

Η Καραντανία ήταν από τα πρώτα σλαβικά κράτη της Ευρώπης. Βρισκόταν στους πρόποδες των Αντολικών Άλπεων, Ανατολικού Τυρόλου, Βόρειας Σλοβενίας, με κέντρο τη σημερινή Καρινθία (στην Αυστρία). Είχε ως πρωτεύουσα το Karnburg, διέθετε εξελιγμένη κρατική δομή με βασιλική οικογένεια. Υπήρχε σύστημα διαδοχής (συγγένεια αίματος, λαϊκή συμμετοχή στην ανάρρηση του θρόνου. Ο εκχριστιανισμός άρχισε στις 7ου αιώνα.

Εκχριστιανισμός Σερβίας

Period: 650 to 1000

Ο πρώτος εκχριστιανισμός ξεκίνησε στο πρώτο μισό του 7ου αιώνα από λατινικούς ιεραποστόλους, τους οποίους προσκάλεσε ο Αυτοκράτορας. Η πρώτη προσπάθεια δεν επέφερε μόνιμα αποτελέσματα. Κατά τον 10ο αιώνα οι Σέρβοι ζήτησαν από τον Βασίλειο Α΄ ιεραποστόλους για να βαπτισθούν. Ο πρώτος αρχιεπίσκοπος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Σερβίας ήταν ο Ράτσκο Νέμανιτς (Σάββας της Σερβίας). Τελικά η Σερβία θα ακολουθήσει το δόγμα της ανατολικής ορθοδόξου εκκλησίας

Βουλγαρία

660

Οι Βούλγαροι ήταν λαός τουρκικής καταγωγής που κατοικούσε στη στέππα γύρω από την Αζοφική θάλασσα. Το 660 πιέστηκαν από τους Χαζάρους και μετακινήθηκαν προς τις εκβολές του Δούναβη. Το 679 εγκαταστάθηκαν στη Δοβρουτσά. Το 852 ανέλαβε την εξουσία ο Βόρης.

Εκριστιανισμός Καραντανίας (α)

Period: 740 to 800

Το 740 οι Καραντανοί δέχθηκαν επίθεση από τους Ούννους (δηλαδή τους Αβάρους). Ο ηγεμόνας της Καραντανίας Boruth αναγκάστηκε να προσφύγει για βοήθεια στους Βαυαρούς, οι οποίοι προσέκρουσαν τους Αβάρους, αλλά κατέστησαν τη Καραντανία υπό την προστασία τους, δηλαδή έγινε προτεκτοράτο των Βαυαρών. Για να εξασφαλισθεί η πίστη των Καραντανών, οι Βαυαροί πήραν ομήρους στη Βαυαρία μέλη ης άρχουσας τάξης. Η Καραντανία απέκτησε τον πρώτο χωροεπίσκοπο Μοδέστο, ιδρύθηκαν πλήθος μοναστηρίων.

Εκχριστιανισμός Καραντανίας (β)

Period: 740 to 800

Ξέσπασαν τρεις εξεγέρσεις απο πλευράς Σλάβων παγανιστών, όπου η τελευταία κατεστάλη βίαια το 772 απ'ο τον Βαυαρό Δούκα Tassilo III. Μέχρι τον 8ο αιώνα η Καραντανία είχε εκχριστιανιστεί και υπαγόταν στην αρχιεπισκοπή του Σάλτσμπουργκ.

Εκχριστιανισμός Κροατίας

Period: 795 to 1000

Το 795 ο πρίγκηπας της Παννονικής Βοϊνιμίρ δέχτηκε την επικυριαρχία των Φράγκων. Βαπτίσθηκε και υπήχθη εκκλησιαστικά στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Ακυληϊας. Στις αρχές του 9ου αιώνα η Δαλματική πέρασε στη δικαιοδοσία των Φράγκων. Τελικά η Κροατία πέρασε στη δικαιοδοσία του Πάπα Ρώμης τον 10ο αιώνα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παράλληλα με τη χρήση της λατινικής λειτουργικής γλώσσας διατηρήθηκε η γλαγολιτική-παλαιοσλαβική.

Μοραβία

Period: 833 to 1000

Ήταν το πρώτο σλαβικό κράτος στην Ευρώπη και ιδρύθηκε από τον Μοϊμίρ Α΄ το 833 μ.Χ. από τη συνένωση δύο πρικηπάτων (Νίτρα-Μοραβία). Το κράτος της Μοραβίας ήταν υποτελές στη Φραγκική Αυτοκρατορία.

Εκχριστιανισμός Βοημίας (β)

Period: 845 to 1096

Ο εκχριστιανισμός της Βοημίας επηρεάστηκε από την Κυριλλομεθοδιανή Παράδοση. Μετά τον θάνατο του Μεθοδίου και τον διωγμό των μαθητών του πολλοί βρήκαν καταφύγιο στην Βοημία. Στη Μονή Σαζάβα συνεχίστηκε η σλαβική λειτουργία. Ο προσανατολισμός της Βοημίας πτος την Πωμαιοκαθολική Εκκλησία και την Γερμανία ήταν σαφής. Ο Μπρατισλάβ το 1096 εκδίωξε τους μοναχούς της Μονής Σαζάβα και έκαψε τα σλαβικά λειτουργικά βιβλία

Εκχριστιανισμός Βοημίας (α)

Period: 845 to 1096

Στην αρχή του έτους 845 επισκέφτηκαν τον Λουδοβίκο Γερμανικό 14 Βοημοί Δούκες και ζήτησαν να βαπτισθούν χριστιανοί. Η βάπτισή τους έγινε μία βδομάδα μετά τα Θεοφάνεια, όμως ο εκχριστιανισμός αυτός δεν φαίνεται να είχε ουσιαστική αξία. Προφανώς αποτελούσε πολιτική πράξη, προσπάθεια απόκρουσης του κινδύνου υποταγής της Βοημίας από τον Λουδοβίκο Γερμανικό. Το 833 βαπτίσθηκε από τον Σβιάτοπλουκ και τον Μεθόδιο ο ηγεμόνας Μποριβόι. Ο εκχριστιανισμός της Βοημίας άρχισε από τη βάπτιση του Μποριβόι

Εκχριστιανισμός Βουλγαρίας (δ)

Period: 852 to 886

Στη Βουλγαρία η κοινή γνώμη στράφηκε υπέρ των Βυζαντινών και ο Βόρης υποδέχθηκε θετικά τους εκδιωγμένους απο τον Σβιάτοπλουκ μαθητές του Μεθοδίου. Τελικά επί βασιλείας Πέτρου Α΄ αναγνωρίστηκε το Βουλγαρικό Πατριαρχείο.

Εκχριστιανισμός Βουλγαρίας (α)

Period: 852 to 886

Ο Βόρης κατανοούσε την ανάγκη εκχριστιανισμού του κράτους, ενώ παράλληλα επιθυμούσε να διατηρήσει την ανεξαρτησία του, πράγμα σχεδόν αδύνατο χωρίς την ύπαρξη ανεξάρτητης βουλγαρικής εκκλησίας. Η πρώτη κίνηση για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας έγινε το 862 μέσω της συμμαχίας του Βόρη με τον Λουδοβίκο Γερμανικό εναντίον της Μοραβίας. Ο Μιχαήλ Γ΄ απάντησε άμεσα στον κίνδυνο επέκτασης της Φραγκικής και Παπικής επιρροής μέχρι τα σύνορα της Αυτοκρατορίας

Εκχριστιανισμός Βουλγαρίας (β)

Period: 852 to 886

Το 864 ο Μιχαήλ Γ΄ έστειλε στρατό στα σύνορα με τη Βουλγαρία και στόλο στον Εύξεινο πόντο. Ο Βόρης με την πίεση του λιμού στο εσωτερικό αναγκάστηκε να υπογράψει συνθήκη ειρήνης, σύμφωνα με την οποία ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Βαπτίσθηκε χριστιανός με ανάδοχο τον αυτοκράτορα και λέχθηκε ελληνόφωνος ιερώμενος, ενώ παράλληλα ήταν υπαγόμενος στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Κων/πόλεως. Ο εκχριστιανισμός έφερε στη Βουλγαρία Βυζαντινούς ιερείς και στους ναούς τελούνταν ελληνική ορθόδοξη λειτουργία.

Εκχριστιανισμός Μοραβίας

Period: 863 to 885

Ως αποτέλεσμα διπλωματικών υπολογισμών στη Μοραβία θεωρείται η πρόσκληση του ηγεμόνος Ραστισλάβου Α' στον Μιχαήλ Γ' να στείλει ιεραποστόλους, πράξη με σημαντικές και διαχρονικές συνέπειες. Μέχρι το 863 η Μοραβία ανήκε εκκλησιαστικά στη δικαιοδοσία του Πάπα, αρχιεπισκοπή Σάλτσμπουργκ-Επισκοπή Πασσάου και διοικούνταν από Γερμανούς επισκόπους, που δρούσαν ως εκπρόσωποι Φραγκικών συμφερόντων.

Ρόλος Κυρίλλου και Μεθοδίου

Period: 863 to 885

Το 882 μετά τον θάνατο του πάπα Ιωάννη Η΄ απαγορεύεται η σλαβική λειτουργία και καίγονται τα βιβλία που ήταν γραμμένα στην παλαιοσλαβική. Μετά την αποφυλάκισή του ο Μεθόδιος συνέχισε το μεταφραστικό του έργο μέχρι τον θάνατό του το 885. Συνεχιστές του έργου του υπήρξαν οι μαθητές του, οι οποίοι όμως εκδιώχθηκαν απο τους Φράγκους.

Ρωσία

882

Οι πληθυσμοί του κάτω και μέσου Δνείπερου αποτέλεσαν τον κεντρικό πυρήνα της Ρωσίας. Σημειώθηκε συνεχής επαφή με τις βυζαντινές πόλεις των βορείων παραλίων του Ευξείνου Πόντου. Σύμφωνα με τη νορμανιστική θεωρία οι Ρως ήταν Βαραγγικό φύλο, οι οποίοι εγκαθίδρυσαν το κράτος των Ρως με έδρα το Κίεβο.

Ρόλος Κυρίλλου και Μεθοδίου

885

Ήταν λόγιοι από την Θεσσαλονίκη, οι οποίοι κατείχαν καλά το νοτιοσλαβικό ιδίωμα που μιλούσαν οι σλαβικές φυλές στην ενδοχώρα της πόλης τους. Η ιεραποστολή και το έργο των αδελφών προκάλεσε δυσαρέσκεια στους Γερμανούς επισκόπους με αποτέλεσμα τη μείωση της επιρροής τους. Το 870 αιχμαλωτίζεται και θανατώνεται ο Ραστισλάβ από τον Λουδοβίκο Γερμανικό και τη θέση του παίρνει ο Σβιάτοπλουκ, που φυλακίζει τον Μεθόδιο μέχρι το 873 αλλάζοντας έτσι τη στάση απέναντι στην ιεραποστολή.

Εκχριστιανισμός Βουλγαρίας (γ)

886

Η ιεραρχία βρισκόταν σε πλήρη εξάρτηση με το Πατριαρχείο και ο Βόρης διείδε ότι η δημιουργία ανεξάρτητης βουλγαρικής εκκλησίας δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί. Έτσι το 886 στράφηκε στη Δύση και ζήτησε ιεραποστόλους από τον Λουδοβίκο Γερμανικό και πατριάρχη από τον Πάπα Νικόλαο Α΄. Στα τέλη του 886 ο Βόρης, ζυγίζοντας τα πλεονεκτήματα απ'την υπαγωγή στη Ρώμη, εκδίωξε τους έλληνες ιερείς και υπήχθη στη δικαιοδοσία του πάπα.

Εκχριστιανισμός Πολαβίας (β)

Period: 900 to 1147

Τον 12ο αιώνα η κατάσταση ήταν ακόμη δυσκολότερη, καθώς οι Πολαβοί περικυκλώθηκαν από τους Δανούς, τους Γερμανούς και τους Πολωνούς που είχαν ήδη εκχριστιανιστεί. Το 1147 ο Πάπας Ευγένιος Γ΄ κήρυξε τη Βενδική Σταυροφορία με αποτέλεσμα τον ταχύ εκγερμανισμό των Πολαβών

Εκχριστιανισμός Πολαβίας (α)

Period: 900 to 1147

Η Πολαβία αποτελούσε στόχο εξάπλωσης των Γερμανών. Ουσιαστικά ο εκχριστιανισμός είχε πάρει μορφή υποδούλωσης, εκγερμανισμού και εξαφάνισης των Σλάβων. Κομβικός ήταν ο 10ος αιώνας, όπου άρχισαν οι γερμανικές επιδρομές και οι αναγκαστικές βαπτίσεις. Ο χριστιανισμός φαντάζει στα μάτια των Σλάβων ως επεκτατισμός.

Πολωνία-Πομερανία

950

Η Πολωνία εμφανίζεται στα μέσα του 10ου αιώνα. Ο Δούκας των Πολάνων Μιέτσκο Α΄ κατάλαβε ότι ήταν σχεδόν αδύνατο να δημιουργήσει ισχυρό κράτος αν δεν προχωρούσε στον χριστιανισμό. Ταυτόχρονα ήθελε να αποφύγει την πολιτική εξάρτηση από την γερμανική αυτοκρατορία. Συμμάχησε με τον Μπόλεσλαβ της Βοημίας και η Πολωνία πέρασε στη δικαιοδοσία του Πάπα.

Εκχριστιανισμός Ρώσων (β)

Period: 959 to 988

Το 988 θεωρείται έτος εκχριστιανισμού των Ρώσων. Στην πραγματικότητα αποτελεί έτος σταθμό και ειδικότερα σηματοδοτεί την κατάληξη μιας μακροχρόνιας διαδικασίας μέχρι τον επίσημο ορισμό του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας της Ρωσίας του Κιέβου. Επιπλέον, σηματοδοτεί την είσοδό της στον κύκλο των "πολιτισμένων λαών" της Ευρώπης.

Εκχριστιανισμός Ρωσίας (γ)

Period: 959 to 988

Σταθμό στην πορεία της Ρωσίας προς τον εκχριστιανισμό αποτελεί η βάπτιση της Όλγας. Το 959 είναι πολύ πιθανό να μην βρήκε ανταπόκριση στο αίτημά της προς τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, οπότε ζήτησε από τον Όθωνα Α΄ της Γερμανίας να στείλει επίσκοπο στο Κίεβο. Το 961 εστάλη ο Adalbert, η κατάσταση όμως είχε αλλάξει, προφανώς είχε διευθετηθεί με τους Βυζαντινούς.

Εκχριστιανισμός Ρωσίας (α)

Period: 959 to 988

Το 988 ο ηγεμόνας του κράτους του Κιέβου Βλαντίμιρ μετά από έρευνα και ακρόαση αποφάσισε να αποδεχτεί την ορθοδοξία. Νυμφεύτηκε την Άννα, αδελφή του Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτόνου. Ουσιαστικά ο Βλαντίμιρ το 980 είχε αποτύχει να εδραιώσει μια ενιαία παγανιστική λατρεία κι έτσι ασπάζεται την ανατολική ορθόδοξη θρησκεία, επιλέγοντας μ'αυτόν τον τρόπο το πιο ισχυρό δόγμα στη συγκεκριμένη συγκυρία προς όφελος του κράτους του.

Εκχριστιανισμός Ρωσίας (δ)

Period: 959 to 988

Το 986 η Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ο Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος αντιμετώπισαν μια εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση: στον βορρά την απειλή των Βουλγάρων και στην ανατολή την στάση του Βάρδα Φωκά, έτσι το 987 ζήτησε τη βοήθεια του Βλαντίμιρ. Ο Βλαντίμιρ έσπευσε να βοηθήσει με αντάλλαγμα να νυμφευτεί την αδερφή του Αυτοκράτορα Άννα-πορφυρογέννητη. Προϋπόθεση για τον γάμο αποτέλεσε η βάπτιση του Βλαντίμιρ. Αξιοσημείωτο είναι ότι διέταξε να βαπτισθεί και ο λαός του και κατέστρεψε τα είδωλα.

Εκχριστιανισμός Πολωνίας-Πομερανίας (α)

Period: 964 to 1200

Το 964 ο Μιέτσκο παντρεύτηκε την κόρη του Μπόλεσλαβ Ντομπράβα και βαπτίσθηκε χριστιανός το 966. Αυτός και οι διάδοχοί του ενθάρρυναν την εξάπλωση του χριστιανισμού και την οργάνωση εκκλησίας με αφετηρία τις ανώτερες τάξεις των πόλεων και στη συνέχεια τις κατώτερες στην ύπαιθρο. Δεν έλειψαν βέβαια οι παγανιστικές εξεγέρσεις, με αποτέλεσμα την αργή εξάπλωση του χριστιανισμού στην Πολωνία.

Εκχριστιανισμός Πολωνίας-Πομερανίας (β)

Period: 964 to 1200

Ο εκχριστιανισμός ξεκίνησε και επίσημα τον 13ο αιώνα. Η Πολωνική εκκλησία συνδέθηκε αρχικά με των Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τη λατινική λειτουργική γλώσσα. 'Οσον αφορά την Πομερανία ο εκχριστιανισμός κατέστη δυνατός στις αρχές του 12ου αιώνα κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του Μπόλεσλαβ Γ΄ από τον Όθωνα, επίσκοπο Βαμβέργης.

Πολαβία

1000

Περιοχή της σημερινής βορειοανατολικής Γερμανίας. Οι πληθυσμοί ήταν διαιρεμένοι σε πολλές φυλές με πρωτόγονη οργάνωση. Η γεωγραφική θέση της περιοχής ήταν σημαντική, καθώς υπήρχαν εδαφικός πλούτος και πόλεις στα παράλια της Βαλτικής

Βοημία

1000

Η Βοημία απέκτησε κρατική οντότητα κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα. Ήταν κατανεμημένη σε διάφορες φυλές με επικεφαλής ηγεμόνες