Ο Εκχριστιανισμός των Σλάβων

Μετακίνηση Βουλγάρων προς το Δούναβη

660

Οι Βούλγαροι ήταν φύλο τουρκικής καταγωγής και κατοικούσαν στις στέπες γύρω από την Αζοφική Θάλασσα στα παράλια της Ουκρανίας κατά τον 5ο - 7ο αιώνα. Το 660 ,όμως, κάτω από την πίεση των Χαζάρων, μετακινήθηκαν προς τις εκβολές του ποταμού Δούναβη.

Εγκατάσταση Βουλγάρων στα Βαλκάνια

679

Το 679 η Βυζαντινή Αυτοκρατορία επέτρεψε στον Βούλγαρο ηγεμόνα Ασπαρούχ να εγκατασταθεί στα Βαλκάνια, και συγκεκριμένα στη Δοβρουτσά.

Επίθεση Αβάρων στην Καραντανία - Βαυαρική Παρέμβαση

740

Το 870 η Καραντανία δέχθηκε επίθεση από τους Αβάρους . Ο ηγεμόνας της, Boruth, προσέφυγε στους Βαυαρούς ζητώντας τους βοήθεια. Εκείνοι απέκρουσαν τον εχθρό, όμως έθεσαν την Καραντανία "υπό την προστασία τους", καθιστώντας την ένα βαυαρικό προτεκτοράτο. Προς εξασφάλιση της "πίστης", οι Βαυαροί πήραν όμηρους μέλη της ντόπιας αριστοκρατίας στη Βαυαρία. O Boruth μετά ζήτησε να εκχριστιανίσουν το λαό του, χωρίς ωστόσο ο ίδιος να βαπτισθεί.

Διαδοχή του Boruth από τον Hotimir - Εκχριστιανισμός Καραντανίας

751

Το 751 διαδέχεται τον Boruth ο ανιψιός του, ο Hotimir, ο οποίος επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο για τον εκχριστιανισμό της Καραντανίας. Το κράτος του απέκτησε τον πρώτο του χωροεπίσκοπο, τον Μόδεστο και ιδρύονται μοναστήρια και ναοί. Σημειώθηκαν, βέβαια, τρεις εξεγέρσεις από Σλάβους παγανιστές (με την τρίτη να καταστέλλεται βίαια το 772 από τον Βαυαρό Δούκα Tassilo III). Μέχρι τον 8ο αιώνα η Καραντανία εκχριστιανίστηκε και υπάχθηκε στην Αρχιεπισκοπή του Salzburg.

Ίδρυση Μεγάλης Μοραβίας από Μοϊμίρ Α'

833

Το 833 ο Μοϊμίρ Α' ίδρυσε το κράτος της Μεγάλης Μοραβίας συνενώνοντας δύο μεγάλα πριγκιπάτα, τη Νίτρα και τη Μοραβία. Αρχικά η Μεγάλη Μοραβία ήταν υποτελής στη Φραγκική Αυτοκρατορία, κι αργότερα στο Ανατολικό Φραγκικό Κράτος (Γερμανία). Εκτεινόταν στην περιοχή της σημερινής Σλοβακίας, Τσεχίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας, Πολωνίας και Αυστρίας.

Βάπτιση 14 Δουκών της Βοημίας από τον Λουδοβίκο Γερμανικό

845

Στις αρχές του 845, 14 Δούκες από τη Βοημία ζήτησαν από τον Λουδοβίκο Γερμανικό να βαπτισθούν Χριστιανοί. Όμως, επρόκειτο ουσιαστικά για μια πολιτική πράξη χωρίς κανένα πνευματικό πρόσημο: οι Βοημοί ήθελαν να αποφύγουν τον κίνδυνο υποταγής στον Λουδοβίκο Γερμανικό, κι έτσι προτίμησαν τη βάπτιση ως απόπειρα συμμαχίας.

Ο Βόρης στην Εξουσία της Βουλγαρίας

852

Το 852 ο Βόρης ανέλαβε την εξουσία της Βουλγαρίας. Γρήγορα κατανόησε την ανάγκη για εκχριστιανισμό του κράτους του, καθώς επίσης και το γεγονός ότι η διατήρηση της ανεξαρτησίας της Βουλγαρίας θα ήταν αδύνατη χωρίς ανεξάρτητη (από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως) βουλγαρική εκκλησία.

Η Πρώτη Επαφή των Ρως με το Βυζάντιο

860

Το 860 οι Ρως ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Σύμφωνα με βυζαντινές πηγές, πολυάριθμος στόλος των Ρως πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη κι απείλησαν προάστια της πρωτεύουσας εκτός των τειχών. Όλα αυτά περιγράφονταιι ως πράξεις που έγιναν με εξαιρετική βαρβαρότητα.

Αίτημα Ραστισλάβου Μοραβίας για ιεραποστόλους

862

Το 862, ο Μοραβός ηγεμόνας Ραστισλάβος, μετά από διπλωματικούς υπολογισμούς, έστειλε αίτημα στον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' να στείλει ιεραποστόλους για να εκχριστιανίσουν τον λαό του. Μέχρι τότε, η Μοραβία υπαγόταν εκκλησιαστικά στη δικαιοδοσία του πάπα (Αρχιεπισκοπή Salzburg - Επισκοπή Passau) και διοικούνταν από Γερμανούς επισκόπους-εκπροσώπους των φραγκικών συμφερόντων. Ο Μιχαήλ Γ' συμφώνησε κι ανέθεσε την αποστολή στον Κων/νο -Κύριλλο και τον αδερφότ του Μεθόδιο.

Συμμαχία Βόρη και Λουδοβίκου Γερμανικού - Συνέπειες

862

Το 862 ο Βόρης συμμάχησε με τον Λουδοβίκο Γερμανικό εναντίον της Μεγάλης Μοραβίας. Η συμμαχία αυτή οδήγησε τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' να δεχθεί το αίτημα του Μοραβού ηγεμόνα Ραστισλάβου για αποστολή ιεραποστόλων ως απάντηση στον κίνδυνο επέκτασης της παπικής και φραγκικής επιρροής μέχρι τα σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Βάπτιση Μπόροβοϊ - Έναρξη Εκχριστιανισμού στη Βοημία

863

Το 863, ο Μπόριβοϊ (δυναστεία Πρεμυσλιδών) βαπτίζεται Χριστιανός από τον Σβιάτοπλουκ και τον Μεθόδιο. Αυτή είναι και η έναρξη του εκχριστιανισμού της Βοημίας κατά την Κυριλλομεθοδιανή παράδοση. Πολλοί μαθητές του Μεθοδίου, μετά το θάνατό του, κατέφυγαν στη Βοημία. Η σλαβική λειτουργία συνεχίστηκε στη Μονή Σαζάβα, όμως ο προσανατολισμός της Βοημίας προς τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τη Γερμανία ήταν πλέον σαφής.

Έναρξη Αποστολής Κυρίλλου και Μεθοδίου στη Μοραβία

863

Το 863 οι δύο λόγιοι από τη Θεσσαλονίκη, ο Κων/νος-Κύριλλος κι ο Μεθόδιος, ξεκίνησαν το ιεραποστολικό τους έργο. Γνώριζαν το νοτιοσλαβικό ιδίωμα των σλαβικών φυλών γύρω από την Θεσσαλονίκη κι έτσι επινόησαν κατάλληλο αλφάβητο για αυτήν τη γλώσσα, το γλαγολιτικό αλφάβητο. Με αυτό μετέφρασαν στο σλαβικό ιδίωμα πρώτα το Ευαγγέλιο και τα λειτουργικά βιβλία. Αυτό θορύβησε τους Γερμανούς επισκόπους, οι οποίοι τους κατηγόρησαν για παραβίαση του "Δόγματος της Τριγλωσσίας".

Πόλεμος Μεταξύ Βυζαντίου και Βουλγαρίας - Βάπτιση Βόρη

864

Το 864 ο Μιχαήλ Γ' κήρυξε πόλεμο στη Βουλγαρία και τον Βόρη. Λιμός έπληξε τον βουλγαρικό λαό και πίεσε τον Βόρη να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Βυζάντιο και να βαπτισθεί Χριστιανός. Ανάδοχός του ήταν ο ίδιος ο Αυτοκράτορας, ενώ έλαβε το όνομα Μιχαήλ. Δέχθηκε ελληνόφωνους ιερωμένους και υπήχθη στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Οι βυζαντινοί ιερείς τελούσαν την ελληνική ορθόδοξη λειτουργία, και η ιεραρχία εξαρτιόταν πλήρως από το Πατριαρχείο.

Θάνατος Κυρίλλου στη Ρώμη

869

Αιχμαλωσία Ραστισλάβου -Διαδοχή από τον Σβιάτοπλουκ

870

Η ιεραποστολή των Κυρίλλου και Μεθοδίου προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των Γερμανών επισκόπων, εφόσον σήμαινε μείωση της επιρροής τους. Το αποτέλεσμα ήταν η αιχμαλωσία του Ραστισλάβου το 870 από τον Λουδοβίκο Γερμανικό, ο οποίος τον τύφλωσε και τον έκλεισε σε μοναστήρι. Διάδοχος υπήρξε ο Σβιάτοπλουκ, που είχε διαφορετική άποψη για την ιεραποστολή, και συνέλαβε και φυλάκισε τον Μεθόδιο (μέχρι το 873).

Θάνατος πάπα Ιωάννη Η' και Συνέπειες

882

Το 882 πέθανε ο πάπας Ιωάννης Η', ο οποίος ήταν αρκετά θετικός απέναντι στην ιεραποστολή των Κυρίλλου και Μεθοδίου. Ο θάνατός του σήμανε και την οριστική αλλαγή της στάσης απέναντι στη βυζαντινή ιεραποστολή, αφού απαγορεύτηκε η σλαβική λειτουργία (κι επιβλήθηκε η λατινική) και κάηκαν όλα τα βιβλία που είχαν γραφτεί στην Παλαιοσλαβική Γλώσσα.

Θάνατος Μεθοδίου

885

Εκδίωξη Μαθητών Μεθοδίου - Υποδοχή από Βόρη

885

Το 885, πολλοί από τους μαθητές του Μεθδίου εκδιώχθηκαν από τον Σβιάτοπλουκ της Μοραβίας και κατέφυγαν στη Βουλγαρία, όπου και τους υποδέχθηκε πολύ θετικά ο Βόρης. Ιδρύθηκαν δύο μεγάλα θρησκευτικά κέντρα (στην Αχρίδα και στην Πρεσλάβα), κι επί της βασιλείας του Πέτρου Α' (γιου του Συμεών) αναγνωρίστηκε το Βουλγαρικό Πατριαρχείο.

Στροφή Βόρη στη Δύση

886

Η πλήρης εξάρτηση της Βουλγαρίας από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ήταν αντίθετη στο όνειρο του Βόρη για ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία, γεγονός που τον ώθησε να απευθυνθεί στη Δύση. Ζήτησε ιεραποστόλους από τον Λουδοβίκο Γερμανικό και πατριάρχη από τον πάπα Νικόλαο Α', καθώς έκρινε ότι η υπαγωγή του στη Ρώμη θα είχε περισσότερα πλεονεκτήματα.

Ενέργειες Βόρη Εναντίον Βυζαντίου - Κοινή Γνώμη

886

Το 886 ο Βόρης αποφάσισε να εκδιώξει τους Έλληνες ιερείς και να υπαχθεί στη δικαιοδοσία του πάπα. Παρ'όλα αυτά, ο βουλγαρικός λαός τάχθηκε υπέρ των Βυζαντινών.

10ος Αιώνας: Γερμανικές Επιδρομές στην Πολαβία

Period: 901 to 1000

Κατά τον 10ο αιώνα ξεκίνησαν γερμανικές επιδρομές στην Πολαβία και πολλοί ντόπιοι υποχρεώθηκαν να βαπτισθούν Χριστιανοί, κάτι που έκανε τον εκχριστιανισμό να μοιάζει με γερμανικό επεκτατισμό.
(Η Πολαβία βρισκόταν βόρεια του ποταμού Χάβελ, ανάμεσα στον Έλβα και τον Όντερ, και βρεχόταν από τη Βαλτική. Ήταν πρωτόγονα οργανωμένη και διαιρεμένη σε πολλές φυλές. Βρισκόταν σε σημαντική γεωγραφική θέση κι έγινε στόχος εξάπλωσης των Γερμανών. Ο "εκχριστιανισμός" της σήμαινε υποδούλωση κι εκγερμανισμό)

Θάνατος Ίγκορ - Το Κίεβο υπό τη Χήρα του, Όλγα

945

Ο ηγεμόνας της Ρωσίας του Κιέβου Ίγκορ πέθανε, και την εξουσία αναλαμβάνει η χήρα του, Όλγα, η οποία διετέλεσε κι επίτροπος του γιου της, Σβιάτοσλαβ, μέχρι εκείνος να ενηλικιωθεί.

Βάπτιση Όλγας

955

Το 955 η Όλγα, χήρα του Ίγκορ, βαπτίσθηκε με μεγάλη επισημότητα στην Κωνσταντινούπολη με νονά την σύζυγο του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ', την Ελένη Λεκαπηνή. Η βάπτισή της αποτελεί σταθμό στην πορεία των Ρως προς τον εκχριστιανισμό, ωστόσο δεν συνοδεύτηκε από διάδοση της νέας θρησκείας στον λαό της (επρόκειτο ουσιαστικά για ατομική ενέργεια).

Αίτημα Όλγας για Αποστολή Επισκόπου από τη Γερμανία

959

Η Όλγα είχε πρωτύτερα ζητήσει τη συνδρομή του Βυζαντίου, ωστόσο πιθανότατα δεν βρήκε ανταπόκριση στο αίτημά της. Έτσι, στράφηκε στη Γερμανία και ζήτησε από τον Όθωνα Α' να αποστείλει επίσκοπο στο κράτος της.

Ο Μιέτσκο Α' Ηγεμόνας της Πολωνίας

960

Ο Μιέτσκο Α' ήταν ο πρώτος ηγεμόνας του κράτους της Πολωνίας. Όταν ανέλαβε την εξουσία το 960, επεξέτεινε την Πολωνία στις περιοχές της Κασουβίας, Πομερανίας και Μαζοβίας. Αντιλήφθηκε, όμως, ότι ήταν αδύνατον να δημιουργήσει ένα ισχυρό κράτος εάν δεν προσχωρούσε στον Χριστιανισμό, και συμμάχησε με τον Μπόλεσλαβ της Βοημίας για να αποφύγει την πολιτική εξάρτηση από τη Γερμανία. Παντρεύτηκε, μάλιστα, και την κόρη του Μπόλεσλαβ, την Ντομπράβα (964). Έτσι, η Πολωνία πέρασε στη δικαιοδοσία του πάπα.

Αποστολή Adalbert στη Ρωσία

961

Ο Όθων Α' της Γερμανίας ανταποκρίθηκε στο αίτημα της Όλγας για αποστολή επισκόπου, κι έστειλε τον Adalbert. Παρ'όλα αυτά, φαίνεται πως στο διάστημα που μεσολάβησε, η κατάσταση με το Βυζάντιο διευθετήθηκε, οπότε ο Adalbert επέστρεψε στη Γερμανία.

Βάπτιση Μιέτσκο Α'

966

Το 966 ο Μιέτσκο Α' βαπτίσθηκε Χριστιανός. Τόσο ο ίδιος όσο και οι διάδοχοί του ενθάρρυναν την εξάπλωση του Χριστιανισμού και οργάνωσαν την Εκκλησία. Η νέα θρησκεία διαδόθηκε πρώτα στις πόλεις και στις ανώτερες τάξεις κι έπειτα στην ύπαιθρο και στα κατώτερα στρώματα.

Θάνατος Σβιάτοσλαβ - Συγκρόυσεις για τη Διαδοχή

972

Το 972 πέθανε ο γιος της Όλγας, Σβιάτοσλαβ, ο οποίος ήταν παγανιστής κι όσο ζούσε ήταν αδιάφορος για το θρησκευτικό ζήτημα του κράτους του κι εχθρικός προς το Βυζάντιο. Το βασίλειό του μοιράστηκε στους τρεις γιους του, τον Όλεγκ, τον Βλαντίμιρ και τον Γιάροπλοκ. Ο Γιάροπλοκ ανήλθε στον θρόνο και δολοφόνησε τον Όλεγκ, αργότερα όμως δολοφονήθηκε ο ίδιος από τον Βλαντίμιρ.

Ο Βλαντίμιρ στην Εξουσία - Απόπειρα Στροφής στον Παγανισμό

980

Ο Βλαντίμιρ ανέλαβε την εξουσία της Ρωσίας του Κιέβου κι επιχείρησε να συνενώσει τις φυλές γύρω από ένα σλαβικό πάνθεον, χτίζοντας μάλιστα στο Κίεβο ιερό προς τιμήν 6 θεοτήτων. Ο πολυθεϊσμός, όμως, συνεπαγόταν αστάθεια και διάσπαση, εν αντιθέσει με την πίστη σε έναν μόνο Θεό. Άλλωστε, η κυριαρχία του Χριστιανισμού σε όλη την Ευρώπη, σε συνδυασμό με μια εμμονική παγανιστική στάση του Βλαντίμιρ, θα οδηγούσε σε απομόνωση της Ρωσίας.

Το Βυζάντιο σε Κίνδυνο: Βούλγαροι και Βάρδας Φωκάς

986

Το 986, επί Βασιλείου Β' Βουλγαροκτόνου, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βρίσκεται σε δυσχερή κατάσταση: αντιμετωπίζει την απειλή των Βουλγάρων από το βορρά και ταυτόχρονα στα ανατολικά την εξέγερση (στάση) του Βάρδα Φωκά.

Έκκληση Βασιλείου Β' Βουλγαροκτόνου για Βοήθεια στην Βλαντίμιρ

987

Το 987 Βασίλειος Β' Βουλγαροκτόνος απευθύνθηκε στον Βλαντίμιρ ζητώντας του βοήθεια. Εκείνος έσπευσε να βοηθήσει ζητώντας ως αντάλλαγμα να νυμφευθεί την αδελφή του Αυτοκράτορα, την Άννα Πορφυρογέννητη, κάτι αντίθετο στο εθιμικό του Βυζαντίου. Ο Βασίλειος αναγκαστικά δέχιηκε, με απαραίτητη προϋπόθεση τη βάπτιση του Βλαντίμιρ. Έτσι, ο ηγεμόνας των Ρώσων βαπτίσθηκε Χριστιανός και διέταξε και τη βάπτιση του λαού του, ενώ κατέστρεψε και τα είδωλα που ο ίδιος είχε στήσει (εμφανή τα πολιτικά κίνητρα).

Ο Βλαντίμιρ της Ρωσίας του Κιέβου και η Επιλογή του Ορθοδόξου Δόγματος

988

Ο ηγεμόνας της Ρωσίας του Κιέβου Βλαντίμιρ πιθανότατα απέτυχε να εδραιώσει μια κοινή παγανιστική λατρεία. Κατά συνέπεια εξέτασε με προσοχή τις προοπτικές της συσπείρωσης των φυλών γύρω από μια νέα θρησκεία (προς νομιμοποίηση και της εξουσίας του) και της οποιασδήποτε προσέγγισης με τα διάφορα δόγματα της εποχής. Τελικά επέλεξε το ορθόδοξο δόγμα, μιας και τότε το Βυζάντιο διένυε την περίοδο της αναγέννησής του.

Η Επικράτεια του Μιέτσκο Α' "Δώρο" στον Πάπα

990

Το 990 ο Μιέτσκο Α', προκειμένου να επισφραγίσει την υπαγωγή του στον πάπα της Ρώμης, του "δώρισε" την επικράτειά του.

Παγανιστικές Εξεγέρσεις στην Πολωνία - Κατάληξη Εκχριστιανισμού

1030

Στη δεκαετία του 1030 σημειώθηκαν εξεγέρσεις παγανιστών με θεολογικό και κοινωνικό υπόβαθρο. Η δυναστεία των Πιαστ από την οποία καταγόταν ο Μιέτσκο Α' είχε εξασθενίσει. Ο εκχριστιανισμός προχώρησε με πολύ αργούς ρυθμούς και ουσιαστικά ξεκίνησε τον 13ο αιώνα. Η Πολωνία συνδέθηκε εξαρχής με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τη λατινική λειτουργική γλώσσα. Ωστόσο στις νότιες περιοχές υπήρχε περιορισμένη εξάπλωση της σλαβικής λειτουργίας, λόγω της επίδρασης μαθητών του Μεθοδίου που κατέφυγαν εκεί.

Ενέργειες Μπρέτισλαβ Β' στη Βοημία

1096

Το 1096 ο Μπρέτισλαβ Β' εκδίωξε όλους τους μοναχούς της Μονής Σαζάβα, όπου συνεχιζόταν η σλαβική λειτουργία, κι έκαψε τα σλαβικά λειτουργικά βιβλία.

Ηγεμονία Μπόλεσλαβ Β' στην Πομερανία - Εκχριστιανισμός

Period: 1102 to 1138

Η Πομερανία ήταν ένα σλαβικό κράτος ανάμεσα στους ποταμούς Όντερ και Βιστούλα, στην ακτή της Βαλτικής. Επί της ηγεμονίας του Μπόλεσλαβ Β' διαδόθηκε ο Χριστιανισμός στην Πομερανία από τον Όθωνα, Επίσκοπο Βαμβέργης.

Η Βενδική Σταυροφορία

1147

Στη διάρκεια του 12ου αιώνα, η Πολαβία είχε πλέον περικυκλωθεί από εκχριστιανισμένους Δανούς, Πολωνούς και Γερμανούς, συνεπώς δεν είχε άλλη επιλογή πέρνα την προσχώρησης στην Χριστιανισμό. Επιπλέον, το 1147, ο πάπας Ευγένιος Γ' ξεκίνησε τη λεγόμενη "Βενδική Σταυροφορία", η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον ταχύτατο εκγερμανισμό της Πολαβίας (κι άρα την αναγκαστική βάπτιση όλων των κατοίκων της).