tijdlijn jagers en boeren van Jara en Esmee

grotschildering van Lascaux

15,000 BCE

Rond 15000 v.C. werden de grotschilderingen gemaakt. Op zondag 8 september liep de 17-jarige Marcel Ravidat over een heuvel op het landgoed Lascaux bij de Franse plaats Montignac. Naast een omgevallen boom vond Marcel een gat. Vier dagen later ging Ravidat met 3 vrienden, lampen, touwen en messen weer terug naar de grot. Ze gingen de grot in en na een hele poos kruipen vonden ze de schilderingen. ze vonden schilderingen van beesten en mensen.

De laatste ijstijd

11,500 BCE

Nederland was een poolwoestijn waar geen mens kon leven. Soms werd het iets warmer, maar niet veel. Dan ontstonden er hier en daar een paar uitgestrekte grasvlaktes waarop onder meer mammoeten en wolharige neushoorns leefden. NA meer dan 100000 jaar eindigde de laatste ijstijd rond 11500 v.C. De oorzaak was een verandering in het klimaat, waarbij de temperatuur op aarde steeg.

het eerste huisdier

11,000 BCE

Het oudste huisdier is de hond. Al voor 11000 v.C. temden de jager-verzamelaars wolven naar honden. Dat deden ze in Amerika en in Oost-Azië. Dit deden ze, omdat honden heel handig waren bij de jacht. Vanaf de landbouwrevolutie gingen mensen in het Midden-Oosten ook schapen, geiten en varkens in gevangenschap fokken.

de landbouw word uitgevonden

10,000 BCE

Vanaf 10 000 v.C. verspreidde de landbouw vanuit het Midden-Oosten. In de landbouwsamenleving werd het leven heel anders dan vroeger. In de tijd van jagers en boeren ontstond machtsverschil, mensen die voor elkaar moesten werken en mensen die aanbeden werden.

akkerbouw

10,000 BCE

op een bepaald moment ontdekten ze dat ze het graan zelf konden laten groeien door een deel van de geplukte graankorrels weer in de grond te stoppen.ze kwamen er later achter dat dit met veel meer eten en gewassen kon.hiermee begon rond 10000 v.C. de akkerbouw.

rund gedomesticeerd

6000 BCE

Vanaf 6000 v.C. werd in het Midden- Oosten het rund gedomesticeerd. Later gebeurde dat met de ezel in Egypte , het paard in Oekraïne, de waterbuffel in Zuidoost-Azië en de dromedaris en de kameel in het Midden-Oosten.

Nederland begroeid met dichte bossen

6000 BCE

Rond 6000 v.C. waren het zuiden en oosten van Nederland begroeid met dichte bossen. Doordat veel landijs was gesmolten, was de Noordzee weer gevuld. In het lager gelegen Westen en Noorden van het land waren moerassen ontstaan en gebieden die tijdens vloed overstroomden.

egypte één staat

6000 BCE

rond 6000 v.C. veroverde koning Narmer, de heerser van boven-Egypte, beneden-Egypte. Egypte werd hierdoor één land met één koning. Het was daarmee de de eerste grote staat in de wereld met een centraal bestuur. Egyptenaren noemden hun koning farao.

landbouw in nederland

5000 BCE

omstreeks 5000 v.C. stichtten de eerste boeren in Nederland hun dorpen op de vruchtbare grond in zuid-Limburg. de landbouw verspreidde zich daarna heel langzaam. pas 2000 jaar later was in heel Nederland een landbouwsamenleving ontstaan.

veeteelt

5000 BCE

De veeteelt ontstond toen mensen begonnen met met het vasthouden, tam maken en fokken van geiten, schapen en varkens. Zo hadden ze altijd vlees. Later gebruikten ze ook de melk en wol van dieren en hun trekkracht.

de hoofdman van Swifterbant

4000 BCE

In de tijd van de jagers en boeren begon er verschil in macht te ontstaan. Rond 4000 v.C. hadden hoofdmannen veel macht maar wel beperkt. De groepsleden namen samen besluiten. Je kon ze herkennen aan een speciaal iets als ze dood waren. Namelijk 5 barnstenen kralen, die in een rij op zijn voorhoofd lagen.

ambachten in Egypte

3600 BCE

In 1978 werd in Egypte een huis opgegraven met een werkplaats. in het huis had rond 3600 v.C. een pottenbakker gewoond. Deze opgraving laat zien dat er in Egypte mensen waren met een ander middel van bestaan dan de landbouw.

hunebedbouwers

3400 BCE

De eerste boeren in Noord-Nederland lieten duidelijke sporen achter in de vorm van hunebedden. Deze naam is bedacht door mensen die dachten dat bouwwerken gemaakt werden door Hunen, een oud woord voor reuzen.

Van dorpen naar steden

3000 BCE

Rond 3000 v.C. werd de landbouwsamenleving om getoverd naar steden. Er ontstond landbouwstedelijke samenleving. De meeste mensen leefde nog niet in de stad, maar nog op het land en leefde nog van de landbouw. Maar een deel van de bevolking woonde wel in de steden, waar handel en ambachten waren.

Het hiërogliefenschrift

3000 BCE

Het hiërogliefenschrift waren de letters van de Egyptenaren. Wij gebruiken letters maar zij gebruiken plaatjes. De Egyptenaren konden nog niet schrijven. Een hele tijd wisten onderzoekers niet wat al die tekentjes betekende. Tot op een dag ze een steen vonden met de talen Grieks, Latijns, maar die tekentjes stonden er ook bij. Daardoor wisten ze welke tekentjes wat betekende.

palet van Narmer

3000 BCE

Het is een palet , dat schilders gebruikten om verf te mengen. op de ene kant van het palet zit een ondiep , rond kuiltje waarin waarschijnlijk de kleuren werden gemengd. Daarnaast was op beide zijden een afbeelding gekerfd. Elk onderdeel daarvan had een eigen betekenis. Op die manier vormde een afbeelding een heel verhaal dat nog steeds gelezen kan worden.

piramides

2650 BCE

Voor de farao werden de grootste grafmonumenten gebouwd. zodra een farao aan de macht kwam, begon het werk aan zijn graf en dodentempel. Vanaf 2650 v.C. lieten de farao's piramides bouwen om in begraven te worden.

De nomaden

2300 BCE

Rond 2300 v.C. plunderden nomaden uit de woestijn de Egyptische voorraadschuren. Over de reactie van farao Pepi I staat in een oud-Egyptische tekst:'Toen zijne majesteit optrad tegen de zandbewoners uit het oosten, richtte zijne majesteit een leger op van vele tienduizenden uit heel Egypte. Het leger verwoestte het land van de zandbewoners, plunderde hun forten en stak al hun woningen in brand' De nomade waren niet de aardigste mensen.

uitbreiding van het rijk

1500 BCE

rond 1500 v.C. kwam farao Toetmozes 1 aan de macht. hij begon aan de uitbreiding van Egypte. met een goed uitgerust beroepsleger veroverde hij delen van Syrië, ten noordoosten van Egypte. ook versloeg hij de Nubiërs , die ten zuiden van Egypte woonden.

Toetanchamon

1300 BCE

Toetanchamon was een farao van het oude Egypte. Hij was erg jong toen hij farao werd namelijk 9 jaar. Toetanchamon stierf ook op zeer jonge leeftijd namelijk 19 jaar. Dit kon verschillende oorzaken hebben wetenschappers zijn daar nog niet uit.