-
20,000 BCE
Samenleving van jager-verzamelaars
De jager-verzamelaars komen uit de tijd dat mensen nog in kleine groepen rondtrokken en leefden van de jacht en van eetbare planten die ze verzamelden (Nomaden). Ze zorgden zelf voor hun eten, kleding, wapens en onderdak. Ze konden niet te lang op één plek blijven want op een gegeven moment raakten de eetbare planten en de dieren in het gebied waar ze waren op. Ze trokken dan verder naar een nieuw gebied waar genoeg eten was te vinden. -
Period: 20,000 BCE to 500 BCE
Tijdlijn
-
15,000 BCE
Grotschildering in Lascaux
In 1940 ontdekten vier jongens in Zuid-Frankrijk hele bijzondere muurschilderingen van wel 17.000 jaar oud in een ondergronds gangenstelsel. Dit bleek een belangrijke bron over informatie uit het verleden, omdat de schilderingen veel lieten zien van het leven van de mensen toen. -
11,500 BCE
Einde IJstijd
De IJstijd eindigde doordat de temperatuur op aarde steeg, het ijs smolt en het landschap veranderde. Er ontstonden vlaktes van gras en lage struiken. Later ontstonden ook bossen. -
9000 BCE
De landbouwrevolutie
Rond 9.000 v.C. veranderde de manier van leven van de mens. Jager-verzamelaars werden boeren, doordat ze plantaardig voedsel gingen verbouwen (akkerbouw). Later gingen mensen ook dieren houden, tam maken en fokken: de veeteelt ontstond. De mensen hoefden op een gegeven moment niet meer rond te trekken maar konden op één plek blijven wonen: er ontstonden dorpjes. Het ontstaan van landbouw was een grote verandering in de geschiedenis. -
7500 BCE
Kano van Pesse
De kano van Pesse is voor hoever we weten de oudste ontdekte boot. De afmetingen van de kano zijn 298 cm × 44 cm. Het hout van de boot is van een grove den. Met een vuurstenen of hertshoornen bijl is de boom omgehakt en de boomstam uitgehold. De kano is zo lang bewaard gebleven omdat hij was weggezakt in een bodem van veen. In 2001 is een replica gebouwd, die heel goed bleek te kunnen varen. -
6000 BCE
Grotschildering in Zuid-Algerije
In Zuid-Algerije zijn heel veel grotschilderingen gevonden, waardoor wij nu weten dat daar zo'n 6000 jaar v.C jager-verzamelaars leefden. Er leefden veel dieren in het gebied dat nu de Sahara is, dat betekent dat dit vroeger een vruchtbaar gebied moet zijn geweest (anders konden de dieren en de mensen daar niet overleven). -
5500 BCE
Landbouwsamenleving in het Nijldal
Door klimaat veranderingen trokken mensen naar de Nijl.
In het Nijldal was het erg geschikt voor de landbouw, want iedere zomer overstroomde de Nijl en liet vruchtbare grond achter als het water weer wegtrok. Op de vruchtbare grond konden de boeren makkelijk allerlei gewassen verbouwen. In Egypte regent het weinig dus ze bedachten een manier om de gewassen genoeg water te geven. Ze legden kanalen op hun akkers aan zodat ze makkelijk water uit de Nijl konden halen. -
5300 BCE
Landbouw in Nederland
Doordat de bevolking is het Midden-Oosten erg groeide ging een deel van de boeren naar andere gebieden om daar te wonen. Ze namen hun gewassen en dieren mee. Hierdoor maakten ook mensen in andere gebieden kennis met de landbouw (waaronder Nederland). De landbouw in Nederland begon in Zuid-Limburg, omdat de grond daar erg vruchtbaar was. Rond 3000 v.C was er landbouw in heel Nederland. -
4300 BCE
Jachtkamp bij Bergschenhoek
In 1978 groeven archeologen bij Bergschenhoek resten van een kamplaats van de jager-verzamelaars op. Ze vonden stukken van kano's, speren, peddels, visfuiken en botten van vissen, vogels en een hond. Vooral de vondst van de visfuiken (zie afbeelding), peddels en kano's zijn erg bijzonder omdat er niet zo vaak organisch materiaal uit deze tijd worden gevonden. Door deze vondsten kwamen archeologen er achter dat mensen meerdere keren een tijdelijk jachtkamp hadden. -
4000 BCE
Hoofdman van Swifterbant
De Swifterbant-mensen leefden in groepen van 40 tot 80 mensen (Swifterbantcultuur). Ze woonde op rivierduinen en langs de oevers van een rivier dat was de voorloper van de rivier die we nu de IJssel noemen. Swifterbant is een belangrijke vindplaats van de Nederlandse en Europese archeologie. Één van de belangrijkste vondsten is het skelet van een man: de hoofdman van Swifterbant. Die met hangers en en snoer van barnstenen kralen was begraven. -
3500 BCE
Landbouwstedelijke samenleving in Egypte
Omstreeks 3500 v.C. veranderde de landbouwsamenleving in Egypte in een landbouwstedelijke samenleving. Doordat de landbouw erg veel opleverde groeide de bevolking. Een deel van de bevolking ging zich in bepaalde ambachten specialiseren, de producten die zij maakten konden zij ruilen tegen landbouwproducten. Mensen in een landbouwstedelijke samenleving leven dus van landouw, ambachten en handel. -
3400 BCE
Hunebedden
Hunebedden zijn de oudste monumenten van Nederland en dienden als grafkamers. Ze zijn door het Trechterbekervolk gebouwd van zwerfkeien die in de IJstijd zijn meegevoerd naar ons land. Hunebedden hebben geen naam maar nummers. Vroeger dachten ze dat hunebedden door reuzen (huynen) waren. Daar komt dus de naam hunebed vandaan. -
3000 BCE
Egypte wordt één staat
Omstreeks 3000 v.C was er oorlog tussen de twee koninkrijken: Boven-Egypte en Onder-Egypte. Koning Narmer de heerser van Boven-Egypte won de oorlog. Egypte werd hierdoor een land onder één koning. Het was de eerste grote staat (gebied met een regering) in de wereld. Egyptenaren noemden hun Koning Farao. -
3000 BCE
Het schrift
Omstreeks 3000 v.C. vonden Egyptenaren het schrift uit. Ze krasten tekens in steen die later hiërogliefen (heilige inkervingen) werden genoemd. Het schrift bestond uit honderden kleine tekeningen met elk een bepaalde betekenis. Het hiërogliefenschrift was moeilijk en werd vooral gebruikt voor godsdienstige teksten muren van grafkamers. De uitvinding van het schrift was belangrijk voor het bestuur van het land, omdat er regels en wetten mee werden vastgelegd. -
2650 BCE
De eerste piramides
De Egyptenaren geloofden dat ze na hun dood verder zouden leven in het hiernamaals. Ze dachten dat het graf (de piramide)het huis zou worden van de dode. Daarom was het belangrijk dat er een stevig graf stond. Als er een nieuwe farao aan de macht kwam, werd er meteen begonnen met het bouwen van een piramide. Dat kon namelijk wel 30 jaar duren. De blokken waaruit de piramide werd gemaakt werden uit de rotsen gehakt. De meeste stenen wogen wel meer dan 2500 kilo. -
2525 BCE
De piramide van Cheops
De piramide van Cheops is de grootste piramide ter wereld. Er is wel 20 jaar aan gebouw door duizenden mannen. Die piramide is gebouwd in opdracht van de farao Cheops. Hij is 146 meter hoog en 230 meter breed. De piramide is het enige van de 7 wereldwonderen dat nog steeds bestaat. -
1322 BCE
Toetanchamon
In 1922 ontdekte de Amerikaanse archeoloog Howard Carter het graf van de Egyptische farao Toetanchamon. Hij is niet beroemd geworden omdat hij zo'n goede farao was, maar omdat zijn graf toen het gevonden werd nog helemaal mooi en onbeschadigd was. Hij lag begraven in één van de weinige piramides die niet was leeggeroofd. Het voor een farao kleine graf bevatte meer dan 3500 kunstvoorwerpen die nog helemaal intact waren. -
1300 BCE
Mozes
Het verhaal van Mozes is nadat het heel lang doorverteld is opgeschreven in de drie heilige boeken van het jodendom, islam en het christendom (Tenach, Koran en Bijbel). Het verhaal gaat over een Israëlitische jongen Mozes die werd opgevoed door de dochter van de farao. Op een dag hoorde hij de stem van God die hem de opdracht gaf om de Israëlieten te leiden naar Kanaän (Israël/Palestina). We weten niet zeker of dit echt zo gebeurd is.En of Mozes wel echt bestaan heeft. -
1300 BCE
Ramses II
Ramses II wordt door de Egyptenaren en geleerde gezien als de grootse farao aller tijden. Hij zorgde goed voor het Egyptische rijk doordat hij veel oorlogen won. Hij werd voor zijn tijd ontzettend oud (ongeveer 90 jaar) en regeerde wel 66 jaar! Hij is ook één van de bekendste mummies, omdat hij zo goed bewaard is gebleven. Hierdoor hebben wetenschappers veel over de Egyptenaren geleerd. -
525 BCE
Egypte veroverd door de Perzen
In 525 v.C was er een oorlog tussen de Perzen en de Egyptenaren de Perzen wonnen waardoor de Perzische koning Cambyses II ook koning van Egypte werd.
