-
100
LEHEN LEKUKOTASUNAK
Lehen lekukotasunak Akitania aldean agertu ziren, nahiz eta latinez idatziak izan euskararen ekarpenak agertzen ziren.
Adibidez:
-ILVRBERRIXO/ANDEREXO -
Dec 4, 1100
Aimery Picauden gida
Baskoiei buruzko pasarte bat da,Aimery-k baskoiak deskribatzen ditu Santiagoko bidea egiten hari denen andik pasatutakoan. -
Dec 10, 1173
Nafarroako Monastegiak
Nahiz eta monastrgiako agiia hizkuntza ofiziala latina izan, Nafarroako monastegietan euskararen lehen ohiartzunak behereala agiri ziren. Hauen artean garaiko euskaldunen izenak ezagutzera eramateko bidea zen. Adibidez:
Eneco Arçaila (Ororbia), Miguel Arguina. -
Dec 10, 1200
Nafarroako Foruak
Nahiz eta foruaren hizkunza nafar-erromanikoa izan, sarritan agertzen ziren euskeraz idatzitako aipamendak herriari arauak azaldu beharra zegoenean. -
Dec 10, 1350
Gonzalo de Berceo
Gonzalo de Berceoren lanetan euskaraz idatzitako hainbat hitz aurki ditzakegu, honek euskarak garai horretarako garrantzia zuela eta nahiko zabalduta zegoela adierazten du. -
Dec 10, 1350
Baladak
Baladen tradizioa, euskal lurraldeen arteko mugak defendatzeko gerra giroan oinarritzen ziren. Baladak gertaera historikoez gain asmaketei eta sentimenduei buruz hitzegiten zuten. Baladak epika literatur generotzat jotzen dira. -
Dec 10, 1415
Gorteko Gutuna
Erret Gorteraino ere sartu zen euskara, hain zuzen ere bertako ofizial batzuk euskaldunak ziren eta sarritan idazten zituzten gutunak euskeraz. -
Dec 10, 1450
Arnold Von Halff
Erromes aleman honek, hiztegi txiki bat idatzi zuen Donejakuera bidean ikasitako hitzekin. Aimeri Picaudek lehendik bildutako hitzak baliagarri izan ziren bere hiztegia osatzeko. Adibidez: Item ogea----- Ogia
Arduwa------Ardoa
Oyra-------Ura
... -
Dec 10, 1537
Jon Zumarragako
Mexikotik Durangora idatzitako eskutitz honetan, Muntxaraz Dorrea gogoratzen du -
Emilianoar Glosak
Euskarazko lehen idatziak Donemiliagako kukulako monastegian aurkitu ziren latinez idatziriko prediku liburu batean.Latinezko testuaren ertzeetan agertzen dira eta testu hauen itzalpenak dira.
Esaldirik esanguratzuenak: IZIOQUI DUGU eta GUEC AJUTU EZ DUGU.
