-
- Ilurberrixo/ Anderexo- Astoilun/ NO. DEO/ C. FABIVS/ NIS. F EL/ V.S.L.M- Sembeten/ Bihoscin/ NIS. F EL/ V.S.L.M- Baeserte/ Deo/ Harbelex/ Harsi. F/ V.S.L.M- Leheren/ Briaxe/ Ilunnosi/ Filia-Euskal hitzak latinez deklinatuta daude eta giza zein Jainkoen izenak dira.-txo eta -ko euskal atzizkien aztarnak ere ageri dira inskripzio horietan.
-
Frantziako erromes batek Santiagorako bidea egin zuen eta liburu bat idatzi zuen ikusitakoa jasoz. Bertan, Baskoien deskribapen ez oso atsegina egiten da eta euskarazko hiztegitxo bat sartu zuen, beste erromesentzat lagungarri izateko → Aimery Picaud.Euskaraz egindako hiztegirik zaharrena da.- Hizteki horretako hitzak oso erabilgarriak izan ziren Nafarroako biztanleekin ulertzeko. - XV: Arnold Von Harff-ek erromes alemanak hiztegi txiki bat egin zuen → Donejakuera bidean ikasitakoa erabiliz
-
- Gonzalo de Berceoren testuetan euskara azaldu. - Hemendik aurrera gero eta testu gehiago agertu.- Gonzalo de Berceoren lanetan agertzeak, euskararen garrantziaren adibide. -zatico hitza agertu zen
-
agiri bat → garaiko euskaldunen izenak (Irantzu, Leire, Nafar foruko agiriak)- Monaserioko lur-sailen eta zerbitzarien izenak
-
XIII.mendeaForuen hizkuntza nafar-erromanikoaArauak gizarte euskaldun batentzat zirenez, euskal hitzak behin eta berriz azaldu Nafarroako foruetan
-
Erret Gortean bertako ofizial euskaldunak funtzionarien arteko gutuna euskaraz
-
XIV. mendeanEuskal lurraldeak defendatzeko gerra giroak sorturiko tradizio literarioak
Ahozko formak
Gertaeren kontaketan oinarrituta → historioak (epika sailak), asmaketak, sentimentuak eta elkarrizketa sailak.
Bertsio ezberdinak:
- Ahozko tradizioa
- Oroimen hutsuneak
- Dialektoen ezaugarriak -
Mexikotik Durangura eskutitz bat euskaraz idatzi Tabirako Muntxaraz dorreae gogorarazi.
-
Donemiliango Kukulako monastegian idatziako latinezko prediku liburu bateen ertzean testuen itzulpenak euskaraz- Bertan bi esaldi aurkitu ziren: 1. izioqui dugu → ixio (sua piztea/sua ematea) 2. guec ajutu ez dugu. → ajutu (egoki/erori)- Errioxan garai horretan euskaraz mintzatu.
-
-Euskaraz idatzitako lehen esaldiak
NON?: Donemiliako Kukulako monastegian (Errioxa).
Latinezko testuaren ertzetan topatu ziren, testu hau itzultzen. Glosa honetan ere gaztelerazko lehenengo esaldiak agertu ziren.