Η Βυζαντινή Εποποιία. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας.

Βασίλειος ο Α΄ο Μακεδόνας

Period: 867 to 886

Ο Βασίλειος Α΄ ο Μακεδών (811 – 29 Αυγούστου 886) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας και ιδρυτής της Μακεδονικής δυναστείας. Ταπεινής καταγωγής, κέρδισε την εύνοια του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄, ο οποίος τον έστεψε συμβασιλέα το 866, προτού ο Βασίλειος τον δολοφονήσει το 867. Ο Βασίλειος βασίλεψε μέχρι το θάνατό του το 886. Η διακυβέρνησή του σημαδεύτηκε από μια σειρά επιτυχίες στην Ανατολή κατά των Αράβων και των Παυλικιανών, και στη Δύση, όπου η Δαλματία και η νότια Ιταλία ανακτήθηκαν. .

Λέων ο ΣΤ΄

Period: 886 to 912

Ο Λέων ΣΤ΄ ο Σοφός (19 Σεπτεμβρίου 866 – 11 Μαΐου 912) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 886 έως το 912. Μαθητής του Φωτίου με εξαιρετική μόρφωση διακρίθηκε ως δόκιμος συγγραφέας και ενθουσιώδης ρήτορας. Έγραψε εκτενή επιτάφιο για τον πατέρα του, ποιήματα, λόγους και ομιλίες, που συνήθιζε να εκφωνεί ο ίδιος στις εκκλησιαστικές γιορτές και ένα στρατιωτικό εγχειρίδιο, τα Τακτικά. Για τη συγγραφική του δραστηριότητα πήρε το προσωνύμιο «Σοφός».

Συμεών Α΄της Βουλγαρίας

Period: 893 to 927

Ο Συμεών Α΄ ο Μέγας (Симео̀н I Велѝки, 864 - 27 Μαΐου 927) κυβέρνησε τη Βουλγαρία από το 893 έως το 927, κατά τη διάρκεια της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. ο ελληνομαθής, αλλά φιλόδοξος Συμεών. Ο Συμεών πολιόρκησε την πρωτεύουσα, επιδιώκοντας να ιδρύσει μια βουλγαροβυζαντινή αυτοκρατορία στη θέση της βυζαντινής και αυτοτιτλοφορήθηκε βασιλεύς Βουλγάρων και Ρωμαίων.

Αλέξανδρος ο Γ΄

Period: 912 to 913

Ο Αλέξανδρος (23 Νοεμβρίου 872 - 6 Ιουνίου 913), μερικές φορές αναφερόμενος και ως Αλέξανδρος Γ΄, βασίλευσε ως αυτοκράτορας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας το 912-913. Ήταν αδελφός και συναυτοκράτορας του Λέοντα ΣΤ'.

Ρωμανός ο Α΄, (Ρωμανός Λακαπηνός) , συναυτοκράτορας με Κων/νο Ζ΄

Period: 920 to 944

Στα 920, ο δρουγγάριος του στόλου Ρωμανός Λεκαπηνός, αφού ανέλαβε επίτροπος του νεαρού Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου, ανακηρύχθηκε συναυτοκράτορας και για τα επόμενα 24 χρόνια κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της αυτοκρατορίας.

Τσάρος Πέτρος ο Α΄ της Βουλγαρίας

Period: 927 to 969

Ο Πέτρος Α΄ (βουλγαρικά: Петър Ι, 900/912 - 30 Ιανουαρίου 969) ήταν αυτοκράτορας (τσάρος) της Βουλγαρίας από τις 27 Μαΐου 927 έως το 969.Συνήψε με το Βυζάντιο συνθήκη ειρήνης και νυμφεύτηκε τη Μαρία, ανεψιά του Ρωμανού Λακαπηνού

Κατάληψη της Μελιτηνής

934

Κατάληψη της Μελιτηνής από τον Ιωάννη Κουρκούα . Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Α' Λεκαπηνός κατόρθωσε στο διάστημα της βασιλείας του (920-944) να περιορίσει την εξάπλωση των Αράβων. Στην εικόνα η πολιορκία της Μελιτηνής από τους Βυζαντινούς στα 934. Μικρογραφία από το Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη, τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα.

Κατάληψη της Έδεσσας

943

Κατά της διάρκεια της βασιλείας του Ρωμανού Α' Λεκαπηνού (920-944) οι Βυζαντινοί πέτυχαν σημαντικές νίκες κατά των Αράβων, μεταξύ αυτών την κατάληψη της 'Εδεσσας (943), από όπου μεταφέρθηκε το 'Aγιο Μανδήλιο στην Κωνσταντινούπολη.
Στην εικόνα, ο βασιλιάς 'Aβγαρος κρατά το 'Aγιο Μανδήλιο. Λεπτομέρεια τριπτύχου του 10ου αιώνα.
Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνης.

Κωνσταντίνος ο Ζ΄ο Πορφυρογέννητος

Period: 945 to 959

Η βασιλεία του Κωνσταντίνου Ζ΄ Πορφυρογέννητου θεωρητικά άρχισε με το θάνατο του Αυτοκράτορα και θείου του, Αλέξανδρου, από το 913.Μόνος του κυβέρνησε μετά το 945. Ο Κωνσταντίνος Ζ΄ ήταν λόγιος και συγγραφέας, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του βυζαντινού εγκυκλοπαιδισμού. Έχοντας περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του στη σκιά της διακυβέρνησης τού πεθερού του Λεκαπηνού, αφιερώθηκε στη μελέτη. Άφησε τεράστιο συγγραφικό έργο, με εξέχον το σύγγραμμά του «Περί βασιλείου τάξεως».

Ρωμανός Β´

Period: 959 to 963

Ο Ρωμανός Β' ήταν γιος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ' και της Ελένης Λεκαπηνής, κόρης του αυτοκράτορα Ρωμανού Α' και της συζύγου του, Θεοδώρας. Πιστεύεται πως ήταν, όπως και ο πατέρας του, αδιάφορος για τα κοινά και είχε παραχωρήσει όλη την εξουσία στον παρακοιμώμενό του Ιωσήφ Βρίγγα
Σε δεύτερο γάμο με τη Θεοφανώ (πρώην Αναστασώ) από τη Λακωνία, απέκτησε τρία τέκνα:
Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος
Κωνσταντίνος Η΄

Άννα η Πορφυρογέννητη, παντρεύτηκε τον Βλαδίμηρο Α΄

Ανακατάληψη της Κρήτης

961

Η θριαμβευτική είσοδος του αυτοκράτορα, πλέον Νικηφόρου Β΄ Φωκά (963-969) στην Κωνσταντινούπολη στα 963, δύο χρόνια μετά την ανακατάληψη της Κρήτης. Μικρογραφία από το Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη, τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα.

Νικηφόρος Β´ Φωκάς

Period: 963 to 969

Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 963 έως το 969. Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Ρωμανού Β', η χήρα του Θεοφανώ κάλεσε το Νικηφόρο στην πρωτεύουσα, έχοντας πρόθεση να του ζητήσει προστασία για τα παιδιά της και την ίδια. Ο Νικηφόρος Φωκάς παντρεύτηκε την Θεοφανώ και τον Αύγουστο του 963 στέφθηκε αυτοκράτορας στο ναό της Αγίας Σοφίας από τον πατριάρχη Πολύευκτο.

Ανακατάληψη Κύπρου

965

Ο Νικηφόρος Φωκάς κατόρθωσε να ανακαταλάβει την Κύπρο και την Αντιόχεια.
Στην εικόνα, το κάστρο του Χάνδακα (Ηράκλειο).Ανακατάληψη Κρήτης. Μικρογραφία από το Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη, τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα.

Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής

Period: 969 to 976

Ο Ιωάννης Α΄ Κουρκούας ο λεγόμενος Τσιμισκής, (925 - 10 Ιανουαρίου 976) . Ήταν ανιψιός του Νικηφόρου Β΄ Φωκά, ο οποίος τον όρισε δομέστικο των Σχολών της Ανατολής. Οι διαφωνίες του με τον Φωκά οδήγησαν σε συνωμοσία με άλλους στρατιωτικούς, που δολοφόνησαν στις 11 Δεκεμβρίου 969 τον Νικηφόρο Β΄ και ο Ιωάννης Α΄ έγινε Αυτοκράτορας. Συνέχισε τις εκστρατείες στην ανατολή στα βήματα του Φωκά και πέθανε από ασθένεια ή δηλητηρίαση λίγο μετά την επιστροφή του στην Κωνσταντινούπολη το 976.

Βασίλειος Β´

Period: 976 to 1025

Το πρώτο μέρος της μακράς βασιλείας του χαρακτηρίστηκε από τον εμφύλιο πόλεμο ενάντια σε πανίσχυρους στρατηγούς από την αριστοκρατία της Ανατολίας. Μετά την υποταγή τους, ο Βασίλειος επέβλεψε τη σταθεροποίηση και την επέκταση των ανατολικών συνόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και, πάνω απ' όλα, την τελική και πλήρη υποταγή της Βουλγαρίας. .Κατά το θάνατό του, η αυτοκρατορία εκτεινόταν από τη Νότια Ιταλία μέχρι τον Καύκασο και από το Δούναβη μέχρι την Παλαιστίνη.

Μάχη Σπερχειού

997

Συνεχίζοντας τον πόλεμο εναντίον του βυζαντινού κράτους, ο Σαμουήλ κινήθηκε το 995 εναντίον της Θεσσαλονίκης, ενώ δύο χρόνια αργότερα εκστράτευσε εναντίον της νότιας Ελλάδας και έφθασε μέχρι την Πελοπόννησο λεηλατώντας και καταστρέφοντας. Ο βυζαντινός στρατός, με επικεφαλής τον Νικηφόρο Ουρανό, πέτυχε την πρώτη αποφασιστική νίκη κοντά στο Σπερχειό ποταμό και ο ίδιος ο Σαμουήλ, βαριά τραυματισμένος, μόλις που κατόρθωσε να σωθεί.

Τσάρος Σαμουήλ ο Β΄ της Βουλγαρίας

Period: 997 to 1014

Ίδρυσε νέο Βουλγαρικό Κράτος με επίκεντρο, αυτή τη φορά, την περιοχή της Αχρίδας. Αρχικά κατόρθωσε να καταγάγει νίκες κατά των Βυζαντινών και να κάνει εκστρατείες στα εδάφη τους. Από το 1001 αναγκάσθηκε να υπερασπίσει την Αυτοκρατορία του κυρίως έναντι των ανώτερων Βυζαντινών στρατιών. Πέθανε στις 6 Οκτωβρίου 1014, μετά τη μάχη του Κλειδίου, και η Βουλγαρία υποτάχθηκε ολοκληρωτικά στο Βασίλειο Β΄ τέσσερα χρόνια αργότερα.

Η μάχη του Κλειδίου

1014

Η Μάχη του Κλειδίου (βουλ. Беласишка битка, γνωστή και με το όνομα Μάχη της οροσειράς Μπέλλες) διεξήχθη στις 29 Ιουλίου 1014 μεταξύ της Βυζαντινής και της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. Η μάχη αποτέλεσε το αποκορύφωμα της 50χρονης διαμάχης μεταξύ του Σαμουήλ της Βουλγαρίας και του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου και έληξε με τη νίκη των Βυζαντινών.Η μάχη έγινε στις 29 Ιουλίου, με επίθεση των Βυζαντινών, υπό τον Νικηφόρο Ξιφία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή των Βουλγάρων.

Κων/νος ο Η΄

Period: 1025 to 1028

(960 - 15 Νοεμβρίου 1028) Μικρότερος αδελφός του Βασιλείου Β΄ που απεβίωσε άτεκνος. Αρχικά είχε μνηστευθεί με μία κόρη του Βόρι Β΄, τελικά όμως νυμφεύτηκε μία Ρωμαία ευγενή αρχόντισσα, την Ελένη του Αλυπίου, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες:Ευδοκία, έγινε μοναχή,
Ζωή π. 978-1050, παντρεύτηκε πρώτα τον Ρωμανό Γ΄ Αργυρό, μετά τον Μιχαήλ Δ΄ Παφλαγόνα και έπειτα τον Κωνσταντίνο Θ΄ Μονομάχο, που έγιναν Αυτοκράτορες των Ρωμαίων.
Θεοδώρα 980-1056, Αυτοκράτειρα των Ρωμαίων (βασ. 1055-56).

Ρωμανός Γ΄ Αργυρός

Period: 1028 to 1034

Γόνος ευγενούς οικογένειας από την Ιεράπολη της Φρυγίας, λόγιος και πατρίκιος. Κατά χρόνο που ιδιώτευε στη Κωνσταντινούπολη, το Νοέμβριο του 1028, κλήθηκε αιφνίδια στα ανάκτορα από τον ψυχορραγούντα αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Η΄ (άτεκνο) και διατάχθηκε να διαζευχθή τη σύζυγό του και να νυμφευθεί την 48 ετών πριγκίπισσα Ζωή και με αυτή να τον διαδεχθεί στο θρόνο (12 Νοεμβρίου 1028). Μετά τρεις ημέρες ο Κωνσταντίνος Η΄ πέθανε.Δολοφονήθηκε από τη Ζωή

Ζωή (Αυτοκρατορική σύζυγος)

Period: 1028 to 1042

Παντρεύτηκε πρώτα τον Ρωμανό Γ΄ Αργυρό. Όλοι οι σύζυγοί της έγιναν Αυτοκράτορες των Ρωμαίων. Έπειτα η Ζωή έκανε 2ο γάμο με τον Μιχαήλ Δ΄ Παφλαγόνα. Υιοθέτησε τον ανιψιό του: (υιοθετημένος) Μιχαήλ Ε΄ Καλαφάτης π.1015-1042, Αυτοκράτορας των Ρωμαίων.
Τέλος έκανε 3ο γάμο με τον Κωνσταντίνο Θ΄ Μονομάχο. Η Ζωή δεν απέκτησε απογόνους από τους γάμους της.

Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγών

Period: 1034 to 1041

Νυμφεύτηκε τη Ζωή των Μακεδόνων, κόρη του Κωνσταντίνου Η΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Δεν απέκτησε απογόνους. Η Ζωή υιοθέτησε τον ανιψιό του:
(θετός) Μιχαήλ Ε΄ τον Καλαφάτη π.1015-1042, που έγινε Αυτοκράτορας των Ρωμαίων.

Μιχαήλ Ε΄

Period: 1041 to 1042

Γιος του πατρίκιου και ναυάρχου Στέφανου και ανηψιός, μέσω της μητέρας του Μαρίας Παφλαγόνος, του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Δ΄, ανήλθε στο θρόνο χάριν της Ζωής της Πορφυρογέννητης Αυτοκράτειρας, η οποία και τον είχε υιοθετήσει ύστερα από παραινέσεις του Ιωάννη Ορφανοτρόφου και του Μιχαήλ Δ΄. Δε σεβάστηκε τη Ζωή, προσπάθησε να την εξορίσει, αλλά ο λαός αντέδρασε και ο Μιχαήλ Ε΄ και ο Κωνσταντίνος κατέφυγαν στην μονή Στουδίου, αλλά ύστερα από διαταγή της Θεοδώρας τυφλώθηκαν και εξορίστηκαν.

Ζωή η Πορφυρογέννητη (Αυτοκράτειρα)

Period: 1042 to 1050

Η Ζωή η Πορφυρογέννητη (περ. 978 – 11 Ιουνίου 1050) κυβέρνησε ως Αυτοκράτειρα των Ρωμαίων μαζί με την αδελφή της Θεοδώρα από το 1042 μέχρι το 1050 και ως Αυτοκρατορική σύζυγος από το 1028 έως το 1042. Την έχουν χαρακτηρίσει ως την Αυτοκράτειρα με την μεγαλύτερη επιρροή τον 11ο αι., η οποία καθόρισε για τέσσερις συνεχόμενες φορές τον Αυτοκράτορα των Ρωμαίων.

Θεοδώρα (συναυτοκράτειρα, αυτοκράτειρα)

Period: 1055 to 1056

Η Θεοδώρα η Πορφυρογέννητη (984 - 31 Αυγούστου 1056) ήταν συναυτοκράτειρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας από τις 19 Απριλίου 1042 έως και της 10 Ιανουαρίου 1055. Ενώ στις 11 Ιανουαρίου 1055 έως και το θάνατο της, τον Αύγουστο του 1056 ήταν αυτοκράτειρα.

Μιχαήλ ΣΤ΄

Period: 1056 to 1057

Ο Μιχαήλ ΣΤ' Βρίγγας.Προχωρημένης ηλικίας, και έχοντας υπηρετήσει ως στρατιωτικός λογοθέτης επελέγη ως διάδοχος θρόνου από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα. Ανήλθε στο θρόνο μετά τον θάνατο της Θεοδώρας τον Αύγουστο του 1056.
Στερούμενος πρωτοβουλίας και βλέποντας να παρασύρεται από τους ραδιούργους αυλικούς, εξαναγκάσθηκε να παραιτηθεί το 1057 και να αποσυρθεί σε μοναστήρι εγκαταλείποντας τον θρόνο στον ιδρυτή της δυναστείας των Κομνηνών, τον Ισαάκιο Α'.