-
Το κράτος της Μεγάλης Μοραβίας ήταν το πρώτο σλαβικό κράτος στην Ευρώπη. Ιδρύθηκε από τον Μοιμίρ Α' το 833 μ.Χ , από την συνένωση δύο πριγκιπάτων - της Νίτρα και της Μοραβίας. Ανήκει στην Κεντρική Ευρώπη, γύρω από τον ποταμό Μοράβα (ανατολικό τμήμα της σημερινής Τσεχίας) και από εκεί ξεκίνησε ο εκχριστιανισμός των Σλάβων- ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του βυζαντινού πολιτισμού.
-
Ο δεύτερος ηγεμόνας της Μοραβίας, Ραστισλάβος, ζήτησε το 862 μ.Χ ,από το Βυζάντιο, Ιεραποστόλους επιφορτισμένους με το καθήκον να διδάξουν τον Χριστιανισμό στον λαό του. Αυτή η κίνηση δεν ήταν ακριβώς καρπός αγαθοεργών θρησκευτικών φιλοδοξιών- αντιθέτως είχε περισσότερο πολιτικό χαρακτήρα.
-
Ο αυτοκράτορας , Μιχαήλ Γ', κρίνοντας το αίτημα του Σλάβου ηγεμόνα, ως ευκαιρία επέκτασης της επιρροής του και στην σφαίρα της Κεντρικής Ευρώπης, στέλνει άμεσα δύο αδελφούς από την Θεσσαλονίκη ,τον Μεθόδιο και τον Κωσταντίνο -που εκ των υστέρων ονομάστηκε Κύριλλος- στην Μοραβία. Έφτασαν το καλοκαίρι του 863 μ.Χ. Όντες ικανοί διπλωμάτες και ταλαντούχοι λόγιοι της εποχής, γνώριζαν τέλεια τόσο την σλαβική-όσο και άλλες γλώσσες. Η συμβολή τους στον Σλαβικό πολιτισμό ήταν τεράστια.
-
Οι Σλάβοι δεν είχαν δική τους γραπτή γλώσσα, γεγονός που ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος έσπευσαν να διορθώσουν. Δημιούργησαν ένα νέο αλφάβητο -το Γλαγολιτικό- Απέδωσαν στα σλαβικά τη Θεία Λειτουργία και τα ιερά βιβλία και οργάνωσαν τη σλαβική εκκλησία μυώντας τους Σλάβους στο πολιτιστικό σύστημα των Ελλήνων και του Χριστιανισμού.
-
Το αρχικό Γλαγολιτικό αλφάβητο χρησιμοποιήθηκε στη Μεγάλη Μοραβία μεταξύ 863 (άφιξη του Κυρίλλου και Μεθοδίου) και 885 (απέλαση των μαθητών τους) για την κυβέρνηση και τα θρησκευτικά έγγραφα και βιβλία και στην Ακαδημία της Μεγάλης Μοραβίας που ιδρύθηκε από τον Κύριλλο, όπου εκπαιδεύονταν οι οπαδοί του Κυρίλλου και του Μεθοδίου, από τον ίδιο το Μεθόδιο μαζί με άλλους.
-
Όταν αισθάνθηκε το τέλος του να πλησιάζει, ο Κύριλλος έγινε μοναχός, και πέθανε στη Ρώμη πενήντα ημέρες αργότερα. Λέγεται ,πως λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή ικέτευσε τον αδελφό του να μην επιστρέψει στο μοναστήρι του στη Μικρά Ασία, αλλά να συνεχίσει το κοινό τους έργο για τους Σλάβους.
-
Ο Μεθόδιος παρέμεινε πιστός στην επιθυμία του αδελφού του. Ο Πάπας διόρισε τον Μεθόδιο παπικό πρέσβη στα σλαβικά έθνη και αρχιεπίσκοπο Παννονίας έπειτα από εισήγηση του ηγεμόνα της Κόσελ. Όμως, το 870 ο Σβατοπλούκ, ανιψιός του Ράστισλαβου, κατέλαβε την εξουσία στη Μοραβία και αναγνώρισε την επικυριαρχία του Λουδοβίκου του Ευσεβούς.
-
Το 873 ο νέος Πάπας Ιωάννης Η΄, που μόλις είχε πληροφορηθεί που ήταν η θέση του, ανάγκασε τον Λουδοβίκο και τους Βαυαρούς επισκόπους να τον απελευθερώσουν.
-
Σύντομα, αντιλήφθηκε πως η παπική έδρα έχανε το ενδιαφέρον της για τη Σλαβική Λειτουργία, γιατί δεν ήθελε να διακινδυνέψει μια σύγκρουση με τη Φραγκική Εκκλησία. Ο Πάπας Ιωάννης Η΄, αν και απαγόρευσε προσωρινά τη Σλαβική Λειτουργία, συνέχισε να υποστηρίζει τον Μεθόδιο. Το 880 ο Πάπας έστειλε μια επιστολή στον Σβατοπλούκ που υπερασπιζόταν τη χρήση της τοπικής διαλέκτου στην Λειτουργία. Ωστόσο, αυτή ήταν η τελευταία παπική δήλωση υπεράσπισης της Σλαβικής Λειτουργίας.
-
Αν και ίσως ο διορισμός του Μεθοδίου από τον Πάπα σε ένα υψηλό εκκλησιαστικό αξίωμα να χάλασε τις σχέσεις του με τις βυζαντινές αρχές και η μη αναγνώριση του Πατριάρχη Φωτίου , ο Μεθόδιος ταξίδεψε το 881 στην Κωνσταντινούπολη μετά από πρόσκληση του αυτοκράτορα Βασίλειου Α΄ Έτυχε θερμής υποδοχής από τον αυτοκράτορα και τον Πατριάρχη Φώτιο και, πριν επιστρέψει στην αρχιεπισκοπή του, άφησε στην Κωνσταντινούπολη δυο μαθητές του με βιβλία μεταφρασμένα από την ελληνική στη σλαβική.
-
Μετά την επιστροφή του στη Μοραβία, ο Μεθόδιος μαζί με τους μαθητές του αφιερώθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του στο μεταφραστικό έργο. Το 885 ο Μεθόδιος, θλιμμένος από τις μηχανορραφίες των Φράγκων κληρικών και την αδιαφορία του Σβατοπλούκ και της Ρώμης, πέθανε στη Μοραβία.Το σώμα του Μεθοδίου θάφτηκε στο κεντρικό καθεδρικό ναό της Μεγάλης Μοραβίας.
-
Ο εκχριστιανισμός συνετέλεσε στην ενότητα των Σλάβων -και όχι μονάχα της Μοραβίας - γιατί ενίσχυσε την αίσθηση της ενότητας και της κοινής πίστεως μεταξύ τους. Οι πληθυσμιακές μονάδες πλέον είχαν καλλιεργήσει το αίσθημα της ομαδικότητας και της αλληλεγγύης. Η συμβολή του στο πολιτισμικό φάσμα δεν ήταν διόλου αμελητέα. Προερχόμενη από την κοιτίδα του πολιτισμού, το Βυζάντιο, η Χριστιανική θρησκεία κατόρθωσε να μεταλαμπαδεύσει σημαντικές πολιτιστικές αρετές στο σλαβικό χώρο.
