-
ALFONTSO XIII.A
Espainan mendearen hasieran Alfontso XIII.a ( Alfontso XII.a semea izendatu zuten erregea. Oso egoera zaila zen. Espainak galdu zituen Amerikako koloniak eta krisi bt sortu zuten. Toki batzuetan, bereziki Katalunian eta Euskadin autonomiak eskatzeko mugimenduak egon ziren XIX. mendean Morokon guerra bat egon zen eta milaka soldatu hil zrien. Hau dela eta, 1923an, Primo Rivera artu zuen botere. Alfontso XIII.a Espainatik alde egin behar zuen baina arazioak ez ziren Konpondu. -
BIGARREN ERREPUBLIKA
1931 apirilaren 14an, Bigarren Errepublika aldarrikatu zen eta konstituzio berri bat onartu zuten. Honek ezarri zuen herritar guztiei eskubidea berdian eman zuen eta emakuei berdina eman zuten.
Garai honetan erreform batzuk egon ziren arazoak konpontzeko:
Nekazaritza erreforma→Gutxiengoaren esku zegoen lurra banatzeko.
Langileen soladata igo zituzten.
Hezkuntza publikoa indartu zuten.
Kataluniako estatuak onartu zuten.
Armada modernitzatzen saiatu ziren .
Eliza eta estua banatu zituzten. -
GUERRA ZIBILA
1936ko uztailean gertatu zen Morokon. Haiek nahi zuten boterea hartzea eta bebai kontrolatu dana zeuden bi bando.
BANDO ERREPUBLIKANOA: Gobernuko alderdiek osatzen zuten.
BANDO NAZIONALA: Errepublikaren kontra zeuden. -
FRANCOREN DIKTADURA
Gerraren ondoren Francisko Franco, jenerala zen eta Konstituzio kendu zuten eta lege berri batzu egin zituzten.
Prentsa askatasuna kendu.
Hauteskunde askeak debekatu, bai eta alderdi politikoak ere.
Herritar asko beren ideiengatik gartzelatu edo hil zituzten.
Hasierako urteak ziren oso gogorrak, pobrezia asko zegoelako.
50 eko hamarkadatik hasi ziren ondo lantzen gauzak eta hobetu zuten asko
60ko hamarkadan hazkunde ekonomiko gara bat egon zen eta bizi mailak gora egin ziren Fancon hil zen 1975. -
TRANSIZIOA
Fanco hil ondoren izendatu zuten beste errege bat Karlos I.a.(ESPAINAKOA) zen AlfontsoXIII.aren biloba. Karlos I.a Adolfo suarez izendatu zuten Gobernuko presidentea.
Ideia politikoengandik gartzelan zeuden presoak askatu ziren eta, alderdi politikoak eta langile sindikatuak legeztatu ziren.
1977an hauteskunde demotratikoak egin ziren.
1978an konstituzioa onartu zuten. -
KONSTITUZIOA
1987ko Konstituzioa da. Espainako lege garrantzitsuena. Bertan jasotzen dira espainarren eskubideak eta betebeharrak, espaniako lurralde-antolaketa eta espainako estatuaren gobernu forma.
Konstituzioa esaten da espainako sistema politikoa monarkia parlamentu dela. Estatuak hiru botere dauzka legegilea, betearazlea eta judiziala. Botere horietako bakoitzak besteekiko askea da eta berezko eta berezko eginkizuna du. -
1981ETIK GAUR EGUN ARTE
«Adolfo Suárez»
«Leopoldo Calvo Sotelo» 1981tik 1982ra.
«Felipe González»(PSOE) 1982an.
«Jose Maria Aznar» 1996tik 2004ra. [Garai horretan 2002an Euroa bihurtu zen moneta ofiziala.
«Jose Luiz Zapatero» 2004tik 2011ra.
«Mariano Rajoy» 2011an
«Pedro Sanchez» 2018an
