-
Fontainebleauko Ituna
Frantzian, Napoleon eta Godoyk sinatu zuten ituna da. Napoleonek Portugal okupatu/inbaditu nahi zuenez, itun horren bidez, Frantsez tropek Espainia zeharkatu ahal zuten, Portugalera iristeko. Baina hauek Espainia inbaditu zuten. -
Period: to
INDEPENDENTZIA GERRA
-
Period: to
HISPANOAMERIKAKO KOLONIEN INDEPENDENTZIA
-
Herri altxamendua
Karlos IV.ak bere semearengan abdikatu zenez, Napoleonek familia-gatazka hori aporbetxatu zuen Baionako abdikazioak bultzatzeko (Fernando VII.ak Karlos IV.arengana abdikatu zuen, eta honek Napoleonengan). Horrela, honek koroa bere anaiari eman zion, Jose I Espainiako erregean bihurtuz. Baina herritarrei ez zitzaienez gustatu eta haserretuta zeudenez, altxamendu bat egitea erabaki zuten. -
Cádizko Gorteak
Gerraren eta errege-familia faltaren ondorioz, botere-hutsuneak egon ziren, ondiorioz, eremu matxinatuetan juntak eratu ziren (borroka antolatzeko). Geroago, Junta Zentral Gorenak. Azkenean, Gorte Konstituziogileak eratzeko deia egin zuen Junta Zentralak, eta Cádizen elkartu ziren (penintsulako eremu libre bakarra zelako). -
Cádizko Konstituzioa
Liberalismo politikoaren printzipioetan oinarrituta zegoen.Ezaugarriak:
-Subiranotasun nazionala
- Oinordetzako monarkia moderatua
- Botere-banaketa
+ Botere legegilea (monarkaren eta gorteen eskuetan)
+ Botere betearazlea (monarkarena)
+ Botere judiziala (justizia-auzitegiena)
-Erlijio katolikoa (bakarra eta ofiziala) -
Fernando VII.a itzuli
Independentzia Gerra ondoren (Napoleon Espainiatik kanpo), Fernando VII.a itzuli zen, botere abtolutista berrezartzen. Pertsiarren Manifestuarekin erregeari subiranotasun osoa eman zion, eta monarkak 1812ko Konstituzioa abolitu zuen. -
Period: to
FERNANDO VII.AREN ERREINALDIA
-
Period: to
Seiurteko Absolutista
-
Riegoren Pronuntziamendu Liberalak
Liberalei ez zitzaienez absolutismoa berrezartzea gustatu, pronuntziamenduak (altxamenduak) egiten zituzten boterea berreskurzaten saiatzeko, eta arrakasta izan zuen pronuntsiamendua Riego koronel zuzendutakoa izan zen. Honek, Konstituzioa zin egiten behartu zion erregeari. -
Period: to
Hirurteko Liberala
-
San Luisen Ehun Mila Semeak
Frantziatik Espainiara, Aliantza Santuak bidalitako armada da, Fernando VII.a berriro errege absolutista izateko. -
Period: to
Absolutismoaren Amaiera
-
Santzio Pragmatikoa
Espainian, Fernando VII.a ezarri zuen egea da (lege salikoa indargabetzeko). Horrela, bere alaba Isabel erregina ahal izateko. -
Fernando VII.aren heriotza
Monarkaren heriotzarekin, haren erreinaldia amaitu zen. -
Period: to
ISABEL II ETA ESTATU LIBERALEN SORRERA
-
Period: to
Erregeordetza
-
Period: to
Maria Kristina erregeordea
-
Period: to
I. Gerra Karlista
-
Mendizabalen desamortizazioa
La Granjako matxinadaren ondoren (1836), gobernuan progresistak zeudenez, Antzinako Erregimena amaitzeko, desamortizazioa egitea erabaki zuten. Elizaren ondasunak (lurrak) nazionalizatu zituzten enkantetan saltzeko eta estatua/gobernua dirua irabazteko. -
1837ko Konstituzioa
1845eko Konstituzioa baino progresistagoa da. -
Period: to
Espartero erregeordea
-
Period: to
Hamarkada Moderatua
-
1845ko Konstituzioa (moderatua)
Konstituzio honek, subiranotasuna monarkaren eta gorteen artean banatuko zela zehazten zuen. Baina, gorte horiek oso sufragio mugatu batek hautatzen zituen (biztanleriako %0,8k). Gainera, eskubide batzuk mugatu ziren. -
O´Donnellen pronuntziamendua
O'Donnelle jenerala, Vicálvaroko pronuntziamendua burutu zuen eta progresistak hasi ziren gobernatzen. -
Period: to
Biurteko Progresista
-
Madozen Desamortizazioa
Desamortizazio honetan, elizaren lurrak eta lur zibilak (Elizaren eta Udalen ondasunak) enkanteetan saldu zituzten. -
Period: to
Moderatuak eta Unionistak
-
Ostendeko Ituna
Espainian progresistek, demokratek eta errepublikanoek sinatu zuten ituna da, Isabel II.a botatzeko eta Espainiako erregimena demokratizatzeko -
Iraultza Loriatsua
Espainian egon zen altxamendu militarra da, erregina Isabel II.a tronutik kentzeko. Serrano eta Prim jeneralek zuzuendu zuten. -
Period: to
SEIURTEKO DEMOKRATRIKOA
-
Period: to
Isabel II.aren amaiera
-
1869ko Konstituzioa
Erregina bota ondoren, behin-behineko gobernu bat eratu zen eta konstituzio honek ezartzen zuena onartu zuten:
- Gizonezkoen sufragio unibertsala.
- Eskubideen deklarazio zabala.
- Monarkia izatea jarraitu. -
Period: to
Amadeo I
-
Period: to
II. Karlistaldia
-
Period: to
I. Errepublika
-
Pavía jeneralaren estatu-kolpea
Lehen Errepublikan kaosa zegoenez, Pavía jeneralak estatu-kolpe bat eman zuen, eta gorteak desegin zituen. -
Martínez Camposen pronuntziamendua
Pavía jeneralak estatu-kolpea eman eta I.Errepublika kendu ondoren, Martinez Camposek beste pronuntziamendu bat eman zuen Borboiak berriro gobernatzeko (horrela berrezarkuntzari hasiera emanez) -
Period: to
BERREZARKUNTZA
-
1876ko Konstituzioa
Konstituzio honen helburua bateratzailea izatea zen:
-Progresistek eta demokratak gustura egoteko, askatasun eta eskubide asko jaso zituzten.
- Moderatuak posizk egoteko, estatu konfesionala ezarri zuten: erlijio katolikoa ofiziala. -
Bizkaiko Labe Garaiak
Bizkaian industrializazioa izugarri garatu zenez,burgesiak asko inbertitu egin zuen lehenengo sozietate anonimoak eta labe garaiak sortzeko.
