XIX mendea Espainian

Independentzia gerra

May 2, 1808

Napoleon Bonabarte jenerala Espainiara ailegatu zen eta enperadorea izendatu zuen bere burua. Bere Anaia Josef I.a errega izendatu zuen baina Karlos IV. erregea zen orduan Karlos IV. joan zen bere semearekin Fernando VII.

Espainako lehen konstituzioa

1812

Fernando VII.a joan zenez Cadizen lehen konstituzioa sortu zuten:
Monarkia izango zela gobernatzeko era baina, erregea ez zeukan botere absolutoa.
Hiru estatuko botereak banatu zituen; legegileak, betearazlea eta judiziala.
Oinarrizko eskubide eta askatasuna batzuk gehitu zituen; inprimatzeko askatasuna, biltzeko eskubidea, hezkuntza publikoa eta zerga berdintasuna.

Frantzesak Espainatik kanpo

1814

Madrilen matxinada bat egon zen eta zabaldu zen Espainiatik orduan frantzesak joan izan behar izan zuten ezin zirelako defendatu.

Absolutismoa eta liberalismoaren gerra

1833

Gerra bat hasi zen, Fernando VII. hil zenean jendea nahi zuen Karlos, baina ez guztiak, orduan proposatu zuten Elisabet II. Baina zeukan 3 urte eta irabazi zuen liberalismoa. Elisabet II. ez zuen gobernatu 10 urte izan arte. Bi alderdi politiko zeuden: kontserbadorea eta progresistak.

Amadeo I.tik Alfonso XII.era

1871

Elisabet II. alde egin behar izan zuen, eta izendatu zuten Amadeo I. Italiarra zena, baina bakarrik egon zen bi urte. Espainia errepublika egin zen 11 hilabeteetan bakarrik orduan Alfonso XII. Elisaberen semea etorri zen eta izendatu zuten erregea.

Industrializazioa

1890

Meatzaritza, nekazaritza eta industria Espainako lanbide nagusiak ziren. Meatzaritza: Urrea, kobrea, ikatza eta merkurio lortzen zuten batez ere inportantea zelako.
Nekazaritza: Hegoaldean latifundio asko zeuden olibondoak eta mahastiak. Iparraldean minifundio asko zeuden patatak, zerealak eta artoa lortzen zen.
Industria: Katalunian ehungintza Euskadin sidegura eta mundu osoan trena.