-
12,500 BCE
Lekeitioko gizakien lehen aztarnak, Armintxako Koban aurkituak
- Santimamiñeko haitzuloko garai bereko grabatuak topatu zituzten Armintxeko kobazuloan, hain zuzen, orain dela 14.500 urte ingurukoak.
- Oso argi ikusten ziren; bi lehoi, hamasei zaldi, bi bisonte, bost ahuntz eta zehaztu gabeko lau kuadrupedo ziren grabatuetan ageri zirenak.
- Adituen arabera, Iberiar penintsula osoan inoiz aurki duten grabatu multzo paregabeena eta esanguratsuena izan zitekeela.
- Aurkikuntza urtea: 2016
-
Nov 7, 1325
María Díaz de Harok Lekeitio sortu
Lekeitioko historia ofiziala, berriz, Maria Diaz de Haro Bizkaiko Andereak 1325. urtean emandako fundazio kartarekin hasi zen. Ondoren, Espainiako Alfontso XI.ak karta hori berretsi zuen. Bere agintaldian herria inguratzen zuten harresiak eraiki ziren, nahiz eta aurretik hesi bat egon. -
Mar 14, 1334
Alfonso XIak Carta Puebla eman zion Lekeitiori
- 1334an, Alfonso XI erregeak hiri gutuna eta hiribilduari emandako forua egiaztatu zituen eta harresiak altxatzea ordenatu zuen.
- Berezko foruaz gozatzeak, lekeitiarrei, ekintza askotarako baimena eman zien.
- Lurralde Historiko bizkaitarrean zaharrena kontsideratzen ziren udal-ordenantzak garatu zituzten.
- Ordenantzek, Lekeitioko bizilagunen arteko bizikidetasuna arautzeaz gain, nabigazioari eta arrantzari bideratutako eskubideak ere ezarri zituen.
-
Arazoak egon ziren “Kontxako Banderarekin”
-Gertakizunak, 1926ko estropadetan eta Kontxako Banderan hartzen du leku.
-Lekeitioko gizon batek traineru bat oparitu nahi zien arrantzaleei , baina ez zegoen arraularirik.
-Ondarrutarrek hau entzunda honen bila etorri ziren baina soilik entrenamedurako. Solanok ordea Kontxan bere trainerua ikustea nahi zuen.
-Honek iskanbilak sortu zituen herrien artean. Iraila heltzean Kontxako estropadan elkarren arteko amorruak gori jarraitu zuen, Ondarrutarrek Kontxako bandera irabazi zuelarik. -
Period: to
Gerra Zibila
- Gerra Zibilean gertakari handiak egon ziren. Hona hemen bideoa bat hura azaltzen : https://www.youtube.com/watch?v=jNUzjDwfpFI&feature=youtu.be
-
Miren Agur Meabe jaio
-1962an jaio zen Lekeition. Euskal idazlea da eta Derioko irakasle eskolan ikasi zuen, Giza Zientzietan espezializatuz -Honez gain, euskal filologia egin zuen -1990.en urtean Giltza Edebe argialetxean hasi zen lanean. -Gaur egun literatura sorkuntzan eta itzulpengintzan ari da lanean, bi esparrutan ezaguna izanez: Poesía eta Haur eta Gazte Literatura -1986an Urtean Uneka Gaba izenburuarekin argitaratu zuen bere lehen lana.- Hau eta Gazte Literaturan izan du oihartzunik zabalena.
-
Lekeitioko Ikastola sortu
-Resurreccion Maria Azkueren euskal zaletasuna eta Elvira Zipitriaren pedagogia ardatz hartuta sortu zuen Lekeitioko herri mugimenduak Ikastola.
- 1964 eta 1975 bitartean, etxez etxe egin zuen ibilbidea garai hartako ikastolak arrazoi desberdinengatik.
-1975-1980 bitartean, inflexio puntu nabarmena ikastolak: Guraso Kooperatiba lez eratu zen
- 1980tik 1993ra indentitatearen bila zebiltzatelarik, bi lerrotakoa izatera heldu zen ekintza desberdinak eginez
-1993an ikastola sarean jarraitu -
Lehenengo Kale Antzerki Jaialdia
-1979. urtean Lekeitio herrian “Topaketak” antolatu
-Danimarka, Italia eta Euskal Herriko taldeak bildu euskal antzerki independentearen mugimenduari hasiera ematen
-Beraz Lekeitio: Gure kale-antzerki garaikidearen hastapenaren lekukoa.
-1989an, antzerkizale talde batek topaketa horietan bizi izandako esperientzia gogoangarria berreskuratzea eskaini zuen, Lekeitioko Kale-Antzerki Nazioarteko Jaialdiaren aurreneko edizioa sortuz
-Bigarren jaialdiak, 1990an, munduari zabaldu zion atea. -
Santiago Brouarden erailketa
-Santiago Brouard,1717an jaio zen Lekeition. Oso gazte zela hartu zuen bere herriarekiko konpromisoa -Bere bi arreben heriotza goiztiarrek medikuntzarekiko interesa ekarri zioten eta hau ikasten amaitu zuen -ETAko militante bat osatzearren, errepresio jasangaitz bat bizi izan eta ondorioz, Iparraldera ihes egin behar izan zuen 1974an -1984ko arazoaren 20an bi gizon sartu ziren honen Bilboko pediatría kontsultan eta tiro pare batez eraili egin zuten -
Kaxarranka dantza
- Kaixarrankak Lekeitioko Arrantzaleen kofradiako maiordomoak izendatu eta kargu hartzeko aintzina aintzinako erritualetan du jatorria.
- XVI. Mendearen amaieratik aipatzen dira herriko zenbait dokumentutan.
- Gaur egun ekainaren 29 an portuan zehar prozesioa egiten da.
- Haren aurrean, fraka beltzez jantzirik, xistera buran eta eskuan santuaren sinboloekin bandera daroala, gizon bat, kofradiaren kontuak gordetzen diren kaxaren gainean dantzan aritzen da.
