-
Οργανωμένη μετακίνηση από την πόλη-κράτος
Αίτια:1) Στενοχώρια 2) Έλλειψη πρώτων υλών 3) Αναζήτηση νέων αγορών 4) Πολιτικές διαμάχες και 5) Γνώσεις για τη θάλασσα και ριψοκίνδυνος χαρακτήρας.
Μέρη εξάπλωσης: Εύξεινος Πόντος, Δυτική Μεσόγειος -
Υπήρχαν τρεις επιδιώξεις : οι καθοριστικές οι οποίες ήταν η ύπαρξη και η εξέλιξη της πόλης-κράτους, η τροχοπέδη που ήταν στην ένωση των Ελλήνων γιατί δημιουργούσαν ένα πατριωτισμό τονίζοντας τις διαφορές της κάθε πόλης (συγκρούσεις) και η γενεσιουργός δύναμη η οποία είχε πολιτιστικές και πολιτικές αναπτύξεις. Δεν είχαν γίνει πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και στη Μεσοποταμία την 4η Χιλιετία π.Χ. όμως η καινοτομία πρώτη φορά είχε πολιτική δραστηριότητα και ο πολίτης ενδιαφερόταν και συμμετείχε.
-
β)Πολιτική-Κοινωνική κρίση
περιορισμένος βασιλιάς από ευγενείς αύξηση δύναμης και αμφισβήτηση βασιλιά (έλλειψη οργανωμένου στρατού)
1)Ευγενείς: άριστοι, ευπατρίδες στη γη εκτρέφουν άλογα (ιππείς) και είχαν σωματική άσκηση και πνευματική καλλιέργεια
2)Πλήθος:όχλος,κακοί γίνονται πολίτες και θα ασχοληθούν με εμπόριο-βιοτεχνία (ενώ πριν ήταν ακτήμονες ή μικρομεσαίοι καλλιεργητές-θα διεκδικήσουν δικαιώματα πολιτικά)
3)Δούλοι-ανάπτυξη για τι οι πολίτες θέλουν χρόνο για ενασχόληση με τα πολιτικά -
Γιατί ο ομηρικός οίκος είχε κρίση στα τέλη του 9ου π.Χ.
-
α) οικονομική κρίση : αύξηση πληθυσμού που οδήγησε σε κρίση:
1) περιορισμένες καλλιεργήσιμες εκτάσεις
2) συγκέντρωση γης σε λίγους
3) περιορισμένα μέσα καλλιέργειας
4) απουσία εξειδίκευσης
5) απουσία άλλων πόρων -
Η κρίση συνεχίζεται και τα πρώτα χρόνια της πόλης-κράτους
οι πιθανές λύσεις:α) εμπόριο και βιοτεχνία β) πόλεμος (εδαφική επέκταση) γ) αποικίες
Ήταν συνδυασμός λύσεων ή επιλογή μίας π.χ. Σπάρτη (β), Αθήνα (α) και Κόρινθος (α &γ)
Κάποιες περιοχές δεν υιοθέτησαν καμία λύση και έμειναν στη φυλετική οργάνωση (απομονωμένες και ορεινές π.χ. Μακεδονία, Ήπειρος & Αρκαδία) -
Α) Πολιτιστική :ήταν άποικοι φορείς αντιλήψεων ->Πολιτιστικών, πολιτικών, αισθητικών και συνηθειών τα οποία ήταν ανάλογα με τους ντόπιους
β) Οικονομία: Αντιμετώπιση κρίσης εκτός της πόλης-κράτους είχαν ανάπτυξη δευτερογενούς τομέα - κοπή και χρήση νομίσματος το οποίο ήταν κύριο μέσο συναλλαγής (εμποροχρηματική οικονομία)
γ) Κοινωνία: Νέα τάξη (Έμποροι, βιοτέχνες, ναυτικοί) πλουτίζει και διεκδικεί την εξουσία -> κρίση αριστοκρατίας και αύξηση δούλων -
Πορεία μετάβασης πολιτευμάτων: Βασιλεία- Αριστοκρατία -Ολιγαρχία-Τυραννίδα-Δημοκρατία
Στις πόλεις -κράτη υπήρχαν συγκρούσεις και διεκδίκηση εξουσίας
*Δημιουργία πόλης-κράτους:
1) παρακμή και πτώση Βασιλείας. Εξαίρεση οι ορεινές περιοχές που δεν εξελίχθηκαν.
2) επικράτηση αριστοκρατίας->Ευγενείς κάτοικοι γης και οικονομική εξουσία και καταγωγή. -
3) Ολιγαρχία -Τιμοκρατία (Τμήμα-κριτήριο το εισόδημα). Δεν κατάφεραν να δώσει λύση στα προβλήματα και κάποιοι ευγενείς υποδαυλίζουν τις αντιθέσεις-συγκρούσεις. Εκμεταλλεύονται την δυσαρέσκεια και επιβάλλουν προσωπική εξουσία (ηγούνται των κατώτερων στρωμάτων)
-
4) Τυραννίδα (ειδικής προέλευσης)
υπήρχαν και καλοί τύραννοι (έργα) οι περισσότεροι είχαν κακό τέλος.
Πτώση: Επιστροφή στην Ολιγαρχία ή μεταρυθμίσεις ->Δημοκρατία π.χ. Αθήνα -
5) Δημοκρατία (Δήμος + κράω = εξουσία του λαού -> ισονομία και ισηγορία (δικαίωμα λόγου)
Κύριο όργανο η εκκλησία του Δήμου (Συνέλευση γνήσιων Αθηναίων πολιτών)
* Σπάρτη: Από τον 7ο :Ολιγαρχία
Αθήνα: Από τον 7ο : Αριστοκρατία -> Δημοκρατία -
Ποίηση, λυρική (συναίσθημα & βίωμα)
Πεζός λόγος-> Φιλόσοφοι: Δημιουργία κόσμου και ιστοριογράφοι
Τέχνη : 1) Αγάλματα: Κούροι & κόρες
2) Αρχιτεκτονική: Ιωνικός και δωρικός ρυθμός
3) Κεραμική: Μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία -
1) Ελευθερία (αγώνας για ανεξαρτησία)
2) Αυτονομία (συμμετοχή στη διοίκηση/νομοθεσία)
3) Αυτάρκεια ( συμμετοχή στην παραγωγή) -
Έγινε σταδιακή μετατροπή των οίκων σε πόλεις-κράτη ανάλογα με τις συνθήκες. Ήταν οι πρώτες στην Μικρά Ασία από τμήματα φύλων. Οι επόμενες στην ηπειρωτική Ελλάδα έγιναν από τμήματα φύλων, από ένωση γειτονικών περιοχών και από απόσταση από γειτονικές κώμες και οργάνωση.
-
Α)Συνέπειες του Α' αποικισμού:Ναυτικοί, έμποροι, βιοτέχνες. Η νέα τάξη πλουτίζει και διεκδικεί μερίδιο στην εξουσία
Β)Οπλιτική φάλαγγα = νέος στρατιωτικό σώμα και όσοι μπορούν να αγοράσουν τον εξοπλισμό τους->ιδέα ισότητας
Τέλη 7ου αιώνα:Αύξηση διαφορών μεταξύ πλήθους και ευγενών:μερική λύση με την κωδικοποἰηση άγραφου εθιμοτυπικού δικαίου από τους ευγενείς που ήταν αποδεκτοί από το λαό (πρόσωπα κακής αποδοχής)
Αποτέλεσμα της καταγραφής είναι η διεύρυνση της πολιτικής βάσης -
-
Από γεωφραφικη άποψη αποτελείται από την πολη/άστυ το οποίο ήταν το κέντρο (συνήθως τειχισμένο )ασκησης εξουσιας και ακόμα από την ύπαιθρο χώρα η οποία ήταν η ευρύτερη περιοχή που ήταν από καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κομες(κυρια) διάσπαρτοι οικισμοί .Επίσης από οργανοτικής αποψης αποτελούνταν από τα πολιτευματα στα οποία οι πολίτες συμμετιχαν λιγότερο ή περισσότερο και τέλος από τρόπους ασκήσης εξουσίας.