Espainia xix mendean 28 638

XIX.Mendea Espainia.

  • Independentzia gerra.

    Independentzia gerra.
    Espainia 1808an inbaditu zuen eta momentu honetan zegoen erregea (Karlos IV.) eta haren semea (Fernando VII.a) alde egin behar izan zuten eta Napoleonen anaia Josef I.a izendatu zuen errege.
  • Espainiako lehenengo independentzia.

    Espainiako lehenengo independentzia.
    Gero, Espainia osora zabaldu zen, eta Independentzia Gerra piztu zen. Gerra 1814an amaitu zen, tropa frantsesen porrotarekin.
  • Espainiako lehen konstituzioa.

    Espainiako lehen konstituzioa.
    Gerra garaian, Fernando VII.a Espainiatik joan zenez, gobernuko lanak egiteko Juntak sortzen ziren eta, Cadiz hirian bildutak, 1812 an Espainiako lehen konstituzioa idatzi zuten.
    Konstituzio horreta zera ezarri zuen:
    Monarkia izango zala gobernatzeko era baina, erregea ez zuela botere absolutoa izango.
    Hiru estatuko botereak banatu zituen: legegilea eta judiziala.
    Oinarrizko eskubide eta askatasun batzuk gehitu zituen.
  • Fernando VII.a (ABSOLUTISMOA)

    Fernando VII.a (ABSOLUTISMOA)
    1814an, Independentzia Garra amaitu amaitu ondoren, Fernando VII.a Espainiara itzuli zuen eta berriro absolutismoa ezarri zuen. 1833an, hil zenean, absolutistak Karlosen alde jarri ziren (karlistak), eta liberalek Elisabet printzesa proposatu zuten, nahiz eta 3 urte izan. Eta isabel irabazi zuen.
  • Elisabet II.a.

    Elisabet II.a.
    Elisabet II.a boterera iritzi zen, baina ez zuen gobernatu urtean adinez nadu siegi arte (1840an). Garai hartan Espainia monarkia parlamentario bihurtu zen behin betiko.
  • Amadeo I.tik alfontso XII.era.

    Amadeo I.tik alfontso XII.era.
    1868an, matxinada bat egon zen Espainian eta II.ak Espainatik alde egin zuen. Hori dela eta, 1871, Gorteek errege berri bat izendatu zuten: Amadeo I.a italiarra. Errege honek ez zeukan babes handirik eta bi urte pasa ondoren, uko egin behar izan zion tronoari.
    Momentu horretan, 1873an, Gorteek Lehen Errepublika aldarrikatu zuten. Honek hamaika hilabete besterik ez zuen iraundun eta Elisabet II.aren semea bueltatu zenean, erregea izendatu zuten, Alfontso XII.a izenarekin.
  • Industrializazioa.

    Industrializazioa.
    Meatzaritza, nekazaritza eta industria ziren Espainiako ekonomiako jarduera nagusiak.
    Meatzaritza: Oso garrantzitsua bihurtzen zen. Lanpostu asko sortu ziren, eta baliabideak esportatzeko aukera eman zuen. Urrea, kobrea, ikatza eta merkuria lortzen zuten batez ere.
    Nekazaritza: Espainiako jarduera ekonomikorik garrantzitsuena izan zen. Dena den, lurrak ez zeuden batere ongi banatutako eta nekazariek oso soldata baxua kobratzen zuten. Hegoaldean latifundiak edo lur ustiategi handiak zeukan.
  • Industrializazioa 2.

    Industrializazioa 2.
    Kantauri itsasoaren inguruan, berriz, minifundioak edo lur ustiategi txirriak. Hauetan, zerealak, artua eta patata lortzen ziren batez ere.Hegoaldean olibondoak zeuden eta inportanteak ziren ere. Hegoaldean olibondoak zeuden eta inportanteak ziren ere, mahastiak.