-
lehen munudu gerrak bet-betean harrapatu zuen ipar euskal herrian eta gazte euskaldun asko hil zuten frantziaren alde
-
1915etik aurrera eta euskal nazionalismoaren eraginez esukara eta euskal kultura landu eta garatzen hasi zen
-
1931 an bigarren errepublika,lizarrako autonomi estatuaren proiektua onartu
-
eusko jaurlaritzaren sorrera baina 1937 an hego euskal herriko oso frankoren menpe zegoen
-
francoren diktadurapean , Bizkai eta Gipuzkoa "probintzia traidoretzat " jo eta horien kontzertu ekonomikoak kendu egin zi tuzten .
-
Francok "herrialde traidorea" izendatu zituen Bizkai eta Gipuzkoa
-
enbata aldizkaria jaio zen (1963)
-
indar biziz garatu zen (ikastolen mugimendua,helduen alfabetatzea,euskara batua)
-
1970eko abenduan burgosko auzia gatazka eragile izan zen
-
autonomiaren alde eta turismoaren bidez gertzatzen ari den kolonizazioa-ren aurka.
-
Espainiako Joan Karlos I.a izendatu zuten.Horrela,borbondarren monarkia zentralista berrezarri zen.
-
batzarra egin zuen bergaran eta bertan sinatu zuten euskal herriaren esukibide hitorikoen aldeko maniestua
-
erreferendumez onartu zen espainia mailan (1978) hala ere hego euskal herriian indar abertzaleek ez bozkatzen deituta konstituzioen alde bozkatu zutenen kopurua oso txikia izan zen
-
urrengo urtean eusko jaurlaritza berria eratu zen. etaren inguruko ezker abertzaleek ezzuen estatua onartu eta erakunde armatue mantentzea erabakizuten
-
talde armatu gogorenak izan ziren"batallon vasco-español" hegoal den UCD-ko gobernu garaian sortua
-
hobekuntzarako lege organikoa ,hots,nafarroako autonomi estatua, onartu zen
-
ipar euskal herriko eitura administratibo berria,euskal departamendua.
