3.10. ipar euskal herria xix. mendean 0 5

Espainan XX. eta XXI.

By miguel4
  • Alfontso XII.a

    Alfontso XII.a
    XX. mendean Europako (lehen eta bigarren munduko guerra) egon zen. Espainian mende hasieran Alfonso XII semea izendatu zuten erregea eta oso egoera zaila zen . Espainian galdu zituen bere Ameriketako azken koloniak eta politiko bat sortu zen. Liskar oso bortitza egon ziren burguesía eta langileen artean
    XIX. mendean lortutako Marokoko etengabeko guerra egon zen. 1923 .an Primo de Rivera jenerala lortu zuen eta dictadura ezarri zen. Alfonso XIII Espanatik alde egin zuen.
  • Bigarren errepublika

    Bigarren errepublika
    1931ko, apirilaren 14an, Bigarren Errepublika egin zuten, konstituzio bat onartu zen. Emakumeak bozkatzeko eskubidea zuten.
    Garai horretan erreformak egon ziren.
    Nekazaritza: Lurrak banatu zituzten
    Langileen soldatak igo zuten
    Hezkuntza publikoa indartu zuten
    Kataluniako estatua onartu zuten, autonomia bihurtzen
    Armada modernizatu zuten
    Eliza eta estatua banatu zituzten Neurri batzuk ezinegona sortu zuten, egoera zaila bihurtu zen, liskarrak gero eta bortitzagoak bihurtuz.
  • Gerra zibila

    Gerra zibila
    1936ko uztailean, Morokon zeuden armadako kideak gobernuaren aurka altxatu ziren.
    Haien asmo zen poterea berehala ezkubidatzea.
    altxamendu horren ondorioz hiru urteko gerra bat piztu zen bi bando ren artean.
    Bando errepublikanoa: gobernuko alderdiak osatzen zuten.
    Bando matzinatuta: errepublikaren kontra zeudenekin.
  • Francoren diktadura

    Francoren diktadura
    Gerraren ondoren Francisco Franco jeneralaren diktadura Hasi zen eta lege berri batzuk egin zituzten:
    Pretzansa askatasuna kendu
    Hauteskundeak askeak debekatu bai eta alderdi politikoak alderdi.
    Herritar asko beren ideiengatik ideien gatik gartzelatu edo hil zituzten. Hasierako urteak oso gogorra izan ziren .
    50ko hamarkadatik aurrera egoerak hobera egin zuen.
    60ko harkadatik hazkunde ekonomiko garai bat egon zen
  • Transizioa

    Transizioa
    Fraco hil eta gero handik gutxira joan zen Karlos.
    Karlos I.ak Adolfo suarez izendatu zuen gobernuko presidentea eta hau izan zen diktaduratik procesua gidatu zen traslasioa Ideia politikoa gatik kartzela zeuden presoak askatu zuten sindikatuak langeztuta egon ziren . 1977an autoeskudea demokratikoa egin ziren. 1978an Kanstituzioa onartu zuen
  • Konstituzioa

    Konstituzioa
    1978ko konstituzioa da espainiako lege garrantzitzuena bertan jasotzen diren espainarren eskubideak betebeharrak. Espainako lurralde-antolaketa eta Espainiako estatuaren gobernu forma.
    Konstituzioa esaten da Espainiako sistema politikoa monarkia parlamentarioa dela. Estatuak hitu botereak ditu: legegilea, betearazlea eta judiziala. Botere horietako bakoitzak bastetiko askea da eta berezko eginkizuna da.