-
Hitler NSDAPren burua
- Eskuadroi paramilitarrak sortu
- Enblemak erabili Gende asko sartu zen honengatik
-
Estatu kolpea
- Musolini irabaziaren ondorioz
- Haren kolaboratzeileak berarekin estatu kolpe bat ematen sailatu -Hitler atxilotu zuten eta sei hilabeteko kartzela-zigorra bete behar izan zuen. Mein kampf(Nire borroka) idatzi zuen, bere pentsamendu eta programa politikoaren gidaliburua: -Parlamentarismoa mespretxatzea eta boltxebismoa gorrotatzea. -Alemania herria gidatzeko lidergoa bakar eta sendoaren premia.
- Antisemitismoa eta ariar arrazen nagusitasuna.
- Germaniar Reich Handia eratzeko premia
-
Alderdi naziren gorakada (hasiera)
- Demagogia bitartez
- Lidergoa sedotuta
- Botere parlamentariotik lortu indarra
- Masa-organisazio bihurtu
- Erakunde nazionalista indartsuetara
- Gozarteko klase erdi eta kapitalistak alderdiaren alde liburuko 203.or -Politika eta ekonomia egonkorrerako oinarriak ezarri.
- Hitlerren programa ekonomikoa martxan jartzeko interesa
-
Period: to
Susperraldi ekonomikoa
Naziak behera egin zuten ondorioz, naziek behera egin zuten. Hitlerrek boterea bide parlamentariotik lortzeko estrategia prestatu zuen. Alderdia masa-organizazio bihurtu zuen, eta erakunde nazionalista indartsuetara, gizarteko erdiko klaseetara eta kapitalista handiengana hurbiltzen hasi zen. -
Mein Kampf
Mi lucha Adolf Hitlerrek idatzitako lehen liburua da, elementu autobiografikoak bere ideia propioen azalpenarekin eta nazionalsozialismoaren ideologia politikoaren adierazpen batekin konbinatuz. Hitler antisemita bihurtu zeneko prozesua deskribatzen du eta Alemaniarako etorkizuneko planak deskribatzen ditu. -
Gehiengoaren porrota
Bigarren aldia
Oso popularra baina ez gehiengoa
Hinderburgekin egiten osatzen du gobernua
%37,27 lortu zuten
+%34,54 1928ko autoeskundekin konparatuta -
Hinderburg presindentea
Militar eta politikari alemaniarra, Weimarko Errepublikako azken presidentea.
Paul von Hindenburg jeneralak, Franz von Papen politikari kontserbadoreak eraginda, Adolf Hitler kantziler izendatu zuen. Municheko putschetik hamar urtera, boterea indarrez iristen saiatu zenean, Führerrak lortu zuen, hainbeste mespretxatzen zuen sistema parlamentarioaren bidez. -
Hitler deituta gobernua osatzeko
- Liberalismoaren eta komunismoaren aurkako programa nazionalista eta arrazista aldarrikatuz.
- Alderdiaren diktadura. Alderdi estatuarekin eta bere buruarekin parekatu zuen Hitlerrek.
- Ekonomia zentralizatua ezarri zen: Industrialari handien kolaborazioa, autarkia eta berrarmatzea.
- Oposizioen aurkako errepresioa, kontrol ideologikoa eta soziala ezarri zen , arrazakeriaren, militarismoaren eta lurralde- espantsionismoaren balioak inposatu zuen.
-
Biltzeko eskubideak eta prentsa askatasunaren murrizketak
16 egunkari sozialista eta komunista itxi egin zituzten, eta polizia- indarrek Alderdi Komunistaren egoitza okupatu zuten.
1933ko otsailaren 27an Reichstageko eraikinean sutea gertatu zen. -
Parlamentuaren sutea
- Komunistei egotzi zieten hori, frogarik gabe -Jazarpen bortitza egiteko eta beste dekretu bat aldarrikatzeko,
- Konstituzioan aitortutako funtzesko eskubideak kentzeko.
-
Nazifikazioa
Neurriak:
- Länderren batasuna
- Alderdi bereko erregimena
- Administrazioaren garbiketa
- Errepresioa sendotzea
- Disidentzia desagertzea
- Bizi espazioa lortzea
- Hitler estatuburu izendatu (jada egin zuten) -
Hindenburgen heriotza
Hindenburg 1934ko abuztuaren 2an hil zen Gut Neudeck-en (gaur Ogrodzieniec), Ekialdeko Prusian (Alemania) demenzia senilarekin. Adibidez, hil baino egun bat lehenago Hitler Kaiserrarekin konfunditu zuen, berarekin hitz egitean "Maiestate" titulua erabiliz. Hil zen tokian lurperatua izan ordez. Errepublikako presidentearen heriotzarekin Hitlerri botere osoa hartzeko gelditzen zitzaion azkeneko oztopoa desagertu zen. -
Hiltler alderdiaren burua
Alderdi diktadura. Alderdi estatuarekin eta bere buruarekin parekatu zuen Hitlerrek. -
Arrazakeri legea
Biokota juduen negozien aurka, sendagile eta abokatu juduen aurka....
Tara hereditarioak izan ditzaketenen jaoitza prebalizatzeko legea. -
1933ko hauteskundeak
Bi buelta egon ziren
Lehenengo buelta
Bigarren buelta -
Labana luzeen gaua
Purga politiko bat izan zen, Alemanian gertatu zena 1934ko ekainaren 30etik uztailaren 1era, Adolf Hitlerrek zuzendutako erregimen naziak hilketa politiko batzuk egin zituenean. -
Arrazakeri legea
Ijtoak esterilizatzea eta kastratzea -
Nurenbergeko legeak
1935ean Nurembergen egindako urteroko mitin alderdikoian, nazien ideologian nagusi ziren arraza-teoria asko instituzionalizatzen zituzten lege berriak iragarri zituzten naziek. Legeek alemaniar hiritartasuna ukatzen zieten juduei eta debekatu egiten zieten "odol alemaniarreko edo antzeko" pertsonekin ezkontzea edo sexu-harremanak izatea. Baziren legeen bigarren mailako ordenantzak, juduak botoa emateko gaitasunik gabe uzten zituztenak eta eskubide politiko gehienak kentzen zizkietenak. -
Ezkontzarako betekizun berriak ezartzen dira
"Alemaniako Herriaren Osasun Hereditarioa Babesteko Legeak"
- Exijitzen du etorkizuneko ezkontide guztiek
- Ezkontzeko gaitasun-ziurtagiri bat lortu beharra.
- Gaixotasun kutsakorrak dituztenei eta Nurembergeko legeak urratuz ezkontzen saiatzen direnei. -
Nurembergeko Legea beste talde batzuetara hedatzen da
Nurembergeko legeen lehen dekretu osagarriak ezkontzaren edo sexu-harremanen debekua zabaltzen du "arrazikoki susmagarria" den ondorengoa sor lezaketen pertsonen artean. Astebete geroago, Barne ministroak "odol alemaniarrekoen edo antzekoen" eta erromaniarren (ijitoak), beltzen edo haien ondorengoen arteko erlazio gisa interpretatzen du hori. -
Nazismoa frankismoaren alde
Espania eta Alemania erlazioak ezartzen hasten dira. -
Anschulss plebistito nazia
-Austriaren ezegonkortasun politikoa handitzen joan zen, Hitlerrek berak bultzatuta.
-Hitler, Schuschnigg lehen ministroari, herrialdearen "Anschluss" (Batasuna, bilera edo anexioa) onartzeko presio egitera animatu zuen.
-Austriako kantzilerrak laguntza eskatu zien Frantziari eta Britainia Handiari, baina ez zuten esku hartu nahi izan.
- Schuschniggek 1938ko martxoaren 13rako erreferendum bat deitu zuen, Austriako biztanleek Anschlussekiko zuten jarrera adieraziz. -
Gernikako bonbardaketa
1937ko apirilaren 26an, bonbek Gernika suntsitu zuten. Bonbardaketak hiru ordu baino gehiago iraun zuen. Arratsaldeko laurak aldera, bonbak erortzen utzi zuen lehen hegazkin bat agertu zen. Hamabost minutu geroago iritsi zen lehen olatua, triangelu-formazioko hiru hegazkin oso baxu hegan eginez. -
Erromako okupazioa
-
Berlin-Erromako ituna
-
Austriaren inbasioa
1938ko martxoaren 12an alemaniar tropek muga zeharkatu zuten eta Austria Hirugarren Reich-era anexionatu zuten. Hori guztia, Britainia Handiaren eta Frantziaren begien aurrean -
Txekiako soldatuak anezionatu
Armadako komandoa, Erresuma Batuko eta Frantziako sukurtsalekin Nazioaren Defentsa (Obrana národa, On) osatzeko bat-bateko talde askorekin koordinatuta. -
-
Juduen deportaketa
17000 judu poloniar Alemaniaren ekialdeko mugara deportatu zituzten. -
Malformazioak
Malformazioak dituzten haurrak -gero, helburuak- desagertzeko isilpeko programa.
Eutanaziarekin hiltze zituzten. -
Juduek eta daviden izar horia
Juduek daviden izar horia ikusteko moduan eraman behar izateko xedapena -
Kristal hautsien gaua
Gau hartan indarkeria lehertu zen juduen aurka. Ustekabekoa zirudien, alemaniarren amorruak eraginda, funtzionario alemaniar bat hil baitzuten Parisen judu baten eskuetan. Baina, egia esan, Alemaniako propaganda ministroak eta beste naziek kontu handiz antolatu zituzten pogromak. Bi egunetan, 250 sinagoga baino gehiago erre zituzten, 7.000 judu denda baino gehiago suntsitu eta arpilatu zituzten, milaka judu hil zituzten, juduak arpilatu zituzten, polizia eta suhiltzaileen alde batera utzita. -
BIGARREN MUNDU GERRA
1939ko irailaren 1ean, Adolf Hitlerrek Poloniaren inbasioa iragarri zuen, herrialde honetako soldadu erregularrek, ustez, alemaniar lurraldea eraso ondoren. Egia esan, dena muntaia nazi bat izan zen, ondoko herrialdearen inbasioa justifikatzeko. -
Ribbentrop-Mólotov paktua
Alemania-sobietar ituna, negoziatu zuten atzerriko bi ministroek Ribbentrop-Molotov ituna izenaz ere ezaguna -
Txekoeslobakiaren inbazioa
1939ko urtarrilean, Alemania eta Poloniaren arteko negoziazioak hautsi egin ziren. Hitlerrek, Poloniaren aurkako gerran tematuta, lehenik eta behin Txekoslovakia desagerraraztea beharrezkotzat jotzen zuen. Alemaniarren Bohemia eta Moraviaren inbasio bat planeatu zen martxoaren 15eko goizerako. -
Poloniaren banaketa
Alemaniar tropek Polonia inbaditu zuten 1939ko irailak 1ean, honela Bigarren Mundu Gerra sortuz. Eraso horri erantzunez, Britainia Handiak eta Frantziak Alemania naziaren aurkako gerra deklaratu zuten. -
Britain handia alemaniari guda deklaratu
Britainia Handia eta Frantziako mugen osotasuna bermatzeko konpromisoa betez, 1939ko irailaren 3an gerra deklaratu zioten Alemaniari. Poloniako armada Alemaniaren inbasiotik aste gutxira garaitua da, eta Varsoviak 1939ko irailaren 28an amore eman. Polonia, Britainia Handia eta Frantziako mugen osotasuna bermatzeko konpromisoaz, 1939ko irailaren 3an Alemaniari gerra deklaratu zion. Poloniako armada Alemaniaren inbasiotik aste gutxira garaitua, Varsovia 1939ko irailaren 28an errenditu zen.
