Nafar erresuma erdi aroan By antoeva 778 Orreagako Gudua 800 Musulmanek tutera sortu 824 Iruñeko erresuma 852 Banu Qasi 1004 Antso III.aren erregetza hasi 1035 Antso III.a hilda, erresuma zatitu zen 1076 Antso IV. hil zuten eta Aragoiarekin bat egin zuen errresumak 1120 Tutera konkistatu zuten. 1200 Araba, Gipuzkoa eta Durangaldea galdu zituen Nafarroak 1210 Albitarrek Foix izeneko herria setitatu zuten. 1275 Joana I.a Filipi I.arekin ezkonduta, Frantziako Eresumarekin batu zen Nafarroak 1328 Nafarroa Frantziatik bereizi 1512 Gaztelak Nafarroa konkistatu zuen. 1589 Nafarro Behera erresuma independiente bihurtu
