-
1905 BCE
1905 EKO IRAULTZA
Tropa Japoniarrek tsarraren armada garaiatu zuten, Errusiarrek Asían barba hedatzeko helburuarekin izandako gerra batean. Porrotak eragindako nahasmenduaren eta gsrai hartan bizi zen ekonomia-krisiaren eraginez. -
FRANTZIA ISOLATZEA
Alsazia eta Lorrena galtzeak errebantxizmoa elikatu zuen, eta horrek etsai potentzial bihurtu zuen. -
BLOKE MILITARRA
Alemania, Italia eta Australiak sortutako Alianza Hirukoitza berriztu zuten -
BAKE ARMATUA ETA BISMARCKEKEN KARGUA
Gilen I.a Alemaniako enperadorea hil zenean, Gilen II.a iritzi zen tronura.
Alemaniaren edapen kolonialaren alde egin zuen, eta horrek Bismarckeken kargua uztea eragin zuen. Nazioarteko harremanen aro berri bat hasi zen, Bake Armatua. -
ERRUSIA TSARISTA
XX. mendearen hasieran, erregimen zaharra errotuta zegoen Errusian. Monarkia absolutua zegoren, eta tsarrak, Nicolás II. ak, estatuto botere gorena zuen, eta mugarik gabe baliatzen zuen. -
ERRUSIAKO LANGILE ANDERDI SOZIALDEMOKRATAK
Marxismos defendatzen zuen. Bitan zatitu zen: mentxibikea(moderatuagoak) eta boltxebikeak (Leninek zuzenduriko erradikalak) -
1905EKO IRAULTZA (IGANDE ODOLTSUA)
Jendetza San Petesburgoko Neguko jauregira joan zenean, haien eskaerak jakinaraztera. Manifestariek ez zueten tsarismoa desagertzeko asmorik; bizi baldintzak hobetzea eta erreforma politikoaren hasiera bultzatzea nahi zuten. IGANDE ODOLTSU izenez ezagutzen da egun hura. -
KRISIAK
Marokon hainbat gatazka egon ziren Gilen II.arekin. emperadore alemaniarra Marokoren independientzaren alde agertu zen. -
1905EKO IRAULTZA
Tsarrak zenbait arlotan amore eman izan behar zuen eta kontsezio horiek Manifestu Ineperialean argitaratu ziren. Aldaketa nagusia gizonezkoen sufragio unibertsalaren bidez Duma bat aukeratzea izan zen. Errusia monarkia parlamentario bilakatu zela zirudien. -
ALGECIRASKO KONFERENTZIA
Guerra bat ekiditzeko, Algecirasko Konferentzia egin zen, eta horretan, Frantziak lurralde hartan zuen presentzia indartu zuen. -
BLOKE MILITARRA
Gilen II.aren oldarkorraren eraginez, Frantziak, Errusia eta Erresuma Batuak Entente Hirukoitza eratu zuten -
KRISIAK
Hiru krisi egon ziren, eta horien amaiera Bosnia-Hezergovinia Austria-Hungariako Inperiora anetxionatzeak eta Bulgariaren zati handi bat bere inguruko herriandeen artean banatzeak ekarri zuten -
LEHEN MUNDU GERRA
Alianza Hirukoitza apurtu zen. Lehen Mundu Gerra hasi zen. -
MUGIMENDUEN GERRA
Alemaniarren asmoa Frantziari ahalik eta azkarren irabaztea zen, gero Errusia erasotzeko. Frantziarrek geldiarazi zituzten Marneko Guduan.
Errusiarren Galdu egin zuten Tannenbergen eta Masuriako lakuetan -
GERRA ZIBILA ERRUSIAN
Errusia Lehen Mundu Gerran sartu zen. Frontean izandako porrotek grebak eta manifestaldiak egotea eragin zuen. -
UDAKO KRISIA
Austria-Hungariako Inperioaren oinordeko Frantzisko Fernando artxidukea eta harén emaztea hil zuten, Sarajevora eginiko bisita ofizial batera. -
UDAKO KRISIA
Austriak ultimatuma proposatu zion Serbiari, Alemaniaren babesarekin. Hilketa ikertzeko baimenik eman ezean, Guerra piztuko zela mehatxu egon zion. -
UDAKO KRISIA
Serbiak, Errusiaren babesa zuenak, ultimatumari uko egon zion. -
POSIZIOEN GERRA
Lubakiak eraiki ziren, eta soldaduek hilabeteak igaro zituzten haietan.
Alemaniarrek mendebaldeko frontera hautsi nahi egon zuten Verdungo Guduan, eta Britaniarrek ere Sommeko Guduan. -
POSIZIOEN GERRA
Mediterraneoan, britaniarrak Bósforo eta Dardaneloak hartzen saiatu ziren, Turkia isolatzeko, baina porrot egon zuten Galliponin. -
ITSASPEKO GERRA
Itsas gatazkak egon ziren. Britaniarren ontzidiak Alemania blokeatu zuen, eta hark itsaspeko Ferran egon zen kontaerasoa -
URTE ERABAKIGARRIA
Urge funtzezkoa izan zen. Errusiako frontera gainbehera etorri zen, Iraultza Boltxebikea piztu zenean.
Estatu Batuak aliatuen al de gerrasn sartzea izan zen. -
1917 OTSAILEKO IRAULTZA
Petrograden eginiko manifestaldia hasi zen. -
1917KO OTSAILEKO IRAULTZA
23an Petrograden eginiko manifestaldia hasi zen. 25 ean greba orokorra piztu zen. 26 ean matxinadak egin ziren kuarteletan, etatropek uko egin zioten grebalariei tiro egiteari. 27 an behin-behineko gobernua sortu zen. -
1917KO URRIKO IRAULTZA
Lenin Petrogradeko sobieten egoitza finkatu zuen -
1917KO IRAULTZA
Sobietek, boltxebikeen kontrolpean, hiriburuko pu tu estrategikoak hartu zituzten, Neguko Jauregiari eraso zioten, eta behin-behineko gobernuko kideak arxilotu zituzten. Iraultza garaile atera zen -
LEHEN MUNDO GERRAREN ONDORIOAK
Gerrak lau urte iraun zuen, eta lau etapa handitan banatu zen. -
GERRAREN AMAIERA
Alemaniak banda sinatu zuen Errusiarekin, Brest-Litovskeko Itunaren bidez. -
LEHEN MUNDU GERRAREN ONDORIOAK
Lehen Mundo Gerrak 8 milioi hildako eta 21 milioi zauritu baino gehiago. Ondorio latzenak eduki zuen herrialdea Alemania izan zen.
Gerrak sortutako gastuak ordaintzeko, maileguak eskatzen zituzten beste herrialdeetara, eta ondorioz gerra amaitu zenean Europako herrialdeen zorpetzea oso altua zen. -
BOLTXEBIKEEN LEHEN GOBERNUA
Boltxebikenen LEHEN gobernua sortu zen, Lenin buru zuela. Gerratik ateratzea negoziatu zuen (Brest-Litovskeko Ituna) etalatifundo handiak kalte-ordainik cabe desjabetzeko eta nekazarien artean banatzeko agindu zuen. -
GERRA AMAITU
Arministrazioa sinatu zuten Alemaniak eta aliatuek. Guerra amaitua zegoen. -
PARISKO BAKEA
Parisko Bake izenez ezagutzen da herrialdeetara irabazleek sinatutako itun multzoa: Versalles, Saint Germain, Trianon, Sevres eta Neuillyko itunak. -
PARISKO KONFERENTZIA
Parisko Konferentzia hasi zen, 27 estaturekin partaidetzarekin, galtzaileak kanpoan utzita. Helburu nagusiak:
-Alemaniari suspertzen es uztea.
-Boterearen oreka lortzea.
-Errusia isolatuta edukitzea.
Konferentzia hartan, Nazioen Elkartea sortzea erabaki zen, hay da, Estatua Batuetako Wilson presidenteak aurkezturiko Hamalau Auzietan oinarritutako nazioarteko erakunde bat. -
GERRA ZIBILA ETA GERRAKO KOMUNISMOA
Tsarismoarenb aldekoak eta sistema liberal a defendatzen zutenak iraultzari aurre eviten saiatzen ziren. Iraultzaren aurkakoek Armada Zuria osatu zuten, eta boltxebikeek, Armada Gorría. Bi armadak gerra zibilean aurrez aurre jarri ziren
