-
Period: 6000 BCE to 538 BCE
Mesopotamia
Mesopotamia izan zen lehen herria idazketarekinhasi zena eta hien idazketa kuniformea deitzen zen; Ez dakigu zergaitia baina gero egipto idazten hasi zenean ez zuen mesopotamiaren idazketa berdina hartu, eta egiptoren idazketa hieroglifikoa zen. -
Period: 3150 BCE to 525 BCE
Egipto
Egipto izan zen 2. hiria idazketa asmatu zuena, haien idazketa hielogrifikoa deitzen zen.
Egipto 3 klasetan banatzen zen:
Faraoiak ziren botere guztia zeukatenak.
Nobleek hirietan bizi ziren eta nekazaritzan, abeltzaintzan... lan egiten zuten.
Esklaboak hiriaren kanpo bizi ziren eta beste batzuk faraoien etxeetan, faraoien etxeko zereginak egiteko. Datu batzuk:
Politeistak ziren, hau da jainko-jainkos bat baino gehiagotan sinesten zuten.
Haien animali sakratua katua zen. -
Period: 699 BCE to 2024 BCE
Hominizazioa
Hominizazio prozezua gizakiaren eboluzioa da.Orain dela 7 milioi urte hasi zen. Urteekin aldatzen joan da beharren arabera.
4 aldaketa nagusi egon dira. Bipedismoa, Buruezurraren edukiera handiagoa. Mailaezurrak eta hortz-aginak txikiagotzea eta Aurpegiaren neurria txikiagotzea. 6 espezie mota egon ziren gu baino lehen:
- Ardipithecus Afarennsis
- Ardipithecus
-Homo Habilis
-Homo Erectus
-Homo Nearderthalensis
-Homo Sapiens -
Period: 30 BCE to 336 BCE
Aro Arkaikoa
Aro Arkaikoan gauza garrantzitsu asko gertatu ziren; Idazkera errekuperatu egin zen, txanpona erabiltzen hasi zen, hiri estatuak garatu ziren, legegileak sortu egin ziren, armadak eratu ziren eta guerran zihoazena zaldiak eta beraren gauzak erabiltzen hasi zituzten. -
Period: 5 BCE to 100
Metal- Aroa
Garai honetan metala garatu zen, eta metala erabiltzen zuten hobeto ehizatzeko edo haien herria obetzeko. Metalarekin gauza asko sortu ziren adibidez: lantzak, espatak abeltzaintzan hobeto lan egiteko tresnak, eskutuak, labeak, martilloak...egiten zituzten. -
Period: 2 BCE to 8000 BCE
Paleolitoa
Behe-paleolitoa:Duela 2 milloi urte ordezkariak bizi ziren, oinarrizko antolamendua zuten. Janaria lortzeko ehizatzen zuten,hori gizonek eta emakumeek fruitu bilketan eta seme-alabak zaintzen aritzen ziren. Erdi-paleolitoa:Homo-sapiens eta neanthertalensis gizakia zegoen, haiek jateko ehizatzen zuten. Klima hor hotzagoa zen eta kobazuloetan bizi ziren ( klanetan ). Goi-paleolitoa:Homo-sapies sapiens gizakia agertu zen. Ibsietatik oso gertu bizi ziren eta ez zeukaten kanpaleku finkorik. -
Period: 1 BCE to 4 BCE
Neolitoa
Neolitoan homo sapiens gizakia garatu zen eta nomadak izateari sedentarioak izatera pasatu ziren. Garai horretan hasi ziren agrikultura eta nekazaritza lantzen eta horri esker ondo elikatzen ziren. Ere hasi ziren zeramika lantzen adibidez zeramikarekin etxeak, utensilioak...egin zituzten; arteaz hitz egiten gaudenez ere hasi ziren marrazketarekin, haien etxeetan, harrietan... -
Period: to
Santimamiñe
Santimamiñe aztarnategi bat da,aztarnategi hau azkondon topatu dezakezu. Horain dela 1976.urtean topatu zuten, lagunen talde bat topatu zuten. Bere barruan ehunka margolan topatu dezakegu adibidez bisonteak, zaldiak...