GERREN TARTEKO EPEA. 1919-1939

I MUNDU GERRAREN AMAIERA: BAKE ITUNAK

Jun 28, 1919

I Mundu Gerraren Bake Itunek baldintzatzen dute 20 urte hauetan ematen den bilakaera historikoa

20. hamarkada Zoriontsua

Period: Jun 28, 1919 to Oct 28, 1929

Amerikako Estatu Batuetan deitzen diote horrela...Europan ez zen izan hain zoriontsua, eta ez zen izan hamarkada bat

Tentsio Garaia

Period: Jun 28, 1919 to Dec 1, 1925

I Mundu Gerraren Bake Itunen osteko garaia, Bake itun hauek betetzeak ekartzen zituen arazoengatik

AEBko Bakardadea

Period: Mar 4, 1921 to Mar 4, 1933

Wilsonek hauteskuendeak galdu ostean hasi zen garaia. Bakardadeaz gain, gansterismo ( Lege Lehorra ) eta AEBetako 20. HAMARKADA ZORIONTSUA hasi zen

Alemaniako hiperinflazioaren hasiera: kalte-ordainak Alemaniak hasten ditu ordaintzen

Aug 1, 1921

Ogi libra batek 3.000 miloi marko balio zuen, haragi libra batek 36.000 miloi, edalontzi bete garagardok 4.000 miloi. Alemaniak ezin izango du ordaindu.

Italiako Faxismoaren agerpena

Oct 29, 1922

Erromarako Martxaren ostean Mussolinni Italiako gobernu buru bihurtu zen, erregeak kargu hori eskaini ostean. Estatu Faxistaren hasiera Italian

Rhur Arroko okupazioaren hasiera

Jan 11, 1923

Frantzia eta Belgikako ejerzitoek Ruhr arroa okupatu zuten bertoko produkzioa "konfiskatzeko", Alemaniak kalte-ordainak ez zituelako ordaintzen.

Rhur Arroko okupazioa

Period: Jan 11, 1923 to Aug 25, 1925

Municheko Puntch edo porrot egin zuen estatu kolpea

Nov 8, 1923

Dawes Plana

Apr 9, 1924

Alemaniak kalte-ordainak direla eta ordaindu behar zuen diru kopurua murriztu eta ordaintzeko ezarri ziren epeak leuntzeko adostu zen plana. AEBko dirulaguntzei esker Alemaniako ekonomia bizkortu zen eta horrela Alemaniak ordanduko zizkien kalte-ordainak Britiania Handiari eta Frantzairi

Locarnoko Itunak

Dec 1, 1925

I Mundu Gerraren osteko Bakea sebdotzeko sinatu ziren 8 akordioak: urrian nogoziakeak hasi ziren Belgika, Txekoslobakia, Frantzia, Alemania, Britinia Handia, Italia eta Poloniaren artean, arbitrajea eta aliantzak egiteko.

Distentsio Garaia

Period: Dec 1, 1925 to Oct 28, 1929

Briand-Kellog Ituna

Aug 27, 1928

Frantziak eta AEBek bultzatzen duten akodioa: 15 estatu sinatu zuten nazioarteko arazoak konpontzeko gerra baztertuz

Young PLana

Aug 31, 1929

Dawes Planaren errebisaketa, kalte-ordainak murrizteko gehiago. Hortik gutxira helduko da New Yrk-eko Burtsaren krasha eta ezerezean geratuko da plan hau.

1929ko New Yorkeko Burtsaren krasha

Oct 28, 1929

Joera aldatu zuen gertakariak

Depresio Handia

Period: Oct 28, 1929 to Sep 1, 1939

Faxismoen igoera

Period: Oct 28, 1929 to Sep 1, 1939

Demokrazioa sistemeren ahulezia Depresio Handia probokatu eta konpontzen jakin ez duelako, eta apurka apurka partidu faxista exberdinek boterea joango dira eskuratzen hainbeste estatuetan. II Munu Gerra hasten denean Europan bi estatu demokratiko besterik ez dago: Britainia Handia eta Frantzia

New Deal

Jan 1, 1933

Depresio Handitik ateratzeko AEBetan aplikatu zen plan ekonomiko eta soziala. Franklin Delano Roosevelt, presoidenteak martxan jarri zuena

Hitler Alemaniako Kantziller bihurtu zen

Jan 30, 1933

Nazi Diktaduraen hasiera: nazioarteko politikari begira, Versalleseko Itunaren baldintzen salaketa eta ez betetzea hasiko da

II Mundu Gerraren Hasiera

Sep 1, 1939

Aurreko guztiaren ondorio beldurgarria