-
K.a. 3500. eta 2000. urteen artean, Behe Mesopotamiako Sumer eskualdean, nekazarien kultura garrantzitsu bat garatu zen eta zenbait hiri...
-
-Behe Mesopotamiako
-Nekazarien kultura garrantzitsu bat garatu
-Zenbait hiri handi sortu > estatu independente gisa eratu.
-Ur. Uruk Eridu Lagash
-Errege bat hiri bakoitza;botere politikoa militarra, erlijisoa.
-Jauregian bizi.
-Tenplua:zigurata.Jainko edo jainkosak.
-Funtzionarioak:erresuma administratu salerosketak kontrolatu uztiak gainbegira zegak ezarri.
-Apaizak:tenpluak zaindu.
-Armada:gerra -
IDAZKERA KUNEIFORMEA
-Silabak
-2000 zeinu inguru zituzten.
-Puntzoia erabili
-Buztinezko oholtxo umel batean>eguzkitan lehortzen. -
Mesopotamiako hirietan, K.a. 3300. urtearen inguruan hasi ziren idazten, eta Egipton, aurreraxeago, K.a. 3150. urtearen inguruan. Mesopotamian idazkera kuneiformea erabiltzen zuten; Egipton, berriz, idazkera hieroglifikoa.Lehen idazkiak oharrak izaten ziren.
-
IDAZKERA HIEROGLIFIKOA
-Soinuak, hitzak eta ideiak irudien edo piktogramen bidez.
-Testu ofizialetan eta erlijio-testuetan
-Harri gainean edo hormetan zizelkatzen eta margotzen zuten. -Sinplifikatuago > papiro, ehun edo zur gainean>idazkera hieratikoa. . -
Egipto ibai handi batek zeharkatzen duen basamortu handi bat da. Ibai hori Nilo ibaia da, eta Tanganyika aintzirako lurralde euritsuetan...
-
Kreta uhartean Uharte hartan, jauregi eder ugariko hiri bat gailendu zen, batik bat: Knosos. -
Gizako Esfingea dimentsio handikoa da eta Kefren faraoiaren piramidea zaintzeko eraiki zen. Esfingeak lehoi gorputza eta gizaki-burua ditu, indarraren eta boterearen zeinu, eta faraoiaren ezaugarri. Antzina, margo biziekin margotuta zegoen.
-
Hilobiak arpilatzeetatik eta lapurretetatik babesteko, hipogeoak eraiki zituzten. Hilobi-ganbera handiak ziren, lurpean eraikitzen zituzten, eta pintura askoz apaintzen zituzten. Multzo interesgarriena Tebasetik (Luxor) gertu dagoen Erregeen harana da. Nabarmentzekoa da Tutankamonen hilobia; izan ere, ukitu gabe aurkitu zuten
-
-
Hammurabi Babiloniako errege izan zen garaian (K.a. 1750), ezagutzen den lehen lege-kodea egin zen. Gizon batek: Beste gizon bati
-
Peloponeson Akeoke.
-
Egiptoko pinturek eta eskulturek ezaugarri aldaezin batzuk izan zituzten mendeetan zehar: Irudi planoak irudikatzen dituzte, perspektibarik eta sakontasunik gabe. Pertsonaia nagusiak besteak baino handiagoak dira. Izaera sinbolikoa duten erlijio-eszenak irudikatzen dituzte, bai eta xehetasun handiz egindako eguneroko bizitzako eszenak ere.
-
-
-
-
-Zenbait hiriren elkartea
-Persiarrek berriro eraso egin ziezaieketela eta, badaezpada ere militarki antolatzeko sortu zuten:
-Atenas buru zuela.
-Polis bakoitzak ontziak eta dirua
-Atenas zergak biltzeaz arduratzen zen, eta Delos uhartean gordetzen zituen Delosko altxorra. -
-
Esparta ez zegoen batere ados Atenasek hegemonia izatearekin, eta, bera buru jarrita, zenbait hiriren koalizioa bultzatu zuen, Atenasi aurre egiteko:
Hasi ziren horrela. Amaiera latza izan zuen Atenasentzat: erabat suntsituta geratu zen, eta haren aliatuak ere bai. -
-
-
-
-
-
-Filipo Mazedoniakoa erregearen semea.
-Aristoteles filosofoa izan zuen irakasle, Homeroren lanak miresten nahi zuen:
-Aita, eta Helade gehiena konkistatu berri zuen erresuma bat jaso boteretsuan bermatuta.- Dario III.a persiar erregearen kontra:kanpaina militarra -33 urtekin hil .
-
Alexandrok Persiako inperioa inbaditu eta hango hiri handiak konkistatu zituen (Susa eta Persepolis). Gaugamelako Guduan, behin betiko garaitu zuen Dario (K.a. 331).
-
-
-
K.a. IV. milurtekotik aurrera, Ilgora Emankorra izenez ezagutzen den Ekialde Hurbileko zona batean, aurreneko zibilizazio hiritar handiak...
-
Egiptoarrek sortu zuten idazkera hieroglifikoa. Idazkera horretan, soinuak, hitzak eta ideiak irudien edo piktogramen bidez adierazten da.
-
-Mesopotamian
-Silaba
-2 000 zeinu inguru -Puntzoi baten bidez
-Buztinezko oholtxo:eguzkitan lehortu
