Timeline: antzinako grezia

900 BCE

hainbat estatu txiki aske

Bakoitzak bere lege, aginte modu, sistema ekonomiko eta gizarte-antolaketa zituen. Hiri nagusiak Esparta, Korinto eta Atenas izan ziren.

753 BCE

Atenasko hiri-estatua monarkia zen

Oligarkiarekin,boterea esku gutxi batzuetan zegoen, pertsona edo familia jakinetan. Lurraldeko pertsona eraginkorrenak ziren eta euren artean antolatzen zuten agintea. Horrela, oligarkia indarrean egon zen garai hartan, Atenasko aristokratak politika, armada eta justizia osoa kontrolatzera iritsi ziren. Lege idatzirik ez zegoen, eta inork ezin zituen kritikatu. Estatu-hiriko administrazio politiko guztia berenganatu zuten, eta armada zein justizia kontrolatu.

621 BCE

Drakon legegileak legeak idatziz ezarri zituen Atenasko biztanleek ezagut zitzaten. Hainbat lege oso zorrotzak ziren eta tiranoen, indarres inposatu ziren

Garai hartan, mahastiak eta olibondoak ugaritu ziren, baita lan publiko handiak ere, langabezia murrizteko. Itsas merkataritzaren bilakaerari esker, aberatsen eta pobreen arteko aldea txikituz joan zen.

594 BCE

Solon merkatari aberatsa eta Atenasko estatu-gizona

Herri-epaimahai bat ere sortu zuen, heliea, eta, haren bidez, herriak bere eskubideak errespetatuak izatea lortu zuen. Solonek, era berean, partaidetza politikoaren lehen arauak ezarri zituen. Horien ondorioz, magistratu izatea ez zen jaiotzaz lortzen zen eskubidea, aberastasunaren araberakoa baizik. Ez zen berdintasunean oinarritutako egitura, baina demokraziaranzko lehen pausoak izan ziren horiek ere.

508 BCE

Klistenes aristokrata berritzaileak Atenasko egitura politikoan aldaketak egitea erabaki zuen.

Klistenesek erabaki zuen herritar gehiagok parte hartu behar zutela bizitza politikoan eta baita Atenasko zuzendaritzari buruzko erabakietan ere. Lehen, aberatsek hartzen zuten parte, ez bestek. Gero, herritar guztiek zuten horretarako eskubidea; hau da, gizonezko libre guztiak hasi ziren hiriaren agintean parte hartzen. Lege-gaitasunaren bidez, herritarrek herriko batzarrean, ekklesian, parte hartzen zuten eta aurkezten ziren legeen alde edo aurka botoa ematen.

451 BCE

Perikles Atenasko estatu-gizon handiak estratega

jarraian hautatua izan ondoren, haren buruzagitza militarra ezarri zen Atenasko bizitza politikoan. Herri-batzarrean, ekklesian, zuen boterea erabiliz, Atenasko esperientzia demokratikoak goia jo zuen. Aristokratei boterea murriztu zien eta egitura oligarkikoaren arrastoei amaiera eman. Gainera, aberastasun gutxi zuten herritarrek hiriaren administrazioaren erabakietan parte har zezaten, ordainsari bat ezartzea erabaki zuen erakunde politikoetan parte hartzen zutenentzat.