Aginte moduak( giza konpetentzia)

By Eneritz_8
  • 509 BCE

    Errepublika

    Errepublika
    Errepublikan, estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da. Agintea errepublikako lehendakariak eta gobernuak dute.. Errepublikako buruzagi nagusi horri lehendakari esaten zaio, gobernuko buruari, berriz, lehen ministroa.
  • 500 BCE

    Monarkia

    Monarkia
    Pertsona bakar batek duen eta oinordekotzat oinarritzen duen aginte modua da. Erdi Aroan nagusia zen aginte modua hau.
    Historian zehar errege-erreginen aginpideak aldaketa handiak izan ditu. Antzina errege-erreginen botereak ez zuen mugarik, botere absolutua zuten, ez zegoen botere banaketarik eta Jainkoaren aurrean bakarrik ziren beren eginen erantzule.
  • 500 BCE

    Demokrazia

    Demokrazia
    Demokrazia, herritarrek ordezkariak aukeratzen dituzten aginte modua da. Gizonek zuten aginte absolutoa. eta adibide dugu antzinako grezia.
    .Bere oinarrizko ideia zera da: boterea herriaren esku dago eta pertsona guztiak askeak eta berdinak dira legearen aurrean.Grezian sortu zen antzinaroa, baina hasieran, demokrazia monarkia zen. Gaur egungo aginte modu gehien erbiltzen den da, batez ere europan eta gaur egun aldiz askatasunan berdintasunan eta ordezkaritzan oinarritzen da.
  • 500 BCE

    Teokrazia

    Teokrazia
    Pertsona bakar batek botere osoa duen eta oinordekotzat oinarritzen den aginte modua da. Faraoiak aintzineko Egipton agintzen zuen eta jainkotzat hartua zen.
  • 753

    aristokrazia/oligarkia

    aristokrazia/oligarkia
    Boterea esku gutxi batzuetan zegoen, pertsona edo familia zehatzetan. Lurraldeko pertsona eraginkorrenak ziren eta euren artean antolatzen zuten agintea. Atenasko aristokratak politika, armada eta justizia osoa kontrolatzera iritsi ziren. Lege idatzirik ez zegoenez, inork ezin zituen kritikatu.

  • Tirania/ diktadura

    Tirania/ diktadura
    Pertsona bakar baten botere absolutoa indarrez hartzen duen aginte modua da. Europan XX. mendean batzuk izan ohi ziren, adibidez, Musolin, Franco, Hitler…

  • Errepublika gaur egun

    Errepublika gaur egun
    Errepublikan, estatuko buruzagitza hauteskundeen bidez hautatzen da. Agintea errepublikako lehendakariak eta gobernuak dute. Errepublikako buruzagi nagusi horri lehendakari esaten zaio, gobernuko buruari, berriz, lehen ministroa. Errepublika k.a. 509 urtean sortu zen, eta adibide dugu irlandako errepublika. Gaur egun ere, erabili ohi den aginte modua da.

  • Demokrazia gaur egunn

    Demokrazia gaur egunn
    Demokrazia, herritarrek ordezkaria hautatzen duen aginte modua da. Botere banaketa dago: berdintasuna, askatazuna eta ordezkaritza oinarritzen da. Bi motatakoak izan daitezke,, monarkia parlamentarikoak eta errepublikoak. Grezian sortu zen aginte modu hau , antzinaroa, baina hasieran, demokrazia monarkia zen. Gaur egun gehien erabiltzen den aginte modua da, batez ere Europan.