8. gaia

  • Napoleonek boterea hartu Frantzian
    1799 BCE

    Napoleonek boterea hartu Frantzian

    Napoleonen agindupeko diktadura batekin zen, bere printzipioetako asko Mendebaldeko Europan eta harantzago konkistatu zituen eremuetara eraman zituena
  • Luis XVI.ari burua moztu Parisen
    1793 BCE

    Luis XVI.ari burua moztu Parisen

    Bere izaera faltak, bere gortearen azpijokoek eta nobleen aurkakotasunak, beharrezko neurriak gauzatzea eragotzi zioten.
  • Frantziako Iraultza.
    1789 BCE

    Frantziako Iraultza.

    Gizakiaren eta hiritarrearen eskubideen adierazpena egiten dute, AEBkoa eredu hartuta.
    G. Washington, EEBBko lehen lehendakari
  • EEBB-k  independentzia aldarrika tu
    1776 BCE

    EEBB-k independentzia aldarrika tu

  • Goethe: Werther gaztea
    1774 BCE

    Goethe: Werther gaztea

    nobela erdi-autobiografikoa eta Werther alemaniar literaturako Sturm und Drang mugimenduko lan garrantzitsua
  • Josulagunak Espainiatik kanporatu
    1767 BCE

    Josulagunak Espainiatik kanporatu

  • Josulagunak Frantziatik kanporatu
    1764 BCE

    Josulagunak Frantziatik kanporatu

  • Voltaire: Filosofia hiztegia
    1764 BCE

    Voltaire: Filosofia hiztegia

    Egileak "la Infamia" ren aurkako gerra-makina gisa sortu zuen.
  • Katalina II. Errusiako Enperatriza
    1762 BCE

    Katalina II. Errusiako Enperatriza

    Errusiako enperatriza izan zen 34 urtez eta haren agintaldia despotismo onberaren adibideetako bat da
  • J.J. Rousseau: Emilio
    1762 BCE

    J.J. Rousseau: Emilio

    Rousseauk idatzitako gizakiaren izaerari buruzko tratatu filosofiko bat da, "Bere obra guztien artean onena eta garrantzitsuena" zela uste baitzuen.
  • J.J. Rousseau: Eloisa berria
    1761 BCE

    J.J. Rousseau: Eloisa berria

    Jean-Jacques Rousseauren eleberri epistolar bat da, Cartas de dos amantes izenekoa.
  • Karlos III. Espainiako errege D´Alembert: Filosofia osagaiak Voltaire: Kandido
    1759 BCE

    Karlos III. Espainiako errege D´Alembert: Filosofia osagaiak Voltaire: Kandido

    Karlos III. ESpainako erregea: Argien mendeko erregea izan zen: Aranda, Jovellanos, Floridablanca eta Campomanes aholkularien laguntzarekin, Elizaren egituraren kontra egin zuen, nekazaritza eta merkataritza bultzatu zituen , eta finantzak indartu eta artea suspertu zuen. D´Alembert: Filosofia osagaiak:
    Bere filosofiaren ezaugarri nagusiak tolerantzia orokorra eta erlijioaren eta metafisikaren esparruan duen eszeptizismoa izan ziren. Filosofia naturalean espezializatu zen.
  • Voltaire: Kandido
    1759 BCE

    Voltaire: Kandido

    Voltaire, idatzi lan honetan zure bizitzaren nondik norakoa. Arrazoi nabariengatik, ez da autobiografia bat. Hala ere, Candido heroiaren bilakaera psikologikoa aztertzen bada eta egilearen bilakaerarekin alderatzen bada, ondoriozta daiteke azken horrek filosofo gisa egindako ibilbidea islatzen duela liburuan, hala nola Mondain, bere lehen lana izan zena, non nahiko baikorra den, Candido, bere azken lana, non bere pesimismo moderatua erakusten duen.
  • Entziklopediaren lehen alea
    1751 BCE

    Entziklopediaren lehen alea

    Diderotek idatzi zuen, jesuitekin polemika piztu zuena, eta, azkenik, 1751n, lehen liburukia aurkeztu zen. Argitalpen horrek oposizio handia eragin zuen Frantziako gizarteko sektore batzuetan, eta lanak polemika handien erdian jarraitu zuen.
  • Voltaire: Luis XV.aren mendea
    1751 BCE

    Voltaire: Luis XV.aren mendea

    Voltairek zioen munduaren historian lau mende baino ez zituztela kontatu, giza handitasunaren benetako garaiak izan ziren eta geroaren eredu izan ziren lau aro.
  • Montesquieu: Legeen izpiritua
    1748 BCE

    Montesquieu: Legeen izpiritua

  • Voltaire: Filosofia gutunak
    1734 BCE

    Voltaire: Filosofia gutunak

  • J.Swiften Gulliver-en bidaiak
    1726 BCE

    J.Swiften Gulliver-en bidaiak

    Jonathan Swift idazle eta klerigo irlandarraren prosazko satira bat da, non bere garaiko gizarte europarraren "bidaia kontakizunen" azpigenero literarioari eta giza izaerari iseka egiten dion. Swiften narrazio luzeko lanik ezagunena da, eta literatura unibertsaleko klasiko bat.
  • D. Defoe: Moll Flanders
    1722 BCE

    D. Defoe: Moll Flanders

    Defoek lan hau kazetari bezala lan egin ondoren idatzi zuen. Garai honetan politikan zituen inplikazioak gutxitzen ari ziren arren, liberal bezala zituen ikuspegiak, hala ere, nabarmenak dira Moll Flandersen historian.
  • Montesquieu: Gutun Pertsiarrak
    1721 BCE

    Montesquieu: Gutun Pertsiarrak

    Gutun persiarrak eleberri epistolar satirikoa da. Liburu ironikoa da, laburra baina eduki sakonekoa, non protagonisten ekialdeko begiradaren bidez mendebaldeko usadio eta ohiturak kritikatzen diren, batzuetan umore beltza erabiliz eta etengabe Frantziako gortea barregarri utziz.
  • D. Defoe: Robinson Crusoe
    1719 BCE

    D. Defoe: Robinson Crusoe

    Robinson Crusoe Daniel Defoe idazle ingelesaren lanik ospetsuenetako bat da, 1719an argitaratua eta lehen eleberri ingelestzat hartua. Protagonistaren fikziozko autobiografia bat da, 28 urte Orinoco ibaiaren bokalean, Trinidad eta Venezuelako kostaldetik gertu dagoen uharte huts batean ematen dituen naufrago ingeles bat.
  • Frantziako Luis XIV. hil
    1715 BCE

    Frantziako Luis XIV. hil

    Luis XIV.a Austriako Luis XIII.a eta Anaren seme eta oinordekoa izan zen.
    Frantziaren boterea eta eragina areagotu zituen Europan, hiru gerra handitan borrokatuz: Frantzia-Herbehereetako Gerra, Bederatzi Urteko Gerra eta Espainiako Ondorengotza Gerra.
  • Felipe V.ak Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu
    1714 BCE

    Felipe V.ak Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu

    Felipe V.aren erregealdian eta Juan Manuel Fernández Pacheco y Zúñigaren ekimenez, Akademia Frantsesaren ereduan oinarrituta eta, bere lehen estatutuetan islatuta, espainieraren zerbitzura lan egiteko asmoz.
  • Ultrech-eko ituna: Espainiako Ondorengotza Gudaren bukaera
    1713 BCE

    Ultrech-eko ituna: Espainiako Ondorengotza Gudaren bukaera

    1713 eta 1715 artean Espainiako Ondorengotza Gerran estatu antagonistek sinatutako itun multzo bat da, Herbehereetako Utrecht hirian eta Alemaniako Rastatt hirian.
  • Eskozia eta inglaterra
    1707 BCE

    Eskozia eta inglaterra

    1707ko Batasun Akta sinatzeak, Britainia Handiko Erresumaren sorrera dakar, honela, bi erresuma hauetako bakoitzaren parlamentuak deseginez eta Erresuma Batuko Parlamentua ezarriz, egoitza Westminster Jauregian duelarik