-
Η μολυσματική ασθένεια αποδεκατίζει τον πληθυσμό της Αθήνας
-
Θύμα της μολυσματικής ασθένειας και ο ίδιος ο Περικλής.
-
Η Λέσβος πρωτοστατεί λόγω της οικονομικής πίεσης που δέχθηκε από την Αθήνα. Η αντίστασή της όμως καταπνίγεται από τους Αθηναίους.
-
Οι Αθηναίοι καταλαμβάνουν το νησί Σφακτηρία και συλλαμβάνουν πολλούς Σπαρτιάτες. Η Σπάρτη για να τους σώσει, προτείνει ειρήνη στους Αθηναίους, οι οποίοι δεν την δέχονται.
-
Οι Σπαρτιάτες μεταφέρουν τον πόλεμο στη Μακεδονία. Ο στρατηγός Βρασίδας, με ένα εκστρατευτικό σώμα, φθάνει στη Χαλκιδική και καταλαμβάνει την Αμφίπολη. Οι Αθηναίοι αντιδρούν και στέλνουν στρατό στη Χαλκιδική υπό τον δημαγωγό Κλέωνα. Σε αμφίρροπη μάχη κοντά στην Αμφίπολη φονεύονται και οι δύο στρατηγοί, Βρασίδας και Κλέων (422 π.Χ.).
-
Ο θάνατος των δύο ηγετών είχε ως άμεσο αποτέλεσμα το τέλος του πολέμου. Με πρωταγωνιστή τον αρχηγό του αριστοκρατικού κόμματος στην Αθήνα, Νικία, υπογράφεται ειρήνη για πενήντα χρόνια (421 π.Χ.).
-
Ο αθηναϊκός στόλος ηττάται στο ακρωτήριο της Σάμου Νότιο (407 π.Χ.). Yπεύθυνος της ήττας θεωρείται ο Αλκιβιάδης, ο οποίος δεν επιστρέφει στην Αθήνα.
-
Στις Αργινούσες (406 π.Χ.) ο αθηναϊκός στόλος με αρχηγό τον Κόνωνα νικά τους Σπαρτιάτες.
-
Στα 405 π.Χ. ο Λύσανδρος στους Αιγός Ποταμούς, μία τοποθεσία στον Ελλήσποντο, κυριεύει με τέχνασμα τα αθηναϊκά πλοία. Η καταστροφή των Αθηναίων ήταν ολοκληρωτική.
-
Ο στόλος των Σπαρτιατών αποκλείει την Αθήνα από τη θάλασσα, ενώ η πόλη, με οχυρωμένη τη Δεκέλεια από τους Σπαρτιάτες, ήταν τελείως απομονωμένη από την ξηρά. Η πολιορκία εξάντλησε τους Αθηναίους, οι οποίοι 404 π.Χ. αναγκάζονται να ζητήσουν ειρήνη.
-
Στην Αθήνα εγκαθιστούν ένα σκληρότατο ολιγαρχικό καθεστώς. Ένας σκληρός πυρήνας τριάντα ανδρών (Τριάκοντα τύραννοι), φίλων της Σπάρτης, με ηγέτη τον Κριτία, αναλαμβάνει την εξουσία. Ένα κύμα βίας ξεσπά και πολλοί δημοκρατικοί πολίτες θανατώνονται. Οι Αθηναίοι τελικά εξεγείρονται και με την ηγεσία του Θρασύβουλου ανατρέπουν το τυραννικό καθεστώς και αποκαθιστούν το δημοκρατικό, χωρίς να σημειωθεί σπαρτιατική αντίδραση (403 π.Χ.).
-
Στον στρατό του Κύρου συμμετείχαν Έλληνες, ανάμεσα στους οποίους 700 Σπαρτιάτες. Στα Κούναξα (401 π.Χ.) ο στρατός του Κύρου νίκησε, αλλά ο ίδιος σκοτώθηκε. Τότε οι Έλληνες μισθοφόροι, οι «Μύριοι», κατόρθωσαν χωρίς απώλειες να διασχίσουν το περσικό κράτος και να φθάσουν στον Πόντο.
-
Μετά την αποτυχία της εξέγερσης, οι Πέρσες απαιτούν την υποταγή των ελληνικών πόλεων της Ιωνίας σ’ αυτούς. Οι πόλεις αντιδρούν και στρέφονται προς τη Σπάρτη ζητώντας προστασία. Οι Σπαρτιάτες αποφασίζουν να επέμβουν με εκστρατευτικό σώμα, του οποίου την ηγεσία, τελικά, αναλαμβάνει ο βασιλιάς Αγησίλαος (395 π.Χ.).
-
Ο Αγησίλαος διά ξηράς επανέρχεται στην Ελλάδα και νικά το στρατό του αντισπαρτιατικού συνασπισμού στην Κορώνεια (394 π.Χ.). Οι Σπαρτιάτες διατηρούν την ηγεμονία τους στην ηπειρωτική Ελλάδα, όμως η κυριαρχία τους στο Αιγαίο και στις μικρασιατικές ακτές είχε χαθεί οριστικά.
-
Ο Αθηναίος στρατηγός Κόνων ναυπηγεί, με περσικά χρήματα, πλοία και συντρίβει το σπαρτιατικό στόλο στην Κνίδο (394 π.Χ.). Μετά τη ναυμαχία επιστρέφει στην Αθήνα και ανοικοδομεί, πάλι με περσικά χρήματα, τα τείχη των Αθηνών.
-
Όλες οι ελληνικές πόλεις, εξουθενωμένες από τους συνεχείς πολέμους, ποθούσαν την ειρήνη. Την τάση αυτή εκμεταλλεύεται η Σπάρτη για να αποκτήσει πάλι την εύνοια των Περσών. Ο Σπαρτιάτης Ανταλκίδας πείθει το βασιλιά Αρταξέρξη να προτείνει ένα σχέδιο ειρήνης (386 π.Χ.) το οποίο, αν γινόταν δεκτό, θα έθετε τέρμα στους μακροχρόνιους πολέμους.
-
Το 382 π.Χ. η Σπάρτη ανατρέπει με στρατιωτική επέμβαση το δημοκρατικό πολίτευμα της Θήβας και παραδίδει την εξουσία στους ολιγαρχικούς.
-
Το 379 π.Χ. οι Θηβαίοι δημοκρατικοί, με αρχηγό τον Πελοπίδα, ανατρέπουν τους ολιγαρχικούς και αποκαθιστούν το δημοκρατικό πολίτευμα.
-
Η Ανταλκίδειος ειρήνη δεν έφερε τη γαλήνη στον ελληνικό κόσμο. Πολλές ναυτικές και νησιωτικές πόλεις έβλεπαν με συμπάθεια την ανασύσταση της Αθηναϊκής συμμαχίας. Έτσι, σε συνέδριο που συγκαλείται στην Αθήνα το 378 π.Χ., και στο οποίο μετέχουν πολλές νησιωτικές πόλεις, αναγγέλλεται επίσημα η οργάνωση της Β’ Αθηναϊκής συμμαχίας.
-
Το 371 π.Χ., στα Λεύκτρα της Βοιωτίας, ο στρατός των Σπαρτιατών συντρίβεται. Ο ίδιος ο βασιλιάς Κλεόμβροτος, ο οποίος οδηγούσε το στράτευμα, φονεύεται. Η στρατιωτική μεγαλοφυΐα του Επαμεινώνδα, ο οποίος εφάρμοσε στη μάχη το στρατηγικό σχέδιο της λοξής φάλαγγας, οδήγησε τους Θηβαίους στη νίκη.
-
Στη μάχη στη Μαντίνεια (362 π.Χ.), οι Θηβαίοι νίκησαν, αλλά ο Επαμεινώνδας έπεσε νεκρός. Μετά τον θάνατο του Επαμεινώνδα, εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο και η Θήβα έπαψε να παίζει πρωτεύοντα ρόλο στα ελληνικά πράγματα.
-
Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ της Δηλιακής Συμμαχίας (υπό την ηγεσία της Αθήνας) και της Πελοποννησιακής Συμμαχίας (υπό την ηγεσία της Σπάρτης) που έλαβε χώρα την περίοδο 431-404 π.Χ και έληξε με αποφασιστική νίκη των Σπαρτιατών και την παράδοση της Αθήνας.
-
Οι Κορίνθιοι ωθούν σε αποστασία από την Αθηναϊκή Συμμαχία, την Ποτίδαια.
