24. jarduera_ Antzinako aginte moduak

By Enara V. V.
  • 2700 BCE

    Egipto: Egiptoko antzinako inperioa

    Definizioa: Teokrazia deituriko aginte modu hau, jainkoan eta erlijioan oinarritzen da.
    Ezaugarriak: Errege bat du buru eta boterea bere oinordekoei pasatzen die.
    Egiptoko erregeek botere erlijiosoa eta politikoa bere eskutan biltzen zuten.
  • 2040 BCE

    Egipto: egiptoko erdiko inperioa

    Mentuhotep faraoiak, berriro Egiptoko lurren batasun politikoa lortu zuen eta ondoren bere mugak zabaldu zituzten.
  • 1570 BCE

    Egipto: Egiptoko inperio berria

    Kanpotarrak bidali ondoren, Egiptoko inperio batua inoiz baino gehiago zabaldu zen. Hurrengo mendeetan inbasio ugariri aurre egin behar izan zien eta azkenean lurralde txikitan banatu zen.
    Antzinaroko Egipton ez zegoen emakume eta gizonezkoen arteko berdintasunik, Hatshepsut erregina faraoi izatera iritsi zen, baina salbuespena izan zen eta emakumea zela ezkutatu egin behar izaten zuen.
  • 900 BCE

    Grezia: Atenasko monarkia

    Definizioa: Monarkia agintari bakarra duen aginte modua da.
    Ezaugarriak: Agintaria ez du herriak aukeratzen. Historian zehar botere guztia bere esku izan dezake edo, gaur egun bezala, legebiltzarrarekin elkarbanatuta.
  • 753 BCE

    Erroma: Erromatar monarkia

    Definizioa: Monarkia agintari bakarra duen aginte modua da.
    Ezaugarriak: Agintaria ez du herriak aukeratzen. Historian zehar botere guztia bere esku izan dezake edo, gaur egun bezala, legebiltzarrarekin elkarbanatuta
  • 752 BCE

    Grezia: Atenasko oligarkia

    Definizioa: Gutxiengo batek boterea duen aginte modua
    Ezaugarriak: Gutxiengo aberats baten eskuetan dago boterea, hauek dutelako agintari izateko aukera. Legeak eta justizia hauen eskuetan daude eta herriaren partaidetza bakarra apella deituriko biltzarraren esku dago (baina aholkulari gisa soilik)
  • 700 BCE

    Euskal luraldeak: Leinu antolaketa burdin aroan

    Burdin aroan Europatik etorritako herriak burdina ekartzeaz gain leinu antolaketa ere ekarri zutela dirudi.
  • 630 BCE

    Grezia: Espartako oligarkia

    Definizioa: Gutxiengo batek boterea duen aginte modua
    Ezaugarriak: Gutxiengo aberats baten eskuetan dago boterea, hauek dutelako agintari izateko aukera. Legeak eta justizia hauen eskuetan daude eta herriaren partaidetza bakarra apella deituriko biltzarraren esku dago (baina aholkulari gisa soilik)
  • 620 BCE

    Grezia: Atenasko tirania

    Definizioa:Agintari baten mugarik gabeko boterean oinarritzen den gobernu-era.
    Ezaugarriak: Herritarren iritziak eta eskubideak errespetatu ez ezik zapaldu ere egiten ditu.
    Antzinaroan Grezian barne arazoak ugaritzen zirenean diktadurak ezartzeko baimena zegoen, epe labur batez agintari bakarrak, tiranoak biltzen zuen botere guztia.
  • 509 BCE

    Erroma: Erromatar errepublika

    Definizioa: Errepublika, herriak boterean zuzenean parte hartzen duen aginte modua da.
    Ezaugarriak: Aginte burua hiritarrek aukeratzen dute. Errepublikan ez dago erregerik. Aginte gorena, gobernua, hautatutako bi kontsulek zuten eta legeak Senatuak egiten zituen. Erromako errepublikan hasieran Erromako errepublikan urte askotan senatari izateko aberatsa izan behar zenez, oligarkia dela esan ohi da, taldetxo batek agintzen duelako.
  • 507 BCE

    Grezia: Atenasko demokrazia

    Definizioa: Demokrazia, herritarrek agintariak hautatzen dituztenean da. Ezaugarriak: Boterea banatua dago, agintariak ez du botere guztia bere esku. Herritarrek parte hartzeko eskubidea dute eta hainbat erabaki agintariekin batera hartzen dituzte. Desberdintasunak: askatasuna eta berdintasunean, eskabluek askatasunik ez zutelako eta meteko eta emakumezkoek eskubide politikorik ez zutelako. Ordezkaritzan ere Antzinako Atenasen hiritarrek bakarrik zuten boto eskubidea.
  • 54 BCE

    Erroma: Erromatar diktadura

    Definizioa: Agintari baten mugarik gabeko boterean oinarritzen den gobernu-era.Ezaugarriak: Herritarren iritziak eta eskubideak errespetatu ez ezik zapaldu ere egiten ditu. Erroman errepublika garaian barne arazoak ugaritzen zirenean diktadurak ezartzeko baimena zegoen, epe labur batez agintari bakarrak biltzen zuen botere guztia.Honela Julio Zesar izan zen Erromako diktadorea . Dena den bere buruan biltzen zuen boterea ez zuten gogoko errepublika buruek eta Julio Zesar erahila izan zen.
  • 29 BCE

    Euskal lurraldeak: Erromatar inperioaren barne

    Euskal lurraldeak Erromatar Inperioaren barne bilduak zeuden. Inperio guztian zehar
    bezala, lurralde hauetan ere enperadoreak zuen aginte burua eta ez zen horretarako
    aukeraketarik egiten.
    Enperadore-txandaketa oinordekotzan oinarritzen zen.
    Enperadoreak botere guztiak bereganatzen zituen. Horrela, enperadorea era berean lege-egilea eta epaile nagusia zen.
    Erromatar Inperioan eta, beraz, euskal lurraldeetan ez zen herritarren partaidetzarik onartzen.
  • 27 BCE

    Erroma: Erromatar inperioa

    Erromatar Inperioan enperadoreak zuen aginte burua eta ez zen horretarako aukeraketarik egiten. Enperadore-txandaketa
    oinordekotzan oinarritzen zen.
    Enperadoreak botere guztiak bereganatzen zituen. Horrela, enperadorea era berean lege-egilea eta epaile nagusia zen.
    Erromatar Inperioan, beraz, ez zen herritarren partaidetzarik onartzen.