1968

1968ko Historia

  • Period: to

    Sexu Iraultza

    Iraultza sexuala "askatze sexual" izan zen. Klase sozial guztiak bitartekoren inguruko erlazio interpertsonalei buruz portaerako kode tradizionalak desafiatzen zituen mugimendu soziala zen. Era tradizional heterosexual eta monogamoetatik kanpo sexuaren onarpen hazkorra: antisorgailuak eta pilula, biluztasun publikoa eta aurre ezkontza-sexuaren, homosexualitatearen eta sexualitateko ordezko formen normalizazioa. Azkenik abortuaren legeztapenarekin jarrairu zuen.
  • Period: to

    Kontrakultura

    1960ko hamarkadaren kontrakultura eman zen lehengo eta behin Estatu Batuetan eta Erresuma Batuan eta geroago mendebaldeko munduaren gehiengora eramandako fenomeno antisistema kulturala izan zen. 1960ko lehen urteetan eta 1970aren erdialdean m
    ugimendu kolektiboak indarra irabazi zuen Estatu Batuetako zuzenbide zibilengatik mugimendua hazten zen. Aldi berean iraultzaile bihurtu zen Vietnameko gobernu estatubatuarraren esku-hartze militarraren hedapenarekin.
  • Period: to

    Txinako Iraultza kulturala

    Mao Tse-tung presidenteak Txinako Herri Errepublikan 1966tik aurrera zuzendutako masa-kanpaina bat izan zen. Kanpaina hau Alderdi Komunistako goi-kargu batzuen nahiz intelektual zenbaiten aurka zuzendu zen, Maok eta bere jarraitzaileek ideal iraultzaileak traizionatzea leporatzen baitzieten.
    Honen oinarria mugimendu iraultzailearen oinarrizko printzipioetara itzultzea zen eta Txinako Alderki Komunistako joera liberalak kritikatu zituen.
  • Period: to

    Pragako Udaberria

    Komunisteak indarrez hartu zuten agintea, herrialdea sobietartuz. 1968ko urtarrilean, Alexander Dubček izendatu zuten alderdi komunistaren idazkari nagusi. Sozialismoaren barruan aldaketa demokratikoak egitea zen haren helburu nagusia. Apirilean Txekoslovakiako Alderdi Komunistako kideek 1968ko apirilaren 5ean argitaratu zuten plan politikoa da. Programa honek Txekoslovakiar Errepublika Sozialistak bere bide propioa aurkitzea zuen helburu
  • Period: to

    Frantziako Maiatza Iraultzailea

    1968ko maiatza 22an, ezkerreko taldeek, zenbait poeta eta musikari ospetsuk eta 150 ikaslek Nanterreko Parisko Unibertsitatearen eraikin bat okupatu ondoren
    Paris izan zen matxinada horren gertaleku nagusia, eta hala ikasleek nola langileek hartu zuten parte, arlo sozial eta politikoan zein kulturalean. Buruzagi nagusietako bat Daniel Cohn-Bendit izan zen. Iraultzak hauteskundeen aurreratzea eragin zuten.
    Frantziatik beste herrialde batzuetara hedatu zen: Brasil, Alemania...
  • Period: to

    Mugimenduak Mexikon

    1968ko urriaren 2an «Tlatelolco-ren Hiru Kulturetako Plazako sarraskia» hasi zuten, mugimendua urte horretako abenduan desegitea lortuz. Gertaera egin zen Galeana talde paramilitarragatiko Operazioaren parte bezala, Batallón Olinpia izena emanda. Irakasleek, intelektual langileen, etxekoandreek eta profesionalek parte hartu zuten mugimenduan. Preso politikoen askatasuna eta politikoen kontrako akzio espezifikoak edo autoritarismoaren ezabapena.