-
Period: 3000 BCE to 500
Tijd van de Grieken en de Romeinen
Vroege middeleeuwen -
Period: 1981 BCE to 981 BCE
Opkomst Jodendom
Heilige boek: Tenach
God: Jahweh
Profeet: Mozes -
1750 BCE
Ontstaan jodendom
-
754 BCE
Stichting Rome
Republiek -
500 BCE
Athene is een stadstaat
Democratie -
50 BCE
Germanen en Kelten ontmoeten Romeinen
-
44 BCE
Julius Caesar vermoord
Hij was dictator van het Romeinse Rijk geworden -
9
Slag bij Teutoburgerwoud
Germanen verslaan Romeinen -
30
Opkomst Christendom
Heilige boek: Bijbel
Profeet: Jezus van Nazareth -
70
Bataafse opstand neergeslagen door Romeinen
-
313
Edict van Milaan
Romeinse keizer Constantijn geeft de Christenen godsdienstvrijheid (gelijke rechten voor christenen) -
391
Christendom staatsgodsdienst in Romeinse Rijk
Door Theodosius I -
392
Verbod van Theodosius op de uitoefening van andere godsdiensten dan het Christendom
-
395
Splitsing Romeinse rijk
Na overlijden keizer Theodosius I -
476
Einde West-Romeinse keizerrijk
-
Period: 500 to 1000
Tijd van monniken en ridders
Vroege middeleeuwen -
Period: 500 to 700
Hofstelsel
-
596
Start Gregoriaanse missie
Paus Gregorius I (de grote) stuurde missionarissen door Europa om het christendom te verspreiden -
610
Mohammed krijgt visioen in Mekka
-
622
Begin Islamitische jaartelling
Mohammed vestigt zich in Medina
Heilige boek: Koran
Profeet: Mohammed
God: Allah -
661
Scheuring Islam in het soennisme en sjiisme
-
Period: 700 to 1500
Leenstelsel
-
722
Start reconquista
Heroveren van de christenen van het islamitische rijk -
732
Slag bij Poitiers
Frankische rijk verslaat de moslims, einde expansie Islamitische rijk -
987
Hugo Capet koning van Frankrijk
Begin centralisatie/staatsvorming -
Period: 1000 to 1500
Tijd van steden en staten
Hoge en late middeleeuwen -
Period: 1000 to 1100
Toename landbouwopbrengsten door nieuwe landbouwtechnieken
De bevolking kon groeien en de handel nam toe doordat boeren hun overschotten op de lokale markt gingen verkopen -
1066
Willem de Veroveraar aan de macht in Engeland
-
1075
Begin investituurstrijd
onder paus Gregorius VII -
1075
Gang van Canossa
Via een boetedoening verzoent de Duitse keizer, Hendrik IV, zich met paus Gregorius -
1095
Eerste kruistocht
doel: Jeruzalem bevrijden van de Islamieten -
1122
Concordaat van Worms
Hierdoor mocht alleen de paus de bisschoppen benoemen -
1215
Magna Charta
ook wel 'Grote Oorkonde': een handvest die de Engelse koning moest tekenen en waardoor de rechten van de Engelse edelen en steden werden gegarandeerd/macht van de koning werd beperkt -
1350
Opkomst Renaissance in Italiaanse handelssteden
-
1350
De Hanze
Een samenwerkingsverband van handelssteden in Noord-Europa -
1450
Uitvinding boekdrukkunst
Gevolg: verspreiding humanisme -
Period: 1450 to
Ancien régime
Bestuur in Frankrijk met absolute macht -
1488
Ontdekking Kaap de Goede Hoop
Door Bartolomeu Dias -
1492
Ontdekking Amerika
Door Christoffel Columbus -
1493
Verdrag van Tordesillas
de paus treedt op als bemiddelaar tussen Spanje en Portugal, die net zijn begonnen aan Europese overzeese expansie -
Period: 1500 to
Tijd van ontdekkers en hervormers
renaissancetijd -
1514
Copernicus stelt dat de zon het middelpunt is
-
1515
Karel V landsheer van de Nederlanden
Karel V begon een centralistiepolitiek -
Period: 1515 to
HC: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
-
Period: 1515 to 1572
Opstand Nederlanden
-
1521
Luther moet voor de Rijksdag in Worms verschijnen
om zijn kritiek op de rooms-katholieke kerk terug te nemen. Hij weigert -
1531
Karel V benoemt drie Collaterale Raden
Raad van State, Raad van Financiën, Geheime Raad -
1550
Bloedplakkaat
Ketters zouden de doodstraf krijgen -
1555
Vrede van Augsburg
Iedere vorst mag nu het geloof van zijn onderdanen bepalen -
1555
Filips II koning van de Nederlanden
Zoon van Karel V -
1566
Smeekschrift
Edelen vragen Margaretha van Parma te stoppen met de kettervervolgingen -
1566
Beeldenstorm
Door de Calvinisten -
1567
Filips II stuurt leger olv Alva
als reactie op de beeldenstorm -
1567
Raad van Beroerten (Bloedraad)
Taak was om de verantwoordelijken voor de beeldenstorm te straffen -
1568
Willem van Oranje vlucht naar Duitsland
waar hij Duits ballingschap opriep tot verzet; begin opstand -
Period: 1568 to
Tachtigjarige oorlog
Conflict tussen Spanje en de Nederlanden -
1572
Watergeuzen nemen den Briel in
olv Willem van Oranje -
1572
Statenvergadering van Holland
Willem van Oranje wordt stadhouder van Holland -
Period: 1572 to
Ontstaan van de Republiek
-
1574
Ontzet van Leiden
Leiden werd onder water gelopen waardoor Spaanse soldaten vluchtten -
1575
Spaanse soldaten gingen muiten en plunderen
omdat zij niet meer betaald kregen -
1576
Pacificatie van Gent
Bondgenootschap tussen de gewesten als gevolg van de plunderingen van de Spaanse soldaten -
1578
Alteratie van Amsterdam
Alle stadsbestuurders moesten Calvinistisch zijn -
1579
Unie van Atrecht
Tussen zuidelijke gewesten die trouw zweerden aan Filips II -
1579
Unie van Utrecht
Noordelijke gewesten en enkele Vlaamse steden -
1581
Plakkaat van Verlatinghe
Recht om de vorst af te zetten, Filips II werd afgezet -
Moord op Willem van Oranje
door Balthasar Gerards -
Val van Antwerpen
Spanjaarden nemen Antwerpen weer in -
Filips II zendt Amanda naar Engeland
oorlogsvloot om de Engelse koningin Elisabeth I af te zetten -
Stichting Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Vanuit de Unie van Utrecht, omdat de zoektocht naar een nieuwe landsheer mislukte -
Period: to
De Gouden Eeuw
-
Frankrijk en Engeland erkennen de republiek
-
Edict van Nantes
Franse koning geeft rechten aan de Franse protestanten om daarmee de godsdienstoorlogen te beëindigen -
Start internationale handel van de Republiek
-
Slag bij Nieuwpoort
-
Period: to
Tijd van regenten en vorsten
Gouden Eeuw -
Oprichting VOC
kreeg een monopolie op de handel met Azië -
Period: to
Twaalfjarig Bestand
Wapenstilstand, onderbreking tachtigjarige oorlog -
Galileo Galilei bewijst de theorie van Copernicus
door middel van de telescoop -
Johan van Oldenbarnevelt onthoofd
Maurits van Oranje won de ruzie met van Oldenbarnevelt -
Period: to
Lodewijk XIV koning van Frankrijk
Zonnekoning -
Vrede van Münster
erkenning van de Republiek als onafhankelijke staat door overige landen, einde tachtigjarige oorlog -
Period: to
Verlichtingsideeën en democratische revoluties
-
Lodewijk XIV herroept Edict van Nantes
Edict werd ingetrokken -
Isaac Newton brengt boek uit over de zwaartekracht
Hoogtepunt wetenschappelijke revolutie -
Period: to
Tijd van pruiken en revoluties
eeuw van de Verlichting -
Begin industriële revolutie in Engeland
-
Boston Tea Party
protest van Amerikaanse kolonisten tegen de Britse overheid, omdat de BEIC het monopolie op het importeren van thee uit Azië kreeg -
Period: to
Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog
tussen Engeland en de koloniën -
Onafhankeijksheidsverklaring
VS heeft nu het recht om in opstand te komen tegen de Engelse koning. Ook waren alle mensen gelijk en had iedereen dezelfde rechten. -
Vrede van Parijs
De Britten erkenden dat de koloniën in Amerika onafhankelijk waren -
Lodewijk XVI roept de Staten-Generaal bijeen
Naar aanleiding van de financiële crisis -
Derde stand roept zich uit tot Nationale Vergadering
-
Bestorming Bastille (begin Franse revolutie)
Dr klachten (cahiers des doléances) van de afgevaardigden van de gewesten werden na de Staten-Generaal niet gehoord, daarom bestorming Bastille. -
Verklaring van de Rechten van de mens en burger
Vrijheid, gelijkheid en soevereiniteit van het volk -
Grondwet Frankrijk
Veel verlichte idealen verwerkt, Frankrijk vanaf nu constitutionele monarchie -
Wet Le Chapelier
Verenigingen van arbeiders en boeren (gilden/vakbonden) werden verboden, met als doel de economische vrijheid te bevorderen. -
Start tweede revolutie (radicale fase)
-
Proces van burger Capet
Lodewijk XVI werd schuldig bevonden aan hoogverraad en werd onthoofd met de guillotine. (einde ancien régime) -
Start derde revolutie (chaotische fase)
Girondijnen nemen macht over van de Jacobijnen. Tijd dat de Girondijnen de macht hebben: Directoire. -
Napoleon Bonaparte aan de macht in Frankrijk
Einde Franse revolutie (en dus einde Directoire) -
Period: to
Tijd van burgers en stoommachines
industrialisatietijd -
Napoleon Bonaparte kroont zichzelf als keizer
-
Invoering code Napoleon
Burgerlijk wetboek dat zorgt voor uniforme wetgeving -
Nederland is een monarchie geworden
Lodewijk Napoleon -
Slag bij Waterloo
De geallieerden verslaan Napoleon, einde Napoleon tijdperk -
Congres van Wenen
Vredesonderhandelingen tussen Fra, Pruisen. Rus, Oos en Eng. Kern: machtsevenwicht en restauratie -
Willem I koning van Nederland
-
België sluit zich aan bij Nederland
tot 1830 (Belgische opstand), in 1839 erkend dat België niet meer bij Nederland hoort -
Congres van Verona
Fra, Pruisen, Oos en Rus vergaderen om een liberale revolutie in Spanje tegen te houden en gaven Fra toestemming om Spanje binnen te vallen. Ook spreken ze af dat in Europa elk land moet worden bestuurd door een koning met zoveel mogelijk macht (conservatisme/anti-verlichting) -
Eerste spoorlijn in Engeland
-
Koning Willem II aan de macht in Nederland
Hij besliste alles zelf en de bevolking had weinig in te brengen -
Opstelling grondwet door Willem II
Uit angst dat er rellen tegen Willem II uit zouden breken, werd hij liberaal. Nederland was een constitutionele monarchie geworden en de koning was onschendbaar. -
Frankfurter parlement
Liberale politici kwamen in Frankfurt bijeen om een nieuwe grondwet voor heel Duitsland op te stellen. Zij konden het onderling echter niet eens worden. De liberale revolutie mislukte. -
22 Duitse staten verenigen zich in de Noord-Duitse Bond
Begin van de eenheid van Duitsland -
Opening Suezkanaal
-
Begin imperialisme
-
Frans-Duitse oorlog (Noord-Duitse Bond)
Oorzaak:Frankrijk was niet blij met de stichting van de Noord-Duitse Bond.
Gevolg: Frankrijk verliest en moest Elzas-Lotharingen aan Duitsland afstaan. -
Duitse keizerrijk wordt uitgeroepen
Koning van Pruisen (Wilhelm I) werd de keizer en Otto von Bismarck (minister-president van Pruisen) werd bondskanselier. -
Period: to
Duitse keizerrijk
-
Kinderwetje van Van Houten
-
Triple Alliantie
Bondgenootschap tussen Duitsland, O-H en Italië -
Conferentie van Berlijn
Gebieden uit Afrika werden eerlijk verdeeld onder Europese landen en er werden afspraken gemaakt over handel in Centraal-Afrika -
Kiesrechtuitbreding
Belasting wordt verlaagd, meer mannen konden stemmen -
Wilhelm II keizer van Duitsland
Wilhelm II voerde een Weltpolitik (agressief en imperialistisch) -
Arbeidswet
-
Bismarck wordt ontslagen door keizer WIlhelm II
-
Vlootwet
De Duitse vloot werd uitgebreid -
Period: to
Tijd van wereldoorlogen
-
Uitbreiding kiesrecht
de helft van de Nederlandse mannen mocht nu stemmen -
Spoorwegstaking
arbeiders verenigen zich in vakbonden om zo betere werk- en leefomstandigheden te eisen -
Triple Entente
Bondgenootschap tussen Rus, Fra en Engeland -
Begin WO I
-
Frans Ferdinand, de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, wordt doodgeschoten.
Door Gavrilo Princip (aanhanger nationalistische beweging). ---> Aanleiding WO I -
Slag bij Marne
Se slag die een einde maakte aan het maandenlange Duitse offensief waar de oorlog mee begonnen was, het Von-Schlieffenplan. Daarna begon de loopgravenoorlog -
Schoolstrijd gewonnen door de confessionelen
De overheid betaalde eerst alleen openbare lagere scholen, maar gingen vanaf nu alle lagere scholen betalen -
Pacificatie van 1917
algemeen kiesrecht voor alle mannen, passief kiesrecht (recht om gekozen te worden) voor vrouwen -
Duitsland begint een duikbotenoorlog
-
SU trekt zich terug uit de oorlog + VS sluit zich aan bij geallieerden
-
Zimmerman-telegram
het verzoek om Mexico over te halen deel te nemen aan de Eerste Wereldoorlog aan de kant van Duitsland. Gevolg: deelname VS -
Russische revolutie (Oktoberrevolutie)
Onder leiding van Lenin, grijpen naar schatting 25.000-30.000 bolsjewieken de macht via een staatsgreep. -
Period: to
Weimarrepubliek
-
Einde WO I
Door middel van een wapenstilstand -
Algemeen kiesrecht mannen en vrouwen
-
Spartakusopstand
Communistische opstand in Berlijn -
Verdrag van Versailles
-Duitsland moet koloniën en deel grondbezit afstaan.
-Duitsland moet leger verkleinen tot 100.000 man.
-Duitsland moet enorme herstelbetalingen betalen.
-Duitsland moet keizer Wilhelm II uitleveren voor berechtiging. -
Mussolini aan de macht in Italië
leider van de fascisten, die nationalistisch waren en één sterke leider wilden. -
Hyperinflatie in Duitsland
-
Fransen en Belgen bezetten het Ruhrgebied
Omdat Duitsers hun schulden niet konden betalen -
Dawesplan
-
Verdrag van Locarno
Dui, Fra en Engeland spraken af dat de westelijke grens van Duitsland gegarandeerd was en Dui beloofde Frankrijk niet aan te vallen -
Beurskrach
-
Indiaanse regering krijgt iets meer zelfstandigheid
De inwoners van India gingen met Gandhi mee in protesten en boycots tegen het West-Europese imperialisme -
New Deal
President Roosevelt kwam met actieve overheidsingrepen om de werkgelegenheid te stimuleren, de nationale economie een belangrijke impuls te geven en de VS uit de recessie te halen. -
Hitler benoemt tot rijkskanselier
-
Rijksdagbrand
Hitler gaf alle communisten de schuld en verbood de communistische partij -
Instelling Rijkscultuurkamer
-
Hitler wordt alleenheerser (Führer) over Duitsland
Paul von Hindenburg (president) sterft -
Neurenberger wetten
1: Verbod seksuele relaties tussen Duitsers en niet-Duitsers.
2: Deze wet bepaalde wie Duitser was en wie niet.
3: Deze wet bepaalde dat ieder die wilde trouwen een medisch onderzoek moest ondergaan om te zien of ze genetisch gezonde kinderen konden voortbrengen. -
Anschluss
Oostenrijk behoorde vanaf nu tot het Duitse Rijk -
Conferentie van München
Duitsland krijgt toestemming van Fra en Eng om het Tsjechische Sudetenland in te nemen -
Kristallnacht
Joodse winkels en synagogen worden verwoest -
Duivelspact (MolotovRibbentroppact)
Niet-aanvalsverdrag tussen Hitler en Stalin -
Aanval op Polen door Duitsland
Engeland en Frankrijk verklaren Duitsland de oorlog -
Slag om Engeland
Duitsland vecht tegen Engeland in de lucht -
Operatie Barbarossa
Duitsers vallen de SU binnen -
Aanval Pearl Harbor
Verrassingsaanval door de Japanse Keizerlijke Marine op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor in Hawaï -
Slag om Stalingrad
SU verslaat Duitsland ; keerpunt van de oorlog aan het Oostfront. Start tweefrontenoorlog voor Duitsland -
Wannseeconferentie
Endlösung der Judenfrage -
D-Day
Amerikaanse, Britse en Canadese soldaten landen op de kust van Normandië -
Period: to
Groeiende spanning tussen de twee ideologische blokken
Koude oorlog -
Duitsland valt Nederland binnen
-
Conferentie van Potsdam
De SU en de VS werden het niet eens over wat er met Duitsland moest gebeuren. Eerste spanningen. -
Bombardement Hiroshima
-
Bombardement Nagasaki
Kort daarna capituleerde Japan -
Indonesië (Soekarno) roept onafhankelijk uit
-
Vietnam (Ho Chi Minh) roept onafhankelijk uit
-
Speech Churchill
over het Ijzeren Gordijn. Dit opent de ogen van de VS. -
India onafhankelijk
-
Truman-doctrine
De VS zou elke democratie die werd bedreigd, helpen -
Griekse burgeroorlog
Aanleiding Truman-doctrine (VS: "zie je wel, dominotheorie bevestigt.") -
Marshallplan
Financiële hulp aan Europa van de VS, omdat de VS de naoorlogse armoede in Europa als voedingsbodem voor het communisme zag. -
Invoering Duitse mark door VS
-
Blokkade van Berlijn
SU sluit alle toegangswegen naar West-Berlijn af, als reactie op invoeringen de Duitse mark -
Nederland accepteert Indonesische onafhankelijkheid
-
Oprichting NAVO
Militair verdrag dat wederzijds verdediging en samenwerking van de legers van westerse landen regelt. "Een aanval op een NAVO-land, is een aanval op allemaal" -
Oprichting DDR en BRD
-
China wordt communistisch
-
Period: to
Azië raakt betrokken bij KO en groeiende spanning tussen Azië en Afrika
-
McCarthyisme
De Verenigde Staten ontdekten dat er communistische spionnen in hun land actief waren. Gevolg: anticommunistische verdachtmakingen in de Verenigde Staten. "the second red scare" -
Koreaanse Oorlog (tot 1953)
Noord-Korea was communistisch en wilden Zuid-Korea veroveren. Oorlog eindigde met een wapenstilstand -
Period: to
Tijd van televisie en computer
-
Oprichting EGKS
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal -
Chroesjtsjov aan de macht in de SU
Na overlijden Stalin -
Akkoorden van Genève (Conferentie van Genève)
Vietnam werd verdeeld in Noord en Zuid. Noord werd communistisch en Zuid westersgezind, Maar vredig was het niet. -
Dominotheorie
als één Aziatisch land communistisch wordt, worden buurlanden ook communistisch -
Start stijging welvaart in Nederland
Nederland werd langzaam een consumptiemaatschappij -
BRD sluit zich aan bij de NAVO
-
Oprichting Warschaupact
Als gevolg van de aansluiting van de BRD bij de NAVO -
Period: to
Geen directe militaire confrontatie tussen beide grootmachten
-
Hongaarse opstand
Massale volksopstand van achttien dagen die gericht was tegen het stalinistische bewind in de Volksrepubliek Hongarije. -
Oprichting EEG
Europese Economische Gemeenschap -
Cuba communistisch
onder bewind van Fidel Castro -
Crisis over West-Berlijn
Nadat ongeveer 3 miljoen Duitsers van het Oosten naar het Westen waren gevlucht, bouwde het Oost-Duitse regime de Berlijnse Muur. -
Toespraak John F. Kennedy
Hij geeft aan dat de VS West-Berlijn nooit zouden opgeven en de vrijheid zou beschermen (Ich bin een Berliner) -
Algerije onafhankelijk
-
Cubacrisis (dreigende atoomoorlog)
Als reactie op de Amerikaanse raketten in Europa en het Midden-Oosten besluit de SU kernraketten in Cuba te plaatsen. -
Chroesjtsjov haalt raketten weg uit Cuba
-
Period: to
Détente (ontspanning)
Spanningen tussen Oost en West nemen af -
Tonkin-resolutie
De Tonkin-bepaling gaf de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson de vrijmacht om alles in te zetten om het gevaar van Noord-Vietnam in te dammen. Aanleiding:Noord-Vietnamese schepen zouden torpedo's afvuren op marineschepen van de VS in de golf van Tonkin. -
Praagse lente
Alexander Dubček streefde naar een ‘socialisme met een menselijk gezicht’. Maar in de nacht van 20 op 21 augustus maakten troepen van het Warschaupact een eind aan de Praagse Lente. Olv de Brezjnev-doctrine (het Warschaupact mag ingrijpen in communistische landen die een eigen koers wilden kiezen) -
Richard Nixon werd president van de VS
-
SALT I
Strategic Arms Limitation Talks, VS en SU spreken af hun nucleaire wapens niet verder te laten groeien -
Oliecrisis
Gevolg: recessie in het Westen -
Nixon sluit een wapenstilstand met Noord-Vietnam
Einde Vietnamoorlog -
Suriname onafhankelijk
-
Burgeroorlog Angola tussen de MPLA en de FNLA
MPLA kreeg steun van de SU en Cuba en de FNLA kreeg steun van de VS en Zuid-Afrika. -
SDI-project
Strategic Defense Initiative. Raketschild in de ruimte door de VS. -
Welvaart steeg weer in Nederland
-
Gorbatsjov aan de macht in de SU
-
Val Berlijnse Muur
-
Hereniging Oost- en West-Duitsland
-
Gorbatsjov afgezet
Definitief einde communistische regime in de SU (SU werd Rusland) -
Verdrag van Maastricht
Begin Europese Unie. Dit omdat Europese landen door het plan van Duitse eenwording weer bang waren voor een oorlog -
Nederland werd een informatiemaatschappij