Dynastia Jagiellonów

Władysław II Jagiełło

1386

1386 - 1434
Założyciel dynastii Jagiellonów i najdłużej panujący polski monarcha. W 1386 roku poślubił nastoletnią królową Polski, Jadwigę Andegaweńską. Na mocy ustaleń zawartych z polskimi panami zgodził się przyjąć chrzest, rozpocząć oficjalną chrystianizację Litwy oraz złączyć państwo litewskie z polskim, w zamian otrzymując koronę. Do jego największych zasług zalicza się zwycięską wojnę z Krzyżakami, wraz z decydującą bitwą pod Grunwaldem, która zburzyła mit niepokonanych rycerzy zakonnych.

Władysław III Warneńczyk

1434

1434 - 1444
Był pierworodnym synem Władysława Jagiełły. Tron objął bezpośrednio po śmierci ojca, jeszcze przed swoimi dziesiątymi urodzinami. Nie sprawował jednak władzy samodzielnie – zastępowała go rada koronna, a także tak zwani opiekadlnicy. Zginął w bitwie z Turkami pod Warną.

Kazimierz IV Jagiellończyk

1447

1447 - 1492 Jeden z najaktywniejszych polskich władców, za panowania którego Korona, pokonując zakon krzyżacki w wojnie trzynastoletniej, odzyskała – po 158 latach – Pomorze Gdańskie, a dynastia Jagiellonów stała się jednym z czołowych domów panujących w Europie. Zdecydowany przeciwnik możnowładztwa, przyczynił się do wzmocnienia znaczenia Sejmu i sejmików, co osłabiło pozycję mieszczaństwa.

Jan I Olbracht

1492

1492 - 1501 Jako król polski wzmocnił znacząco pozycję szlachty. W 1493 roku ograniczył prawo przenoszenia się chłopów, a w 1496 roku wydał przywileje piotrkowskie, które dawały szlachcie wyłączny dostęp do godności kościelnych. Zakazał jednocześnie mieszczanom nabywania dóbr ziemskich. Prowadził hulaszczy tryb życia – lubił dobrze zjeść, komfortowo mieszkać i znajdować dla siebie nowe rozrywki. Nigdy się nie ożenił, miał jednak wiele kochanek.

Aleksander Jagiellończyk

1501

1501 - 1506 Aleksander został zapamiętany szczególnie ze względu na konstytucję Nihil novi, przyjętą na sejmie radomskim. Wprowadzała ona zasadę, że nic nowego nie może być postanowione bez zgody parlamentu, na który składały się izba poselska, senat i król.

Zygmunt I Stary

1507

1507 - 1548 Zygmunt Stary okazał się monarchą niezbyt stanowczym, rozrzutnym i rozmiłowanym w sztuce i w prądach renesansu. Dokonał przebudowy zamku na Wawelu (m.in Kaplica Zygmuntowska). Przyjął w 1525 roku hołd lenny, a a więc obrosły legendami i utrwalony przez Jana Matejkę „hołd pruski”. W 1526 roku włączył w granice Polski dotąd tylko luźno z nią związane księstwa mazowieckie, co w kilkadziesiąt lat później pozwoliło przenieść stolicę kraju do Warszawy.

Zygmunt II August

1548

1548 - 1572
Ostatni męski przedstawiciel dynastii Jagiellonów. Z jego inicjatywy Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie na mocy Unii lubelskiej połączono w jedno państwo, Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

Anna Jagiellonka

1575

1575 - 1587
W 1576 poślubiła Stefana Batorego, który został iure uxoris królem Polski i sprawował faktyczną władzę. Ostatnia polska monarchini z dynastii Jagiellonów, bezdzietna, po śmierci męża (1586) doprowadziła do wyboru na króla Polski Zygmunta III Wazy, swojego siostrzeńca. W życiu osobistym i w polityce Anna była marginalizowana.