-
10,000 BCE
SUAREN AURKIKUNTZA
Aurrehistorian jakin da homo erectus izenekoek, egun batean tximista batek zuhaitz baten kontra egiten ikusi zutela eta sua aurkitu zuten. . -
3500 BCE
GURPILAREN ASMAKUNTZA
Asmakuntza garrantzitsu honen sorrera Mesopotamian eman zen. -
600 BCE
ENERGIA ESTATIKOAREN AURKIKUNTZA
Tales de Mileto, Greziar filosofo, matematikari, fisikari eta legislatzailea izan zen honen egilea. -
580 BCE
PITAGORASEN TEOREMA
Pitagoras filosofo eta greziarra izan zen eta esaten da lehenengo matematikari hutsa izan zela.Teorema famatu honen egilea izan zen. -
105
PAPERAREN ASMAKUNTZA
Uste da papera Txinan asmatu zela eta aurretik papiro izena eduki zuela. -
830
ALJEBRAREN ASMAKUNTZA
Al Juarismi, matematikari, astronomo eta geografilari persa esaten da aljebraren asmakuntzarekin lotuta egon zela. Aljebraren aita bezala aintzakotzat hartzen da. -
900
BOLBORAREN ASMAKUNTZA
Bolboraren asmakuntza Txinan eman zen, batez ere armak eta su artifizialak sortzeko. -
1440
INPRENTAREN ASMAKUNTZA
Johannes Gutenberg alemaniarra izan zen sortzailea eta lehen liburu inprimatua egin zuen, 42 lineako Biblia. -
1543
MODELO HELIOZENTRIKOA
Nicolas Koperniko astronomoak azladu zuen teoria: eguzkia eguzki-sistemaren erdigunean kokatuta zegoela. Hau Heliozentrismoa zuen izena. -
GALILEOREN OBSERBAZIOAK (TELESKOPIOA)
Galileo izan zen astronomiaren pertsonai garrantzitsuena eta aurtengo aita bezala aintzakotzat hartzen da. Teleskopio bat asmatu zuen izarren, eguzkiaren eta espazioaren inguruan obserbazioak egiteko. -
ZELULA BIOLOGIKOEN AURKIKUNTZA
Robert Hooke zientzialari ingelesak, honen aurkikuntza lortzeko laguntza handia eman zuen eta bere garaian esperimentu zientifikoen zuzendari izan zen lehenengo sozietate zientifikoan: "Royal Society", Londresen. -
GRABITATEAREN LEGEA
Isaac Newton fisikari, matematikari, teologo, asmatzaile eta alkimista izan zen. Newtonek lege fisiko famatu honek objektu ezberdinen arteko interakzio grabitatorioa aztertzen du. -
LURRUN MAKINAREN ASMAKUNTZA
James Watt, Eskoziako ingeniari mekanikoa izan zen garrantzitsua honen asmakuntzarako. Lurrun makina lehen industria iraultzan oinarrizkoa izan zen. -
GLOBO AEROSTATIKOA
Lehen modeloa Montgolfier anaiak azaldu zuten. Telaz eta paperez eginda zegoen eta Frantzian eman zen. -
SISTEMA METRIKOAREN ASMAKUNTZA
Frantziako iraultzako garaian inguru, sistema metrikoa beharrezkoa bihurtu zen, beste edozein sistemak debekatuz. -
JOHN DALTON
Matematikari, kimiko eta meteorologo britainiarra izan zen. Daltonek gauzak atomoz osatutak zeudela baieztatu zuen eta lagundu zuen kimika modernoaren oinarria eraikitzeko. -
INDUKZIO ELEKTROMAGNETIKOA
Michael Faraday fisikari, kimiko britainiarrak elektromagnetismoa eta elektrokimika ikasi zuen. Faraday-k aurkitu zuen induzitutako tentsioaren magnitudea fluxu magnetikoaren aldakuntzaren proportzionala dela azaldu zuen, Faradayren legea. -
EBOLUZIO BIOLOGIKOA
Charles Darwin-ek bere eboluzioaren ideia azaldu zuen: espezieak denborarekin aldatzen doaz eta beste espeziei sarrera ematen diete, baina arbaso berdina partekatzen dute. -
BONBILAREN ASMAKUNTZA
Thomas Edison-ek izan zen lehengo pertsona patentatu zuena bonbila bat komertzialki egokia: karboizko filamentuekin eta laborategitik kanpo frogatu zuen. 48 ordu piztuta irautea lortu zen. -
MARIE CURIE
Emakumen artean Marie Curie da famatuenetariko bat. Bi nobel sari irabazi zituen eta erradioaktibitatea behatu zuen. Behaketa horren ondorioz bi elementu berri aurkitu zituen: polonio eta radioa. -
ERLATIBITATEAREN TEORIA
Albert Einstein-ek bere teoria famatu hau sortu zuen: E=MC 2. Bere teoriak azaltzen du mugimenduaren fisika marko espazio-denboran. -
ZIURGABETASUNAREN HASTAPENA
Werner Heisenberg fisikari eta filosofo alemaniar honek sortu zuen hastapen hau. Hastapenak azaltzen zuen, ezinezkoa dela neurtzea modu berean partikula baten posizioa eta momentu lineala. -
PENIZILINAREN ASMAKUNTZA
Alexander Flemming lortu zuen lehenengo antibiotikoak sortzea. Bakteria sentsibleak sortzen zuten infekzioak tratatzeko sortu zen. -
BONBA ATOMIKOA
Lehenengo bonba atomikoa Estatu Batuetan sortu zen Bigarren Mundu Gerra bitartean, Proiektu Manhattan-ari esker. Estatu Batuek Hiroshima eta Nagasakiren kontra erabili zuten. -
ADN-aren ESTRUKTURA
James Watson eta Crick-en esperimentuak zirela eta azaldu zen ADN-ak papera heredagarria zuela eta helize bikoitzaren forma hartzen duela azaldu zuten. -
DOLLY ARDIAREN KLONAZIOA
Dolly ardia izan zen lehen ugaztunaren klonazioa, zelula heldu batengatik hartuta. Sortzaileak izan ziren Edimburgoko "Roslin" institutuko zientifikoak. -
HIGGS-EN BOSOIAREN AURKIKUNTZA
Higgs-aren Bosoia masari ematen dion materiaren partikula da. 2012 urtean partikula bateragarri bat lortu zuten ATLAS eta CMS konpainiak. -
DONNA STRICKLAND
Emakume honen garrantzia izan da aurtengo fisikaren nobela irabazi duela. Bakarrik 3 emakumek lortu dute saria eskuratzea eta errekonozimendu hori emateko denbora-lerroan sartu dugu.
