Ordenagailuen Historia

Makina Diferentziala

1822

1. urtean Charles Babbage berraurkitu zuen. Makina honek hainbat zutabez osatuta dago 1-rtin n-ra ordenatutak eta kolumna bakoitzak zenbaki hamartar bat gorde ahal du.

Funtzio polinomikoak egiten zituen, eta funtzio lohgaritmikoak eta trigonometrikoak polinomioen bidez aproximatu ahal diren, hake baita ere gin ahal zituen. Progresso aritmetico bat erabilita funtzio polinomikoaren zenbakia ateratzen du. Ez zen komertzializatu.

Charles Babbage

1822

Charles Babbage (1791-1871) matematikaria eta konputagailu zientzialari Britanikoa izan zen. Bere sorkutzen garrantzitsuenetariko bat kalkulagailu mekanikoa izan zen eta 1822 makina diferentziala sortu zuen Johann Helfrich von Müllerren ideia erreferentzia hartutzat.

Makina analitikoa

1837

1. urtean hasi zen Charles Babbage egiten baina ez zuen inoiz bukatu, izan ere, bere bizitza osoa erabili zuen makina hau hobetzen saiatzen. Gainera, ezin izan zen eraiki jendeak esaten zuelako bere helburua gudetan erabiltzea zela.

Makina honek logaritmo eta esponentzial trigonometrikoak kalkulatzeko gai zen. 1000 zenbaki garde ahal ziten, 50 digitoetakoak (16,2 kB). Ordenagailu honekin kanparatu ahal ziren ordenagailuak ez ziren sortu 100 urte eta gero. Ez zen komertzializatu.

Herman Hollerith

Feb 29, 1860

Herman Hollerith (1860-1929) txartel zulatuen tabulatzaile eloktromagnetikoa sortu zuen informazioaren laburketan laguntzeko, eta geroago, kontabilitatea. Izan zen tabulatzeko makinen elkartearen fundatzailea.
Ondoren beste hiru elkarteekin elkartu ziren eta IBM-a sortu zuten.

Tabulatzeko Makina

1890

Herman Hollerith txartel zulatu elektrikoen sistema bat garatu zuen.
Holleri konturatu zen errolden erantzunak bakarrik baiezkoarekin edo ezezkoarekin erantzun ahal zirela, hau da, irekia edo itxia. Ondorioz txartel zulatua sortu zuen, 80 errenkada eta 2 posizioz konposatua. Makina erabili zen urte horretan Estatu Batuetako errolda tabulatzeko. Makina txartel irakurle bat, kontatzaile bat, klasifikadore bat eta bera sortutako tabulatzaile batez osatuta zegoen. Ez zen komertzializatu.

John von Neumann

1903

John von Neumann Estatu Batuetako matematikaria zen, Hungarian jaioa. Fisika kuantikoari buruzko ikerketak egin zituen, bigarren Mundu Gerran hidrogenozko bonba egiten lagundu zuen eta Theory of Games and Economic Behavior liburua argitaratu zuen 1944. urtean. Bera EDVAC makinaren asmatzaile bat izan zen.

John William Mauchly

1907

John William Mauchly 1907.urtean jaio zen Estatu Batuetan eta 1980.urtean hil zen. Fisikaria izan zen eta elektronikaria ere ENIAC, EDVAC eta UVICADeko askmatzaileetako bat izan zen. Bera Pennsylvaniako unibertsitatera joan zen eta han ezagutu zuen John Presper Ecker. Urte batzuk geroago berarekin ENIAC makina asmatu zuten eta gero ere asmatu zuten EDVAC eta UVICAD.

Alan Turing

Jun 23, 1912

Alan Mathison Turing (1912ko Ekainaren 23a - 1954ko ekainaren 7a) matematikari, kriptografo, filosofo, bilogo teoriko eta ordenagailuen zientifikaria izan zen. Konputazioaren aita bezala hartzen da eta informatika moderneren aitzindaria. Bigarren Mundu Gudan Nazien kodigoak deszifratzen aritu zen. Gerra bukatzerakoan lehenetariko ordenagailu programablea diseinatu zuen. 41 urterekin hil zen azido zianhidrikoarekin intoxikatu zenean.

John Presper Eckert

1919

John Presper Eckert 1919.urtean jaio zen Estatu Batuetan eta 1995.urtean hil zen. Ingenieritza ikasi zuen Pennsylvaniako unibertsitatean eta 1941.urtean graduatu zen eta jarraitu zuen unibertsitate berean lan egiten elektronikako klaseak ematen.
Bera ENIAC makina eta EDVAC makinen asmatzaile bat izan zen.

Bombe (Alan Turing Makina)

1939

Alan Turing sortu zuen 1939. Bomba izan zen kriptologo britanikoak erabilitako gailu elektromagnetikoa. Naziek Bigarren Mundu Gudan zehar Enigma makinarekin egindako mezuak deszifratu zituen. Historialari askoen ustez makina honek guda asko laburtu zuen.
Bombe sortu baino lehen, Polonian Marian Rejewskik Bomba sortu zuen eta Enigma makinarekin egindako mezuak apurtzen egon zen 7 uret Bombe sortu arte. Ez zen komertzializatu.

ENIAC

Feb 15, 1946

Helburu orkor bat zuen lehenetariko konputagailu bat izan zen. Artilleriako tiro taulak kalkulatzeo helburuarekin sortu zen eta emaitza horiek Estatu Batuetako armada laborategietara bidaltzeko. John Presper Eckert eta John William Mauchly ingeniariak meritu osoa eraman zuten eta ENIAC-en benetazko sortzaileak 6 emakume izan ziren.Erabat digitala zen,haun da;bere prozesuak eta eragiketak egiten zituen makina lengoia heziketen bitartez.Jendaurrean aurkeztu zen 1946ko otsaiak 14ean

EDVAC

1949

Makina hau ENIAC-en asmatzaile berdinak asmatu zuten, baina beraiei ( J. Presper Eckert eta John William Mauchly) gehitu zen John von Neumann matematikaria.
EDVAC makina ez zen ENIAC makina bezala, makina hau ez zen ez hamartarra ez bitarra. Eredu hau arrakasta handia izan du informatikaren historioan bihurtu zelako estandar bat arkitekturan gaur egungo konputadoreekin.

IAS

1951

Institute of Advanced Study-en sortutako legend ordenagailu elektronikoa izan zen eta John von Neumann-ek diseinatu zen, baina hainbat pertsona lan egin zuten ordenagailuaren sorreran. 1945-ean hası zen ordenagailuaren eraikuntza eta 1951-an bukatu zen. 1958-ko Uztailaren 15-era arte egon zen lanan.
40 bit hitz borde ahal sitúen ordenagailu binarioa zen, 1024 hitzeko (5.1 kilobyte) memoria zuen eta zenbaki negatiboak C2 formation adierazten zituen. Ez zen komertzializatu.

UNIVAC

Mar 31, 1951