-
Period: to
Karlos IV.aren erregealdia
XVIII. mendean Frantzia eta Espainiako Borbotarren adiskidetasun politika bideratu zen.
dinastia berekoak zirelako eta Antzinako Erregimena mantendu nahi zutelako. Baina
Frantziako Iraultzak, Espainiako kontraesanak areagotuko zituen, lehenengo iraultza
liberalaren aukera zabalduko zuelako.
Eta bi talde sortu zuten liberalak eta antzinako erregimenaren alde zeudenak. -
Frantziako Iraultza
Espainan eragin asko izan zuen frantziako iraultza. Aintzinako Erregimenaren alde zeudenak beldurra zeukaten Espainan iraultza berdin bat gertatzea eta beste taldea. Liberalak zeukaten itxaropena iraultza berdina egiteko ahala -
Period: to
Godoy
Godoy (1792-1808) jarriko du bere lekuan, baina hau ez da izango ez ilustratuen ez absolutisten gustukoa, botere asko beregatu bait zuen, erregearen ingurukoak baztertuz. Bere lehen erabakia, kontrol estuak ipintzea Frantziako muganeta itsas portuetan, izango zen, Iraultza baztertzeko. Baina eraldaketa batzuen aldekoa ere izanez, bere jarrera despotismo ilustratuarena izango zen -
Luis XVI.a gillotinatzea
Frantzian, liberalak. Luis XVI. a gillotinatu egin zuten 1893an. Konbentzio Gerra: absolutisten eta konbentzio jeneralaren artean. Napoleonek (konbentzio jenerala) boterea eskuratu zuen (lehen kontsula 1799, gero enperadorea, 1804), ondorioz, Frantziarekin harremanak moztu zituen Espainiak (Liberalismoa eta Antzinako Erregimena kontra jartzen zirelako eta dinastia berekoak zirelako monarkak). -
Period: to
Frantziako Konbentzio gerra
Frantziako Konbentzio gerran (1793-1795) parte hartu zuen (konbentzioaren kontra). Bertan, Napoleonen tropek Katalunia eta Euskal Herria okupatu zituen. Espainiar tropen porrota izan zen, eta Gerra Basileako Pakearekin -
Basileako Pakea
Basileako pakea, Frantzia eta Espainaren artean sinatu zen. Pake hau egin zuen Frantzia eta Espainako zegoen gerra amaitzeko. -
San Idelfonsoko Ituna
1800eko San Ildefonsoko ituna Espainiak eta Frantziak napoleondar gerretan sinatutako hitzarmen sekretu bat izan zen. Itun horren bidez, Espainiak, hasiera batean, Louisianako bere Ipar Amerikako lurraldea Toscanako lurraldeekin aldatzea erabaki zuen. -
Fontainebleauko Ituna
Ogasunerako baliabideak lortzeko, Godoyk zorpetzera eraman zuen eta kontribuzioak handitzera eta Elizaren lurrak desamortizatzera jo zuen.
Egoera honek Fontainebleauko Ituna ekarriko zuen (1807), Frantzia eta Espainiaren arteko akordioa. Frantzia esan zion Espainari bere lurraldetik pasatzeko gero Portugalera joateko, baina Frantziaren benetako asmoa, tropak Espainian sartzea eta lurralde osoa okupatzea zen. -
Baionako abdikazioak
Carlos IVa, abdikazioaz damututa, laguntza eta babesa eskatu zion Napoleoni, eta honek, Espainiako egoera politiko ahula ikusiz, biak elkartu zituen Baionan, han 3 abdikazio burutzen zituen Napoleonek: Fernando VII. tronua bueltatu zion bere aitari baina, era berean, Carlos IV. Napoleoni, eta honek, azkenean, bere anaiari José Bonaparte (José I). Horregatik Baionan estatu liberal bat sortu zen. -
Aranjuezeko matxinada
Frantsesen tropak Penintsula okupatzea eta gero mehatzuagoa zenez, errege-familia Aranjuezera ihes egin behar izan zuen.
aren aldeko herritarrek Godoyk kargua ustea eta Carlos IV.aren abdikazioa lortu zuten -
Period: to
Independentzia Gerra
Independentziako Gerra, gerra napoleonikoen testuinguruan 1808 eta 1814 artean gertatu zen gatazka izan zen, Espainia, Erresuma Batua eta Portugal frantziar inperioaren aurka jarri zituena, Napoleonen anaia, Jose Bonaparte, Espainiako tronuan jarri nahi zuena. -
Period: to
Jose I.ren gobernua
José I. a erreformismo ilustratuaren alde zegoen (Baionako Estatutuan erregimen autoritarioa aitortzen da, baina askatasunak ere bere jarrera, Napoleonena baino baketsuagoa zen eta horregaitik Napoleon esku sartu zuen Espainako gobernuan. -
Gorteak Konbokatzeko Estabaida
1809an Goreneko Batzar zentralak Gorteak konbokatzeko erabakia eztabaidatu zuten. Arazo ugari zegoen, baina azkenean liberalak nagusitu ziren eta ganbara bakarreko Gorte Konstituzioegileak osatzea erabaki zen, nazio mailako gorteak, ez estamentuka, probientzietako ordezkari bakoitzak boto bat izango zuen (zeharkako ordezkapena, hauteskunderik ez). -
Erregentzia Taldea
gobernu-organoa ordezkatzen zuen eta Fernando VII.a erregearen autoritate bera ematen zion bere buruari, eta Gorte Konstituziogileen antolaketa izan zuen eginkizuna eta garrantzi oso handia izan zuten. -
Cadizeko Gorteen Osaketa
1810 Batzorde Zentrala Cadizen babestu behar izan zen (Frantsesek okupatu gabeko lurraldea).
Oinarrian (Frantziako Iraultzaren eredua), nazio subiranotasunaren ideia zegoen, herritar guztien eskubideen berdintasuna, eta Espainiako eta Amerikako probintziek ordezkapen berdina izatea. -
Konstituzioa
1812an, Konstituzioa onartu zen.
Espainiako historian (Baionakoa kontutan hartu gabe) lehena izan zen.
Dena den, gerra garaian sortutako da, Frantsesen kontrako akordioa, (liberalak gehiengoa aipatutako arrazoiengatik) horregatik liberalen eta absolutisten akordioa isladatzen da bertan. -
Fernando VII.aren Itzulera
Valençayko itunaren ondorioz, itzuli zen Fernando VII. a 1814an. Gorteen asmoa Erregeak Konstituzioa onartzea zen (monarkia konstituzionala). Baina gerrak sorturiko hondamendiak herria haserretu zuen eta hau nobleziak eta kleroak ondo aprobetxatu zuten Cadizeko erregimen berriaren kontrako oposizioa handitzeko.