-
PARISKO BAKEA
Herrialde irabazleek sinatutako itun multzoa -
1917.urtean Errusian iraultza Boltxebikea egon zen. Honen ondorioz Errusia gerratik erretiratu zen.
Estatu Batuak aliatuekin gerran sartu zen. -
Gerra mota honen helburua lurralde asko denbora gutxitan hartzea da.
Alemaniak gerra mota honekin Frantziari eta Errusiari lurraldeasko kendu zizkien. Fronteak berehala egonkortzen ziren. -
1914an, Esku Beltzeko kideak Frantzisko Fernando artxidukea eta bere emaztea hil zituzten, Sarajevorara egindako bisita batean.Austria-Hungariako inperoioak ultimatum bat bidali zion Serbiari, eta Errusiak Serbia babestu zuen. Onen ondorioz Austro-Hungria, Errusia eta beraien aliatuek lehen mundu gerra sortu zuten
-
Mundu mailan izandako lehen gerra da. Inperio zentralen eta aliatuen artekoa,
-
Fronteak oso egonkorrak ziren, ez ziren mugitzen. Lubakiak eraiki zituzten askoz errezagoa zelako babestea erasotzea baino.
Fronteak hautsi nahian, Alemaniak Verdungo eta Sommeko gudekin hauek aportu nahi zituen.
Fronte sekundarioak Gallipolin kolonietan eta ekialde hurbilean zeuden. Britania eta Alemaniaren artean itsaspeko guda egon zen. -
Enperadore alemaniarra Marokoren alde agertu zen.
-
Aldaketa nagusiak: gizonezkoen sufragio unibertsala eta Errusia monarkia parlamentario bilakatuko zela
-
XIX.mendearen azken herenean eta XX.mendearen haseran, Europan bi bloke militar osatu ziren: Aliantza Hirukoitza eta Entente Hirukoitza. Haien arteko gatazkak eta beldurrak Lehen Mundu Gerra hasiarazi zuen.
-
Alemania bateratzean, Europako nazioarteko politika zuzentzen zuen potentzia handia bilakatu zen, Bismarck-eri esker. Honek aliantza sistema askamtu zuen Alemania, Austria eta Errusiaren artean, bi helbururekin:
- Frantzia isolatzea
- Balkanetako oreka mantentzea -
Gilen I hiltzearen ondorioz, Gilen II ailegatu zen tronura eta Bismarck-ek kargua utzi zuen 1890an. Orduan, nazioarteko harremanen aro berri bat hasi zen, BAKE ARMATUA. Ezaugarriak: - Europako potentziak bi bloke militarretan bildu ziren. Aliantza Hirukoiza berriztu zuten. 1907 Entente Hirukoitza eratu zuten.
- Elkarrekiko beldurrak armamentuen norgehiagokoa ekarri zuen. -
Errusiarrek Asian barna hedatzeko helburuarekin egin zuten.
-
Jendetza manifestatzera joan zen eta tsarrek txarto erantzun zuten, hildako eta zauritu ugari egon ziren
-
Frantziak lurralde hartan zuen presentzia indartu zuen.
-
Kolonietako auziak etengabeko arazo-iturri izan ziren. Marokon hainbat gatazka egon ziren Gilen II.arekin. 1906an Algecirasko Konferentzia egin zen, eta han Frantziak lurralde hartan zuen presentzia indartu zuen.
Bigarren tentsio-fokua Ekialdeko Auzia izan zen. Otomandar inperioa gainbehera zihoan, eta Austriak eta Errusiak egoera hori aprobetxatu nahi zuten boterea handitzeko. -
Frantziak, Errusiak eta Erresuma Batuak eratu zuten.
-
Alemania eta Errusiaren arteko bakea 1918.an sinatu zen Brest-Litovskeko itunaren bidez.
Aliatuek Fronte guztietatik egin zuten eraso, Inperio zentralek ezin izan zuten eutsi eta erretiratu egin ziren. Turkia, Austria eta Alemania (Gillen II abdikatu zuen).
1918ko azaroaren 11an armistizioa sinatu zuten Alemaniak eta aliatuek. Gerra amaitu zen. -
LURRALDE- ALDAKETAK
