-
Egiptoarrak izan ziren belaontziaren sortzaileak. Energia eolikoa erabiltzen zuten belaontzia mugiarazteko, izan ere, haizearen bidez baliatzen ziren.
-
I. mendean K.o. Alexandriako Heronek lehen haize-errota asmatu zuen. Heronek, haizearen indarra aprobetxatu zuen musika-organo bati eragiteko. Errotaren hegalak ardatz bati lotuta zeuden, eta ardatz horrek pistoiak gorantz eta beherantz bultzatzen zituen organoarekin soinuak sortzeko.
-
Lehenengo haize-errota erabilgarriak 500. urte inguruan erabili ziren Persian. Gurutze horizontalak harrizko lau hormen artean zeuden, eta haizea hodi batetik sartzen zen. Arabiarrek ureztatzeko eta ehotzeko errotak zituzten, makila bertikal baten gainean jarritako hegalez osatuak, eta beheko muturrak ehoketa bat mugitzen zuen. Errota horiek herrialde arabiarretan zabaldu ziren eta gurutzatuek eraman zituzten Europara.
-
1180an K.o., haize-errota forma berri bat sortu zen Europako iparraldean. Europako lehen energia-iturria, haize-erroten aurretik, ur-errotak izan ziren.
-
Europan, europarrek Persiako diseinua hobetu zuten dorre-errota asmatu zutenean, zeinetan gurutzeak bertikalean jartzen baitziren. Horrela, 1400. urte inguruan, haizeak lau gurutzeak batera bultza zitzan lortzen zen.
-
Dorre errota Frantzian garatu zen XIV. mendean zehar. Harrizko dorre bat zen, errotaren ardatzari eta haren goiko makineriari eusten zion egurrezko egitura birakari batez koroatua.
-
1724an Leopold Jacobek pistoizko ponpa bat mugitzen duen zortzi palako errota bat sortu zuen.
-
Ehun urte geroago, 1883an, Steward Perryk diseinatutako multipala amerikar txikia agertu zen. Errota hau, 3 metroko diametroa duena, inoizko salduena izan da, eta egungo aerosorgailuen aitzindaria izan zen.
-
1887tik 1888ra bitarteko neguan eraikia izan zen, eta 17 metroko errotore-diametroa eta zedro-egurrez egindako 144 pala zituen. Urte askotan munduko handiena izan zen. Dorreak forma angeluzuzena eta 18 metro inguruko altuera zuen, eta 14 pulgadako diametroa zuen perno baten gainean zegoen, dorrearen burdinazko egituran sartuta. 36 tonako pisua zuen, eta pernoaren goialdeko maila batek eusten zion.
-
1927an, A.J. Dekker herbeheretarrak sekzio aerodinamikoa duten palak dituen lehen errotorea eraiki zuen, haize intzidentearena baino lauzpabost aldiz abiadura handiagoa lortzeko gai dena.
-
Danimarkako F. L. Smidth ingeniaritza-enpresak bi eta hiru palako aerosorgailuak egiten hasi zen.
-
Charles F. Brush estatubatuarrak eraiki zuen, 1887an, elektrizitate-aerosorgailutzat jotzen zen lehen makina. Eta 1957ra arte ez zen Johannes Juul ingeniari daniarrak korronte alternorako lehen egokia egin.
-
Turbina eoliko modernoak 1980ko hamarkadaren hasieran garatu ziren. 1979an hasi ziren, Kuriant, Vestas, Nordtank, Nily Baltazar eta Bonus fabrikatzaileek haize-turbinak seriean ekoizten. Turbina horiek nahiko txikiak ziren, 20 eta 30 kW arteko edukiera zuten bakoitzak. Ordutik, turbinen neurria izugarri hazi da, eta ekoizpena munduko leku askotara zabaldu da.
-
Gaur egun, mota askotako errotak daude. Baina gehien erabiltzen direnak 2 edo 3 palako haize errotak dira.