-
Ingalaterra eta Eskoziaren batasuna
Britanian Handian gertatu zen. -
Utrech-eko ituna
Utrechteko Ituna hitzarmen-sail bat izan zen, Espainiako Ondorengotza Gerrari amaiera eman ziona. Itunaren ondorioz, Espainiak Europan zituen hainbat lurralde galdu zituen: Menorca, Gibraltar, Sizilia, Napoli eta Sardinia, besteak beste. Filipe V.a Espainiako eta Ameriketako kolonietako errege izatea onartu zen Utrechteko Itunean, baina Frantziako koroan zuen eskubideari uko egin behar izan zion. -
Felipe V.ak
Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu -
Luis XIV. hil
1638ko irailaren 5a Versailles jaio zen eta Frantzian, 1715eko irailaren hil zen. Frantziako eta Nafarroako erregea izan zen. Luis XIII.aren semea eta ondorengoa izan zen. Luis Handia izenez ere ezagun zen, baita Eguzki Erregea izenez ere -
D. Defoe: Robinson Crusoe
Daniel Deforeko Obra ospetsuenetako bat da. Jatorri ingeleseko marinel batek istorioaren izen bera duen abenturaz eta zorigaitzaz dihardu, eta, gainera, bere egonaldian gertatzen den guztia erakusten du, aurrez inolako aukerarik egin gabe, erabat hutsik dagoen uharte paradisuko batean, erreskatatu eta bere jaioterrira berriz eraman aurretik, lau urtez naufrago bat bezala bizi izan ondoren. -
Montesquieu: Gutun Pertsiarrak
Eleberri epistolarreko eta intentzio satirikoko hozi-lana da. Atzerriko pertsonaien gutunen bidez, erakunde eta ohitura propioak satirizatzen dira. Pertsonaia horiek begirada berri bat daramate, eta itxurazko xalotasunez agerian uzten dute Frantziako gizarteak bere bizitzaren ontasunean eta gizarte-usadioetan duen autokonplazentzia. -
D. Defoe: Moll Flanders
Londres, Mollen ama Newgate espetxean dagoen preso bat da. Handik ihes egin, eta bere anai ordearekin zorigaiztoko ezkontza bat izan ondoren, bere semeak abandonatu, eta Mollek bere xarma ahal bezainbeste aprobetxatu eta gizon aberatsen bat maitemintzen saiatuko da. Etsitua, Mollek jende zintzoaz aprobetxatuko den lapur «alproja» batean bilakatzea erabakiko du. -
J.Swiften Gulliver-en bidaiak
Gulliverren bidaiak garaiko literaturarentzat absurdoaren gailurra dira. Liliputiar ñimiñoak daude beren aparatu politiko barregarriarekin, Brobdingnag herrialdeko erraldoiak eta laputar izpiritual eta ohoretsuak, zeinek, seriotasun osoz, izotza bolbora eta pepinoak eguzki izpi bihurtzen saiatzen baitira. -
Voltaire: Filosofia gutunak
1,2,3,4 gutunak Adiskideen Erlijiozko Elkarteari buruz
5. gutuna erlijio anglikanari buruz
6. gutuna presbiterianoei buruz
7. gutuna soziniarrei, arrianoei edo antitrinitarioei buruz
8. gutuna legebiltzarrari buruz
9. gutuna gobernuari buruz
10. gutuna merkataritzari buruz
11. gutuna txertoaren inokulazioari buruz
12. gutuna Bacon kantzilerrari buruz
13. gutuna Lockeri buruz -
Montesquieu: Legeen izpiritua
Mende hartako libururik garrantzitsuenetakoa izan zen, eta eragin handia izan zuen hurrengo mendeetan, liberalismo modernoaren ardatz nagusia izan baitzen. Liburu horretan, Montesquieuk herri askotako legeak aztertu eta alderatu zituen. Haren iritziz, herrien bizitza ez da legeen mende jarri behar, legeak sortu behar dira herrien neurrira. -
Entziklopediaren lehen alea
Voltaire: Luis XV.aren mendea -
Karlos III.
Espainako erregea bihurtu zen 1759tik 1788ra -
D´Alembert
Filosofia osagaiak idatzi zuen -
Voltaire: Kandido
Argitaratutako ipuin filosofikoa da.
Voltairek ez zuen inoiz argi eta garbi onartu eleberri polemikoaren egilea izatea, "Monsieur le docteur Ralph" ezizenarekin sinatua dagoena. -
J.J. Rousseau: Eloisa berria
Eloisa Berriak, bere burua defendatzen saiatu ondoren, ikasle gaztearen xarmaren pean erortzen da. Horrela, Saint-Preux eta Julia Leman lakuaren marko natural idilikoaren barruan maitatuko dira, baina gizarte maila ezberdinetakoak direnez, euren arteko harremana isilpean gorde beharko dute. -
Katalina II.
Errusiako Enperatriza bihurtu zen eta 34 urte iraundu zen -
J.J. Rousseau: Emilio liburua idatzi
Naturan eta esperientzian oinarritutako hezkuntza-sistemari heltzen dio, eta ez aurreiritzietan, aurrez pentsatutako bideetan eta errutinetan oinarritutakoari. Era berean, Emilio laborategiko ikasle bat sortzen du, eta horri buruzko gogoeta egiten du, gizartearen eta gizarte-egoera jakin batzuen erdian kokatuz eta kokatuz. -
Josulagunak Frantziatik kanporatu
-
Voltaire
Filosofia hiztegia idatzi zuen -
Josulagunak Espainiatik kanporatu
-
Goethe: Werther gaztea
Bere familiaren presioetatik ihes egiten duen eta bere bizitzarako artea nahi ez duen artista gazte baten istorioa kontatzen du. Werther, beraz, bere artearen bila doa Wahlheimera, fikziozko herri bat, non bertako biztanleen bizimodu lasaia ezagutzen duen eta bertako naturarekin liluratzen den.
Eskutitzen bidez, Wertherrek bere lagun Wilheimi lekuaren inpresioak, bizi dituen esperientziak eta bertan bizi duenarekin dituen sentimenduak kontatuko dizkio. -
EEBB-k independentzia aldarrikatu
- Virginia estatuan Gizakiaren eskubideen adierazpena egiten dute. - Gizakiaren eskubideen lehen adierzpen modernotzat hartzen da.
-
Frantziako Iraultza
- Gizakiaren eta hiritarrearen eskubideen adierazpena egiten dute, AEBkoa eredu hartuta.
- G. Washington, EEBBko lehen lehendakari
-
Luis XVI.
Burua moztu zioten Parisen -
Napoleonek boterea hartu Frantzian
1799tik 1814ra izan zuen boterea Frantzian
