-
-
Parisko herritarrek Bastilla izeneko Erdi Aroko gotorlekuari eraso egin zioten, eraikin hura absolutismoaren ikur bihurtu baitzien, eta preso politikoak baltzeuden hor, giltzapean. -
Asamblea Konstituziogileak eskubide feudalak abolitu zituen, dekretu bidez, eta egun batzuk geroago, Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. Adierazpen horretan, hauek aitortu eta bermatu ziren: norbanakoen askatasuna, legearen aurreko berdintasuna eta jabego-eskubidea. Dekretu horiek biek ekarri zituzten absolutismoaren amaiera eta iraultza liberalaren garaipena. -
-
Konstituzio horrek subiranotasun nazionala eta herritarren funtsezko eskubideak aitortu zituen. Monarkia parlamentarioa ezarri zen gobernu era gisa, eta botere banaketa ezarri zen. Horrela bada, erregeak botere judiziala zuen eta legeei betoa jartzeko eskubidua zuen. Botere legelilea Asanblearen esku jarri zen, eta errolda-sufragioa ezarri zen Asanblea aukeratzeko -
-
Paristarrek Tuilerietako jauregiari eraso egin zioten, hura baitzen errege-erreginen egoitza. Asanbelak monarka kargutik kendu zuen, hauteskundeak egin ziren eta Konbentzio Nazionala deritzona sortu zen. Konbentzioak monarkia abolitu zuen, eta Errepublika aldarrikatu. Giro horrek bide eman zion errakidaltasun eta herritarren partaidetza handiagoko Irautzaren etapa bati. -
-
Luis XVI.a abuztuaren 10eko matxinada atxilotu zuten. Gero, Konbentzio Nazionalak epaitu egin zuen eta goi-trazioaren erruduntzat jo zuen. Gillotinan exekutatu zuten. Hura hiltzeaz batera, amaitu egin zen monarkia absolutistaren aroa Frantzian -
Frantziako lehen konstituzio errepublikanoa izan zen. Herriaren subiranotasuna eta gizonezkoen sufragio unibertsala aitortzen zituen. Hortik gutxira, Robespierrek bere gain hartu zuen botere guztia eta diktadura bat ezarri zuen, baita Izualdia deritzon erregimena ere. -
-
Konbentzioaren aginduz, Robespierre eta haren hurbilekoak aitxilotu zituzten, eta gillotina exekutatu, aldez aurretik epaiketarik egin gabe. -
Beste diktadura bat ez ezartzearren, gobernu moderatu bat eratu zen. Gobernu hark 1795eko Konstituzioa onartu zen. Konstituzio hartan, nazioaren subirarnotasuna, errolda-sufragio eta botere-banaketa aintzatesten ziren. Botere legegilea bi ganberaren esku utzi zen, Bostehunen Kontseiluaren eta Zaharren Kontseiluaren esku, hain zuen. Botere betearaztea, berriz, bost kideko Direktorio bati eman zitzaion. -
Direktorioaren gobernua kentzen sailatu zen Babeuf, eta berdintasunezko gizarte bat ezartzen saiatu zen ''Berdinen konspirazioa'' izeneko amarruan. Haren aizpikeriak ez duen arrakastarik izan eta, horrenbestez, atxilotu eta exekutatu egin zuten. -
Erregezaleak Borboien dinasta berrezartzen saiatu ziren. Matxinada hura, Napoleon Bonapartek, Parisko soldaduen buruak, ito zuen. Ekintza hark ospetsu egin zuen. -
Napoleonek, burgesiaren babesarekin, estatu-kolpe bat eman zuen, eta Kontsulatua ezarri zuen. Hiru ziren boterea zuten kontsulak: Napoleon, Ducos eta Sleyes.