Euskal lurralde garaiak

Paleolito (k.a.300000.urtetik 7000.urtera)

30,000 BCE

Paleolitoa k.a.300000.urtetik 7000.urtera garatu zen. haien ekonomia oso eskaxa zen baina, ala ere harrapariak, fruitu bilketak, ehizak/arrantzak, ibiltariak, harri lanketak... lantzen eta antolatzen zituzten. Garaia haietan 6-7 kideko familiak zeuden, kobazuloetan bizi izan ziren eta larruzko arropekin jansten ziren. Paleolitoan sinesmenetan sinesten zituzten eta Labarretak pinturan landu ere.

Neolito (k.a.7000.urtetik-2500.urtera)

7000 BCE

k.a.7000.urtetik-2500.urtera neolitoa garatu zen. garai artan ekoizleak agertu ziren horretaz gain Nekazaritza eta Abeltzaintza hasi zen. Gainera zeramika lantzen hasi eta artisauak sortu ziren. Gizartea Sedentarioa bihurtu zen eta herrixkak sortzen hasi ziren. Garai artan ohiala landu eta ohialezko arropak egin zituzten. Apaingarriak, ohiala, trikuharria, eta gorpuen ehorzketa gehiago lantzen hasi ziren.

Metal aroa (k.a.2500.urtetik 29.urtera)

2500 BCE

Metal aroa k.a.2500.urtetik 29.urtera garatu zen. Metal aroan izen bera esaten duen moduan metala lantzen hasi ziren, ADIBIDEZ: metalezko nekazari-lanabesak, egurres sortuak ez dauden gurpilak... Metal aroko gizarteak harresidun herrixketan bizi ziren. Gahinera, lan banaketak egiten zituzten eta gizarte hierarkizatua bihurtu zen. Artearen aldetik arrespilak eta menhirrak. Baina metalezko bitxiak ere.

Erromatarren garaia (k.a.29.urtetik-k.o.476.urtera)

29 BCE

Erromatarren garaia k.a.29.urtetik-k.o.476.urtera garatu zen. Ekonomiaren aldetik, hegoaldean batez ere nekazaritza lantzen zen: olioa, garia, mahatzak.
Iparraldean berriz; mehatzeak lantzen ziren merkataritza indartsu galtzada eta itsas bideetan. Erromatar gizarte mailaketa goi-mailako jendeak, erromatar herritartasuna zunei eta indigei deritzo.
Haien kultura errausketa nagusi hil ondoren, sinesmen tradiziolen jarraipena zen, naiz eta erromatar jainkoak ere gurtu.