-
XV. mendean, Italiarrek zein musumalnek erabiltzen ez zuten bide bat aurkitzea Indiara joateko nahi zuten. Proiektu horren sustatzaile handia izan zen Enrike Nabigatzailea eta honen laguntzarekin hiru lurralde aurkitu ziren bide hori bilatzen.
- Ceuta 1415an
- Madeirako uharteak 1419an
- Azoreetakoak 1431an -
1434an, Maroko hegoaldeko Bojador lurmuturra igaro,
-
1440 inguruan Gutenberg egindako hobekuntzei esker liburuak azkarrago argitaratzeko gai ziren eta inprentari esker, jendeak ez zuen gehiago eskuz kopiatu behar.
-
1446an Cabo Verde uhartedia hartu zuten.
-
Turkiarrek Konstantinopla konkistatu zutenean, Zetaren Bidea desagertu zen. Ondorioz, merkatari europarrek bide alternatiboak bilatu behar izan zituzten mendebalderantz.
-
1469an Fernando eta Isabel ezkondu ziren
-
Isabel gaztelako erregina bihurtzen da 1474an
-
Sortu zen 1478an. Zorroztasun handiarekin katolikoak ez zirenei jazartzen, torturatzen eta hiltzen zituzten.
-
Aita hil zenez, Fernandokm hartu zuen koroa 1479an eta horrela Gaztelako koroaren eta Aragoiko koroaren bateratzea gertatu zen.
-
1482an, Diego Caok Kongo ibaiaren bokala aurkitu zuen
-
Enrike Nabigatzailea hil eta gero Diego Caori agindu zion jarraitzeko esplorazioekin eta hau egin zuen. Diego izan zen lehenengo europarra Kongo ibaia aurkitu eta ikusi zuena. 5 urte geroago, 1487an, Bartolomeu Dias Afrikaren hego-muturreko Esperantza Oneko lurmuturrera iritsi zen.
-
1492an juduak bota zituzten. Bi aukera eman zieten, edo joan penintsulatik edo kristianismora konbertitzea (konbertituak), baina, hala ere ez ziren haietaz fidatzen.
-
Kristobal Kolonek uste zuen ekialdera joanda asierara iritsiko zela, eta plan hori proposatu zien portugaldar erregeei, finantza ziezaioten, baina haiek uko egin zioten. Gero, errege katolikoei proposatu zien, eta haiek onartu eta ordaindu egin zioten. Kolon 1492ko abuztuaren 3an atera zen Palos de la Frontera portutik hiru ontzirekin, eta kanarietara iritsi zen. Oraingoan, 1492ko urriaren 12an, Japon zela uste zutenera iritsi ziren, baina hori zen guk orain Amerika ezagutzen duguna.
-
Tordesillasko Ituna, Espainiako eta Portugalgo errege-erreginek sinatu zuten hitzarmena da, "mundu berria" banatzeko eta Ameriketako lurralde berriak konkistatzean muga-arazoak ez gertatzeko.
-
-
1497an, Vasco Da Gama zuzendutako espedizio bat atera zen Lisboatik eta 10 hilabete geroago, 1498an, Indiara ailegatu zen. Bidai honekin Portugaleko Proiektua amaitu zen.
-
1500ean, Pedro Álvares Cabralek Brasil aurkitu zuen, Indiara egin zuen bidaia batean Afrikatik gehiegi urrundu zen batean.
-
1502an, juduak penintsulatik bota eta 10 urtera, musulmanak ere botatzea erabaki zuten, eta bi aukera eman zizkieten: alde egitea edo kristianismora bihurtzea (moriskoak).
-
-
1517an Alemaniako Martin Luther monjeak dokumentu bat argitaratu zuen eta han aita santua kritikatu zuen, eta doktrina katolikoaren erreformarako oinarriak azaldu zituen, Luterotar doktrina sortzen (europa osotik edatu zen).
-
1519an Fernando Magallanesek zuzendutako espedizio bat irten zen Sevillatik.Ozeano Atlantikoaren eta Barearen artean pasabide bat aurkitu nahi zuten,Moluketara iristeko(espezieen uhartea).Lehenengo,amerikako hegoaldera joan ziren ertzetik.1520an bi itsasoak elkartzen dituen itsasartea igaro zuten.Filipinetaraino heldu ziren eta gero,Magallanes hil. Elkano jarraitu zuen. 1522an Afrikako ertzetik Espainara itzuli zuten.Lurra esferikoa zela frogatu zuten.
https://www.youtube.com/watch?v=UO_UE3ZLRQw -
1518an, 400 pertsona joan ziren Hernán Cortésekin Kubara
1519an Veracruzera joan ziren, Azteken inperioa konkistatzera. Tenochtitláneko enperadorea Moktezuma zen eta harrera baketsua eman zien Espainarrei. 1520an, azteka talde bat matxinatu egin zen, eta espainiarrek ihes egin behar izan zuten (Gau Tristea).
1521ean, berriro sailatu ziren konkistatzen eta lortu zuten. Hau lehenengo konkista izan zen eta gero Mexiko osoa jarraitu zuten konkistatzen.
https://www.youtube.com/watch?v=o1tgxrrbscl -
Francisco Pizarrok inken inperioaren konkistatu zuen 200 pertsonekin. Pizarro, inkek beste herri batzuekin eta beraien artean zituzten liskarrez aprobetzatu zen.1532an Cajamarkara joan ziren eta Atahualpa, inken enperadorea, preso hartu zuten eta honek esan zuen libre usten baziola urrez betetako logela bat emango ziola esan zion Pizarrori. Pizarrok urrea hartu zuen baina ez zuen Atahualpa libre utzi, exekutatu zuen.
-
Henrike VIII, sortu zuen Inglaterran 1534an. Erregea eliza burua bihurtuko zen eta hau supremazia-akta deitzen zen.
-
Ignazio Loiolakoa Jesusen Lagundia fundatu zuen, oso inportantea bihurtu zena. Hau erlijio orden bat zen, aita santuaren izenean erlijio katolikoa hedatu zuena.
-
Protestanten eta katolikoen artean zeuden liskarrak bukatzeko sortu zuten 1545tik 1563 arte.
-
1598an Felipe III balidoen gobernua sortu zuen. Hau da, erregeak konfiantzazko pertsonei boterea ustea, balidoak. Lermako dukea eta Olivaresko konde-dukea izan ziren balido garrantzitsuenak.
-
Europako biztanleria 70 milioitik 75 milioira igo zen. Gosete ugari egon ziren, epidemia ugari gertatu ziren mende osoan eta ere gerrek hildako asko eragin zituzten.
-
1609an bota zuten moriskoak penintsulatik turkoei laguntzen zietelako susmoa zegoelako.
-
Europa bi erlijio blokeetan banatu zen eta hau erlijio-gerra asko ekarri zuen, adibidez, 30 urteko gerra.
-
Olivaresko konde-dukeak, 1625ean, Armen Batasuna diseinatu zuen: armada iraunkor bat, monarkiaren erresuma guztiek mantentzen zutena, bakoitzaren populazioaren eta aberastasunaren arabera, eta ez Gaztelatik bakarrik, lehen gertatzen zen bezala.
-
Olivaresko konde-dukearen erreformak krisia eta matxinadak sortu zituen adibidez: Katalunia armen batasunari uko egitea eta Portugal independentzia lortzea.
-
1642an, gerra zibila eragin zuten. Gerra zibil horren amaieran, Estuardo dinastia boteretik kendu zuten. Karlos I.aren heriotzaren eta monarkiaren abolizioaren ondoren, Parlamentuko buruzagi batek, Oliver Cromwellek, boterea hartu eta diktadura gogorra ezarri zuen.
-
1648an Westfaliako Bakea sinatu zen eta Hogeita Hamar Urteko Gerra amaitu zen. Espainiak Probintzia Batuen independentzia onartu behar izan zuen.
-
Karlos II.ak ez zuen oinordekorik koroa uzteko, eta bi hautagai zeuden: Borboikoen dinastiako Filipe frantsesa eta Austriako dinastiako Karlos artxidukea. 1700. urtean Karlos II. hil egin zen eta testamentuan koroa utzi zion Filipe Borboikoari eta Austriako dinastia amaitu egin zen.
-
Karlos II.ak, ondorengorik gabe hil zena, Felipe Borboikoa izendatu zuen oinordeko, Luis XIV.a Frantziakoaren biloba. Horrela, Austriarren dinastia amaitzen zen eta Borboien dinastia iristen zen espainiar tronura. Laster, bando bat sortu zen Espainian eta Espainiatik kanpo, errege berria onartzen ez zuena eta Karlos Austriakoa errege bezala babesten zuena. Horrela ondorengotza gerra hasi zen eta 13 urte iraun zuen.
https://www.youtube.com/watch?v=hTRiVijXOKk