-
1400an Alemanian jaio zen.
Bere abizena Gensfleisch zen , baina berak aldatu zuen.
1448an inprenta asmatu zuen, liburuen kopiak egiteko metodo mekanikoa.
1468ko otsailaren 3an hil zen. -
Johannes Gutenbergek asmatu zuen inprenta asmatu zuen eta hazi zen Errenazimentua.
-
Florenzian jaio zen. Arkitektoa, eskultorea, margolaria eta asmatzailea izan zen.
Bere lanean artena " Mona Lisa", "El hombre de Vitrucio", "La ultima cena"...bereizten dute -
1543an Turkiarrek Kostantinopla konkistatu zuten.
Erdi Aroaren amaieran izan zen. -
Isabel eta Fernando ezkontzean Gaztelako eta Aragoiko koroek bat egin zuten.
Haien erreinaldian , Errekonkista amaitu zen, 1492an. -
Michelangelo Buonarroti Roman jaio zen.
Arkitektoa eta margolaria izan zen.
1535an Kapera Sixtinoa pintatu zuen.
1564ko otsailaren 18an hil zen. -
Zenbait asmakuntza berrk (mapa portulanoek, astrolabioak eta iparrorratzak) segurtasun handiagoz nabigatzeko aukera eman zuten. Itsazontzi berriak bizkorragoak ziren bela handiei esker ,eta haien sotoetan, janarigehiago sartzen zen. Aurrerapen horiek aukera eman zuten bidaia luzeak egiteko , urruneko lurraldeekin merkataritzan aritzeko edo bide eta kontinente berriak aurkitzeko.
-
1492an ,Gaztelaniaren lehen gramatika argitayu zen, Antonio de Nebrija humanistak Idatzia.
Egileaak Elisabet I.ari eskaini zion liburua,kulturarekiko zuen interesagatik: erreginak zenbait hizkuntza zekizkien, errege-liburutegi bat sortu zuen, eta arte errenazentista eta goi-mailako ikasketak bultztu zituen. -
Gaztelak Granada konkistatu zuen 1492an. Juduak kanporatzean,kristauen erlijio-batasuna sendotu zen.
Granada guerra militar kanpainak 1482 eta 1492 artean gertatu zena.
Gaztela eta, batez ere, Aragoi Mediterraneoan zehar hedatu ziren.
Gaztelak Kanariar uharteen konkista amaitu zuen, eta 1492an Amarikara iritsi zen. -
Kristobal Kolon nabigatzailea ur ezezagunerantz abiatu zen Errege-erregina Katolikoek emandako itsasontzi, tripulazioa eta materialekin. 70eguneko bidaliaren ondoren, Mundu Berria aurkitu zuen: AMERIKA
-
Kristobal Kolon 1492an Amerikara heldu zen, Bahamaseko irla batera , Guanahani deritzo.
Hiru itsasontiak eraman zituen: "La Niña" , "La Pinta ", eta "La Santa Maria". -
1493ko irailaren 24an Cadizetik irten zen eta azaroan Irla Deseada heldu zen.
Espainara 1496ko ekainaren 11n itzuli xen. -
Barramedako San Lucarretik irten zen , eta uztailaren amaieran Irla Trinidadera heldu zen.
-
Karlos Habsburgokoa Errege-erregina Katolikoen biloba zen, eta Gaztela eta Aragoiko koroen lurraldeak jaso zituen oinordetzan Joana I.a bere amarengandik.
Karlos Austriako etxeko enperadorearen biloba ere bazen, eta horregatik, Erdialdeko Europako zenbait lurralde jaso zituen oinordetzean.
1519an, Alemaniako enperadore hautatu zuten.
1558an hil zen. -
Cadizetik irten zen.
Bidaia luzea eta gogorra izan zen ekaitzeagatik. -
1512an ,Gaztelak Nafarroa berengatu zuen bere koroako.
Konkista militarrak 1512 eta 1528 urteen artean egin zuen. -
Amerikaren aurkikuntzaren ondoren,Ozeano Atlantikoaren eta Barearen arteko igarobidea bilatzan hasi ziren.1519an Magallanesek,Amerikaren hegoaldea inguratu eta Ozeano Barea heltzea lortu zuen,200 gizoneko tripuluazioarekin.Hala ere ,nabigatzailea Filipinetan hil zen, eta espedizioko beste gizon batek,Elkanok, eraman zuen espedizioa penintsulura, munduaren inguruko lehen bira egin ondoren.Tripulazio osotik,18k soilik lortu zuten bizirik itzultzea.
-
Karlos Habsburgo (Katolikoen eta Austriako enperadorearen biloba zen)Erdialdeko Europako zenbait lurralde jaso zituen oinordetzan. Alemaniako enperadore hautatu zen.
-
Trentoko Kontzilioak Eliza Katolikoaren kontseiluak ecumenical baten aldiak disketuak garatu 1545 eta 1546. Lekua hartu Trentoko, hiri bat Italiako iparraldean gaur arteko hogeitabost saio doan hiri inperiala bat agintari bat izan zen, eta ondoren izan zen printze-apezpikuak.
Katolika erreforma izan zen. -
1556.an ,Filipe II.ak aitaren lurraldeak jaso zituen oinordetzan, Alemaniako inperiora izan ezik. 1581etik aurrera ,Portugaleko errege ere izan zen.
Lurralde horiek monarkia hispanikaoren inperio handia osatu zuten.
1561ean Madrilen finkatu zuen hiriburutza. -
Lepantoko Gudua itsas gudu bat gertatu zena , Navpaktos greziarra gertu.
Otomadar armadak borrokatu zuen Koalizio Katolikoarenbat, Liga Santua deitzen, Espainako Erresumaren osatutako aurka eta beste estatu batzuk.
Katolikoek, Jon Austriako buru, irabazleak izan zuen -
Velazquez,, Sevillan 1599ko ekainaren 6an jaio zen , eta Madrilean 1660eko abuztuaren 6an hil zen.
Erregearen pintorea izan zen.Filipe IV.aren erretratun zuen.
Velazquezek bere autorretratoa egiteko ispilu bat erabli zuen .
1656an "Meninak" pintatu zuen. -
XVI . mendea eta Errenazimentua. Grezia eta Erromarekiko interesa berpiztu zen eta monarkia autoritarioak eratu zuten.
-
Miguel de Cervantesek 1605ean On Kixote mantxakoa idatzi zuen .
Miguel de Cervantes ,Madrilean 1547ko irailaren 29an jaio zen , eta 1616ko aprilean 22an hil zen.
Idazle oso famatua izan zen -
1598an jaio zen eta 1621 hil zen.
Filipe II.aren semea izan zen.
Espainako eta Portugaleko erregea izan zen 1598etik, bere hil zen arte.
"El Piadoso" ezaguna zen. -
Madrilean 1605ean jaio zen, eta 1665ean hil zen.
Filipe III.aren semea izan zen.
1621ean Espainako erregea izendatu zuen.
"El Grande" ezaguna zen. -
XVII. mendean, monarkia hispanikoak ekonomia-politika eta gizarte krisi larria izan zuen.
Erregeek boterea balidoen esku utzi zuten.
Monarkiak Portugal ,Holanda eta Europako beste lurralde batzuk galdu zituen Hogeita Hamar Urteetako Gerra. -
Madrilean 1661ean jaio zen, eta 1700ean hil zen.
1665 eta 1700 artean Espainako erregea izan zen.
Filipe.IV.ren semea izan zen.
"El Hechizado" ezaguna zen. -
XVII. mendea eta Barrokoa . Krisi-aldia da, baina kultura-garapena izugarria izan zen.
-
FilipeV.an Frantzian 1700ean jaio zen eta Espanian 1746an hil zen.
Borboiko dinastiaren lehen erregean Espainian izan zen. Errege horrek monarkia absolutua ezarri zuen.
Bere mandatoa1700eko azaroaren 16an hasi zen , eta 1746ko amaitu zen.
Bere semeal Karlos III.a eta Fernando VI.a izan ziren. -
Utrechteko Ituna 1713an sinatu zen. Ondorengotza Gerra amaitu zuen.
Ondorengotza Gerra 1701ean hasi zen. Bertan,haurrik gabeko Karlos III.a hil zen.
Filipe V.an Borboikoa onartu zuten Espainako erregetzat,baina horren truke , errege berriak Europan zituen lurraldeakAustriaria laga zizkion, eta Menorca eta Gibraltar , berriz, Ingalaterrari. -
Karlos II.ak Filipe V.a Borboikoa izendatu zuen.
1701ean Ondorengotza Gerra piztu zen, eta 1713an amaitu zuen Utrechteko Itunarekin.
Borboitarrek Espaina modernizatzeko erreformak egin zituzten. -
Absolutistak izan arren,Borboitarrek espaina modernizatzeko erreformak egin zituzten,ideia ilustratuak aplikatuz. Ideia horiek kultura , zientzia eta aurrerapena hedatzeadefendatzen zuten.
Sistema horri(absolutismoa gehi zenbait gizarte-eta kultura-erreforma) despotismo ilustratua deritzo. karlos III.aizan zer horren albide argiena. -
1769an James Wattek lurrun-makina asmatu zuen.
James ,Eskozian 1736an jaio zen ,eta ingleterran 1819 hil zen.
Horrela hazi zen iraultza industriala. -
Francisco DE Goya izan zen Karlos III. erregearen pintorea.
Goya, Zaragozan 1746ko martxoaren 30an jaio zen , eta Frantzian (Burdeos) 1828ko apirilaren 16an hil zen. -
Europako errege-erreginak lurralde- eta politika-botere handia lortu zuten ,armadak eta funtzionarien kopurua handitzeari esker. Monarkia autoritario horiek urre asko behar zuten boterean jarraitzeko, eta merkataritza eta lurralde berriak aurkitzea sustatu zituzten.
-
Frantziako Iraultza , Borboitarren absolutismoaren amaiera Frantzian.
1789an hasi zen, eta 1799an Napoleon Bonapartearen kolpeta amaitu zuen. -
XVIII. mendea eta Ilustrazioa. Monarkiak botere absolutua zuen , baina herrialdea modernizatzeko erreformak egin zituen.
-
XVIII: mendeari Argien Mendea esaten zaio, ilustratuek uste zutelako jakintza argia bezala zela jendearentzat,eta garapena bultztzen zuela. Pentsalari horiek aintzat hartzen zituzten zientziak-ezagutzak eta Antzinako Greziako eta Erromako jakintza.
Karlos III.ak monumentu eta eraikin asko eraiki zituen Madrilgo gortean, hiria dotoretzako. -
Gizarteak estamentutan banatuta jarraitzen zuen:pribilegiatuak (noblea eta kleroa) eta ez pribilegiatuak (gainerakoak: eskulangile,nekazari eta burgesak). Hala ere , Aro Modernoan , nobleek boterea galdu zuten monarkia autoritarioarkiko, eta burges batzuek dirutza irabazi eta nobleak baino aberatsagoak izatea lortu zuten.
