ARO GARAIKIDEA: Espainia eta Euskadi XIX. meendean

  • INDEPENDENTZIA GERRA

    INDEPENDENTZIA GERRA
    Napoleon Bonapartek Europa osoa konkistatu nahi zuen. Portugal inbaditzea erabaki zuen: Espainia zeharkatu behar zuen.
    Karlos IV.ak baimena eman zion, baina Napoleonek Espainiako zenbait hiri konkistatu zituen.
    Inbasio horrek herri-matxinada bat eragin zuen 1808an: Aranjuezko matxinada.
    1808an Madrilgo herritarrak Bonaparteren aurka altxatu ziren: Independentzia Gerraren hasiera.
    Gerra amaitu zen 1814an, frantziarrak Espainiatik kanporatu zituztenean eta Fernando VII.a itzuli zenean.
  • KADIZKO KONSTITUZIOA

    KADIZKO KONSTITUZIOA
    Fernando VII.a tronua uztera behartu zutenean, Espainian Batzorde Zentral bat eratu zen => Frantziarren erasoei aurka egiteko.
    1810ean, batzordeak herrialdeko ordezkariak Gorte batzuetan bildu zituen konstituzio bat idazteko.
    1812an, Espainiako lehenengo konstituzioa onartu zen Kadizen: Pepa.
    Kadizeko Konstituzioak egin zuena:
    Erregearen boterea mugatu.
    Herritarrentzat eskubide batzuk onartu.
    Pertsonak berdinak direla legearen aurrean esan.
    Sufragioa finkatu (botatzeko eskubidea).
  • FERNANDO VIII.aren erregealdia

    Independentzia Gerra amaitu eta gero, Fernando VII.a Espainiara itzuli zen. Bere lehenengo erabakia Konstituzioa indargabetzea izan zen => errege absolutista gisa gobernatuko zuen. Liberalak jazarri zituen:
    Askok Espainiatik ihes egin behar izan zuten.
    Beste batzuek altxatze militarrak egin zituzten boterea eskuratzeko. Fernando VII.aren erregealdian Espainiak Ameriketako ia kolonia guztiak galdu zituen = DESKOLONIZAZIOA (Argentina, Kuba, Puerto Rico…).
  • ELISABET II.aren erregealdia

  • Diputatuen Kongresuaren inaugurazioa

  • La Gloriosa

  • Lehen Errepublika

  • ALFONSO XII.aren erregealdia Berrezartzea