XIX. MENDEA ESPAINIAN

Napoleón Bonaparte

Jan 2, 1808

Napoleón Bonaparte jenerala boterea lortu zuen, eta inperio handi bat konkistatzen hasi zen.

Independentzia gerra

Feb 3, 1808

1808an Espainia inbaditu zuen eta momentu horretan zegoen erregea (karlos IV.) eta beraren semea (Fernando VII.a) alde egin zuten.
Josef I. izendatu zuten erregea. Napoleonen anaia zen.

Espainiako lehen konstituzioa

Mar 4, 1812

Fernando VII.a Espainiatik joan zenez, juntak sortu ziren. 1812 lehen konstituzioa idatzi zen Cadizen.

Fernando VII.a ( Absolutismoa )

Apr 5, 1814

1814an, Independentzia gerra amaitu ondoren,Fernando VII. Espainiara itzuli zen.Eta absolutismoa jarri zuten.

Elisabet II.a (liberalismoa)

May 6, 1840

Elisabet II.a boterea lortu zuen. 1840 an hasi zen gobernatzen.
Garai horretan Espainia monarkia parlamentario bihurtu zen.

Industrializazioa

Jul 8, 1840

Meatzaritza: Oso garrantzitsua bihurtu zen. Lanpostu asko sortu ziren eta baliabideak esportatzeko aukera eman zuen. Urrea, kobrea, ikatza eta merkurioa lortzen zuten. Nekazaritza: Espainiako jarduera ekonomikorik garrantzitsuena izan zen. Lurrak ez seuden oso ondo banatuta eta nekazariek oso soldata baxuak kobratzen zuten. Latifundioak eta minifundioak zeuden. Industria: 1840tik aurrera, bultzada handia eman zitzaion trenari garraio sarea hobetzeko.

Amadeo Itik Alfontso XII.era

Jun 7, 1868

1868an, matxinada bat egon zen Espainian. Elisabet II.a alde egin zuen.
Horregatik, gorteek 1871an, Amadeo I.a izendatu zuten erregea.
1873an, Gorteek Lehen Errepublika aldarrikatu zuten.

XX.mendea

Aug 9, 1901

Gataska batzuk ego ziren eta Alfontso XIII.a erregea izendatu zuten.

Bigarren errepublika

Nov 11, 1913

Bigarren errepublika aldarritu,konstituzio berri batzuk onartu zuten: Herritar guztiek eskubide berbera zutela eta emakumeek bozkatzeko ezkubidea zutela.

Primo de Rivera

Sep 10, 1923

Primo de Rivera jeneralak poterea lortu zuen eta diktadura ezarri zuen. Alfontso XIII.a Espainiatik alde egin zuen.

Autonomia Erkidegoak.

Dec 6, 1932

Espaina autonomien estatu bat da, zatituta dagoela da, haietako bakoitza kudeatu ahal zen, Espainaren batasuna errespetatuz.
Probintzietan banatuta dago.

Gerra zibila

Oct 11, 1936

Marokon zeuden armadako kideak gobernuaren aurka altxatu ziren horregatik espainiako gerra hiru urte iraundu zuen.
1936: LEHENGO ETAPA: Francoren tropak Andaluziatik eta Extremaduratik gora egin zuten.
1937: BIGARREN ETAPA: Bando nazionalak Kantauri itsasoaren ingurua hartu zuen.
1938: HIRUGARREN ETAPA: matxinatuek gerra irabazi zuten 1939an.

Transizioa

Dec 13, 1975

Franco hil eta gero, handik gutxira Joan Karlos I.a izendatu zuten errege.Adolfo Suarezek izendatu zuen presidentea.Neurri batzuk hartu zituzten:
1977 hauskunde demokratikoak egin zen.1978 konstituzioa onartu egin zen.

Francoren dictadura

Dec 13, 1975

Francisco Franco jeneralaren dictadura hasi zen. Konstituzioa kendu. Hasierako urteak gogorrak izan ziren, pobrezia gosetea eta eskasia zegoen. Eta gainera beste nazioekblokeo egin zuten Espaina isolatzeko. 50 eko hamarkadatik aurrera, Nazioarteko blokeoa kendu zitzaion Espainiari.
Franco, 1975ean hil zeneta dictadura amitu zen.

Konstituzioa

Mar 15, 1978

Espainiako lege garrantzitsuena onartu zen.

1981tik gaur egun arte

Dec 4, 1981

Adolfo Suarez eta gero, 1981tik 1982ra Leopoldo Calvo Sotelok izan zen presidentea.
Felipe González presidentea bihurtu zen 1982an.
1996tik 2004ta Jose María Aznar izan zen presidente.
2004tik 2011ra Jose Luis Rodriguez Zapatero presidentea izendatu zuten.
2011tik 2018ra Mariano Rajoy presidentea izan zen
2018tik gaur egun arte Pedro Sanchéz presidentea izendatu dute.

bideoa

Dec 31, 2018

https://youtu.be/UdoDmThFR2k