-
3150 BCE
EGIPTOREN AGINTE MODUAREN AZALPENA
Lehenengo faraoia Namer izeneko batek izan zen k.a. 3150. urtean. Egipton monarkikoa zen baina nire ustez faraoien kontua ikusita pixkatxo bat tiranikoa baita ere. TIRANIA: Pertsona bakar batek lortutako boterea. MONARKIA: Pertzona edo agintari bakar batean dagoen gobernua edo aginte modua. -
3150 BCE
EGIPTOREN BESTE AGINTARI BATZUK
Lehenengo faraoia Narmer izan zen 3150.urtean BOTERE JUDIZIALA: Faraoia BOTERE LEGEGILEA: Faraoia AGINTE POLITIKOA: Faraoia AGINTARIA: Narmer (lehenengo faraoia) -
2635 BCE
EGIPTOREN ETA HAREN AGITE MODUA
Egipto k.a. 2635.urtean hasi zen. Garai honek "piramideen aroa" izenez esagutzen dena oso garrantzitzua izan zen batez ere; idazkerarengatik (hasieran irudiekin adierazten zituzten ideiak baina irudiak murrizten joan ziren alfabetoa sortu arte), egutegiarengatik, papera eta tinta sortzeagatik...
Egiptoren aginte modua (Antzinian) monarkia/tirania zen haien aginte modua baina gaur egun berriz, egipto demokratikoa da. -
776 BCE
GREZIA ATENAS ETA ESPARTAREN AGINTE MODUAK (ANTZINAROAN ETA GAUR EGUN)
k.a.776.urtean hasi)
Greziaren barruan bi hiri nagusi zeuden/daude, Esparta eta Atenas. Atenas hiri demokratikoa zen, baina espartan berriz, monarkia edota oligarkia zen haien aginte modua.
Grezia hiri demokratikoa zen/da baina zalbuezpen batzuk zeuden.
Esparta: agintearen hasiera-amaiera datak: K.a.630-K.a.219 Atenas: Agintearen hasiera-amaieta datak: K.a. 508-K.a.411
Grezia: Agintearen hasiera-amaieta datak: K.a. XIII. eta IX. mendeen artean hasi eta Antzinaroan bukatu. -
753 BCE
ERROMA ETA HAREN AGINTE MODUA
Antzinako erroma k.a.753ko Apirilaren 21an, hasi zen.
Erroman gauza asko sortu dira horietatik garrantzitzuenak; galtzadak, serbitzu publikoak eta akueduktuak dira. Antzinian erroma oso boteretzua zen eta horregatik, erroma beste herri batzuk konkistatzen hasi zen bere jakintzari esker. Erromaren aginte modua errepublika zen K.a. 509.urtetik K.a. 54.urtera. -
753 BCE
ERROMAREN BESTE AGINTARI BATZUK
Erromaren lehenengo erregea Romulus izan zen k.a.753. urtean. BOTERE JUDIZIALA: pretoreak BOTERE LEGEGILEA: SENATUAK AGINTE POLITIKOA: Junio Bruto AGINTARIA: KONTSULAK (2) -
600 BCE
GRECIAREN IRUDIKAPEN GRAFIKOA
Grezia Europako hegoaldeko estatu bat da, Mediterraneo itsasoan Balkanetako penintsularen hegoaldeko muturrean dagoen Europar Batasuneko (EB) kidea.
Greziak lurreko muga du Albaniarekin, Ipar Mazedoniarekin, Bulgariarekin eta Turkiarekin. Itsasoz Italia, Turkia eta Albaniarekin egiten du muga. AUKERATU DUDAN DATAREN ZERGAITIA: Mapak k.a.600.urtean sortu ziren. -
600 BCE
EGIPTOREN IRUDIKAPEN GRAFIKOA
Egipto bi kontinente artean dago: Afrika eta Asia. Afrikako ipar-ekialdeko muturrean dago. -
600 BCE
ERROMAREN IRUDIKAPEN GRAFIKOA
Erromako udalerriaren lurraldea zabala da, mendeetan zehar abandonatuta egondako eremuak xurgatu ditu, gehienbat paludismoak jota eta nekazaritzarako desegokiak, inongo udalerrikoak ez diren eremuak: 1287,36 km²-ko azaleran hedatzen da. Erromak bere dimentsioengatik Milan, Napoli, Turin, Palermo, Genova, Bolonia, Florentzia, Bari eta Catania lurraldeen batura bezain handia den eremua gobernatzen du, New York bezalako hirien gainetik dagoena. Mosku, Berlin, Madril eta Paris. -
600 BCE
EUSKAL LURRALDEEN IRUDIKAPEN GRAFIKOA
Euskal Herria Europako herrialde bat da, Frantzia eta Espainiaren arteko mendebaldeko mugan dagoena. Zazpi herrialde historiko biltzen ditu: Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Nafarroa Garaia, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa. Lehenengo laurak Espainiako estatuan, eta azken hirurak Frantziaren barnean. Azalera: 20.950 km2-koa da. -
450 BCE
GRECIAREN AGINTE MODUAREN AZALPENA
Gecia V.mendean bihutu zen hain demokratikoa. Greciaren barruan bi hiri nagusi zeuden Atenas demokratikoa dena eta esparta monarkikoa/oligarkikoa. Demokrazia: Herritarren partaidetzan oinarritzen den aginte modua da. Demokrazia egoteko lau ezaugarri hartzen dira kontuan; askatasuna, berdintasuna, ordezkaritza eta botere banaketa. OLIGARKIA: Familia aberatzek soilik parte hartzen duten aginte modua. MONARKIA: Pertzona edo agintari bakar baten esku dagoen gobernua edo aginte modua. -
429 BCE
GRECIAREN BESTE AGINTARI BATZUK
Greciaren lehenengo erregea Pericles izan zen k.a.429.urtean.
BOTERE JUDIZIALA: ARKONTEAK (atenas) EFOROAK (5) (esparta). BOTERE LEGEGILEA: EFOROAK (esparta), BOULEAK (atenas). AGINTE POLITIKOA: Perikles (atenas), Leonidas I (esparta). AGINTARIA: EFOROAK (esparta) ARKONTEAK (atenas). -
218 BCE
EUSKAL LURRALDEEN AGINTE MODUAREN AZALPENA
Euskal herria demokratikoa bihurtu zen franko eta erromako inperioa etorri oztean. Erromanoak k.a.218.urtean heldu ziren euskal lurraldeetara. DEMOKRAZIA: Herriak bozken bitartez ordezkariak aukeratzen duen gobernua edo eginte modua. ERREPUBLIKA: Erregerik gabeko aginte modua. -
27 BCE
ERROMAREN AGINTE MODUAREN AZALPENA
k.a.27.urtean erroman etapa berri bat desarroilatu zen, horregatik zen eta da hain errepublikoa. ERREPUBLIKA: Erregerik gabeko aginte modua. -
1564
EUSKAL LURRALDEAK ETA HAIEN AGINTE MODUA
lehen "Euskal Herria" idatzia agertu zen "manuscrito de Lazarragan" 1564.urtean. Erromatarrak etorri zirenean Euskal herria taldetan banatu zen horregatik Euskal herrian errepublika agertzen hasi zen aginte modura baina, Erromatarrak etorri baino lehen eta gero Euskal herria demokratikoagoa zen eta da. -
EUSKLA LURRALDEEN BESTE AGINTARI BATZUK.
Euskal lurraldeen lehenengo presidentea José Antonio Aguirre izan zen. BOTERE JUDIZIALA: Zaharren kontzeilua BOTERE LEGEGILEA: Zaharren kontzeilua AGINTE POLITIKOA: Zaharren kontzeilua AGINTARIA: Zaharren kontzeilua -
ANTZINAKO EGIPTO ETA GAUR EGUNGOA (KONPARAZIOAK)
Antzinako egiptoa monarkikoa zen baina gaur egungoa (2020) berriz, errepublika da haien aginte modua. Gainera, lehen hiritar guztiak esklabu moduan bizi ziren eta gaur egun zorionez aldatu egin da aginte modua. Bukatzeko, lehen erligioa haien bizitzaren erdian zegoen baina, gaur egun herri laikoa (laico) da, hau da, edozein erlijiotik independentea den herrialdea dela. -
ANTZINAKO GREZIA ETA GAUR EGUNGOA (KONPARAZIOAK)
Antzinako greziako demokrazia ez zen gaur egungoa bezala. Antzinian ehuneko txikia bozkatzeko haukera zuten eta gahinera bakarrik mutilak zuten baimen txiki hori, baina gaur egun (2020) berriz, 18urtetik gorako guztiek bozka dezakete eta ez da kontuan hartzen sexua. -
ERROMATARREN GARAIKO EUSKAL LURRALDEAK ETA GAUR EGUNGOA (KONPARAZIOAK)
Erromatarrek euskal herrira heldu zirenean Euskal Herriko biztanleek tribu modukoetan banatzen hasi ziren eta talde bakoitzean batek agintzen zuen kasu honetan zaharrena. -
ANTZINAKO ROMA ETA GAUR EGUNGOA (KONPARAZIOAK)
Antzinako Erroma Europa osoa hartzen zuen inperioa zen baina, gaur egun estatu txiki bat izatera mugatzen baita.
Gainera, Grezian bezala antzinan errepublika egon arren eta gaur egun ere ez da errepublika berdina guztiz desberdinak dira.