-
Lente bat baino gehiagoko lehen mikroskopioa sortu zen, XVII.mendean zehar. -
Geroago,1610ean, Galileo Galileik teleskopioaren lenteak hobetu zituen, eta mikroskopio bat ere sortu zuen. -
1665ean, Robert Hooke zientzialariak artelazki-xafla fin bati behatu zion, eta zelula terminoa proposatu zuen. -
1674an, Antoni van Leeuwenhoekek mikroskopio sinple bat sortu zuen: lente bakarra zeukan, baina behatutako irudi 200 aldiz handitzeko balio zuen. -
Matthias Schleiden alemaniar botanikari bat izan zen, bere herrikidea zen Theodor Schwann fisiologoarekin batera, zelularen teoria formulatu zuena. -
Teoria zelularra Garatu hazi ziren. -
Santiago Ramón y Cajal neurologo espainiarra izan zen, 1852an jaioa eta 1934an hila. 1906an Fisiologia edo Medikuntzako Nobel Saria irabazi zuen neurozientzian egindako ekarpenengatik. Neurona izeneko zelula indibidualen existentzia aldarrikatzen zuen teoria neuronalak nerbio-sistemaren ulermena irauli zuen. Cajal ere ilustratzaile trebea izan zen, nerbio-zelulen marrazki zehatzak utziz. Bere ondareak neurozientzia modernoan irauten du. -
Zelulak, hiru bizi-funtzioak egitean, beti etorri dira beste zelula batetik. -
Zelulak ugaldu egiten direla egiaztatu zuen, eta, ondorioz, 1855ean, printzipio hori teoria zelularrean sartzea erabaki zen. Horrela ezarri ziren teoria zelularren oinarrizko printzipioak. -
Zelula guztiek egiten dituzte hiru bizi-funtzioak: nutrizioa, erlazioa eta ugalketa. Zelulak hainbeste elikatzen eta erreproduzitzen dira, non gizaki bakoitzak 30 bilioi zelula inguru dituen, nahiz eta 200 bat zelula mota egon.
-
Izaki bizidun guztiek, berdin dio zer espezie duten, zelulak dituzte. Ez dago izaki bizidunik inongo zelularik ez duenik, oso beharrezkoak baitira animalientzat zein gizakientzat bizitzeko.
-
Ernst Ruska mikroskopio elektronikoaren asmatzailea izan zen 1931n, Max Knollekin. Mikroskopio optiko tradizionaletan ez bezala, mikroskopio elektronikoak elektroi-sortak erabiltzen ditu argi ikusgarriaren ordez, eta horrek bereizmena nabarmen hobetzen du elektroien uhin-luzera laburragatik. Aurrerapen teknologiko horri esker, egitura mikroskopikoak zehatz-mehatz aztertu ahal izan dira, eta funtsezkoa izan da hainbat diziplinatan