-
XVII. eta XVIII. artean ilustrazioaren garaia. Enpirismoaren tradizio filosofikoa jaso zuen eta arrazionalismoa gailendu. Euskal Herrian modu mugatuan eduki zuen eragina.
Spinozak gizakiak aske izateko daukan modu bakarra ezagutzara iristea dela ezarri zuen.
John Lockek gizakiak naturaz aske eta berdinak direla eta berezko eskubideak dituztela adierazi zuen.
Kantek mendebalde osoko filosofia, orokorrean, materialismoaren eta positibismoaren bidean jarri zuen. -
Elizak hizkuntzetan erlijio gaiak sustatzen jarraitu zuen. Elizkizunetako atal batzuk eta dotrinak euskaraz ematen ziren Euskal Herrian. Garaiko euskal idazle askoren jarduna apaizen eta eleizgizonen beharrak asetzeko egin zen. Honez gain, etengabe eman ziren argitara jende xehearentzako dotrinak eta debozio liburuak. San Ignazio Loiolakoak sortu zuen Jesusen Lagundia (Jesuitak). Talde honek printzipio doktrinal nagusiak jasotzeaz aparte, modu berezian landu zuen irakaskuntza. Jesuitei esker h
-
-
-
Demokrazia parlamentario modernoaren oinarriak ezarri Erresuma batuan.
Frantzian gizarte estamentalaren banaketa kolokan, XVIII, mendean Frantziako iraultza hasi (aristokraziaren eta elizaren aurkakoa eta berdintasunaren bila) -
-
-
-
Oso kaltegarria euskal balezaleentzat
-
Felipe V.ak barneko mugak kostaraino aldatu euskal burgesen eskatu zutelako. Lehengaien prezioa izugarri altxatu eta herri xehea matxinatu
-
Felipe V.ak euskal komertzian talde bati Venezuelan salerosketak egiteko baimena eman. Talde horrek herrialde hartako Cumaná, Margarita eta Trinidad lurraldeetako produktuak eskuratzeko aukera izan zuen.
-
-
Euskaldunek monpolioa Venezuelako (Cumaná, Margarita eta Trinidad) lurraldeetan. Gehien bat tabakorriaren eta kakaoaren garraioaz arduratu ziren.
-
Venezuelako lurralde horietan bizi ziren kolonoek matxinada batzuen ostean euskaldunek zituzten erregeliak eten zituzten. Horren eraginez hainbat ekintza kultural sortu ziren, besteak beste, Euskalerriaren Adiskideen Erlkartea.
-
1758 eta 1759. urteetan Pombaleko markesak Portugaletik egotzi zituen Jesuitak eta beraien kolonietako lurretan zeudenak Vaticanora bidali zituen.
-
-
Gipuzkoako Jauntxoek baserritarrei zerealen prezioa merketzera derrigortu eta horren ondorioz hainbat matxinada egon ziren.
-
Filipe V. eta Karlos III aurrerakuntza, esperientzia zientifikoak eta goi-mailako irakaskuntza sustatzearen alde agertu ziren. Giro honetan kokatu behar dugu Azkoitiko Zalduntxoek eraiki zuten Euskalerriaren Adiskideen Elkartea. Karlos III.aren onespenaz, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lurraldeetan artea, zientzia eta arte ederrak sustatzeko erakunde hau sortu zuten 1766. urtean.
-
-
Espainiako Karlos III.ak Jesuitak erresumako lurralde guztietatik bota zituen. Konpainiaren jabetza guztiak inkautatu eta kolonia batzuetako misio lurrak uztera derrigortu zituen.
-
Kimika, minerologia eta burdingintza aztertzeko erakundea sortu zen 1771.ean, Bergarako Erregeren Mintegian. Bertan aurkitu zuten, esaterako, Elhuyar anaiek wolframioa.
-
-
-
-